205 / 298
Quid sit
substa1itia.
Art. I.
189
secuti consuetom mo rem , utrnmque hic si mul pra-stabimus ; i<leoqne Lo–
g ic1 simul, & Meraphysici munere fungem ur. lncipirndo ergo
a
si.;bstan–
u a,
irca ea m tria qurerimus:
i.
Quid sil?
2.
Quotuplex sit ? 3. Q uas ha–
beat proprietates?
ARTICULUS PRIMUS.
Quid sit substantia.
S
Ubstantia duobus modis sumitur:
l'rimó,
pro
cujusque
rei
essen–
ria,
&
to
hoc sensu d.ivagatur per
omnia prre-di<:amema ;
omne enim
pra-J icamentum est aliqua essentia.
S ecundo
ut
significat Jpeciahm
quen–
iiam
essendi
modum;
quo sensu cons–
ti
t
uit speciale prredicainentum, quod
uc
magis explícernr.
Nota, duplicem esse rnodum es–
sen<li, in se, s.cilicet, & in alio:
Sci–
licet , ut vi<lernus in arborib·us quas–
o .l m habere satis robons ' ut se ip–
sas sustineant , ut quercum, pinum,
platanum, &c. •Quasdam veró debi–
liores esse ,
ideoque ut sustinean–
tur egere folciri ab . aliis ,
ipsisque
ad h;erere. ut sunt hedera, v1tis , &c.
Ita in entibu s , qure<lam
sub~istunt
in.
se ip is , ut pote perfeéliora , ne-
. que indigent ful iri ab alío , & ideo
di-cuntur .
ubstamia:
,
ut horno
, la
pis, Angelus , &c. Qua:dam veró ,
u tpote debiliora, indigent fulciri ab
al iis ·, ipsisque adhrerere,
&
ideó di·
cuntur
Accidmt1a ,
ut sanitas , vir
tus, pulchritudo , fngus , &c. Si
en im tollas subjtiélum
in
quo sunt,
su bsistere amplius non possunt, ut
•p1!reunte homine simul cum eo pe–
rít
~j us
pulchmudo , robur , calor,
&c.
Ex
his apparet, substantiam ha–
bere duplex munus : P rimó enim
sub·
sistiJ
in se
ipsa
~
Secundó ,
Substat
or:cidwtihu1.
Sicut
corpus
ludd um
du o habet munera: Primó Ju cet in se
ipso; secundo illuminat al ia. U t inno–
tescat, qu id sit substantia
,qu~rit ur,
per quod ex
istis
duobus mumribus
es–
scntialiter
constituatu.r.
Quidam dicunt , substantiam es–
sentiali ter constitui per
hoc qu-0d ·
subster ac ridentibus. Alii, pcr boc,
qucd subsist at
in
se. Quidam de–
mum tenent, in neutro essemialiter
consisten: , sed in negatione essen–
di in alio.
CONCLUSIO.
S11bstantice
comtituth:um
non
ese
negatio
essmdi
in ulio, neque subs–
tare
accidentibus
,
sed subsistere
in
se
ipsa.
Ita S.Thomas
i.
cont.Gent.c.25.
Probatur prima pars:
~egatio
non
constitu1l ens p-ositivum, ut patet ex
terminis, nam negaLio non ponit ali–
quid, sed tollit; atqui subsranria est
ens p-OSit'ivum, ut de se evidens esr:
ergo non conH ítu itur,per negationem
essen<li in alío.
D ices: Esse in se, est mera nega–
uo essendi
in
alio : ergo negatio pei:–
tu1et ad constitu 1ivum substantia-.
R c::sp. Nego antecedens : Nam, si
es e
in
al io est qu id positivum'
a
forriori
es~e
in se : hoc enim perfoc–
tius est : Unde
e~se
in se , connoiat
qu idem negauon
m ,
sed
.per eam
solacr non constnuitur.
Probatur simu l secunda , &
tertia
pars: Substantia constituitur per id
quod esr
in ea primum, & radix alio–
rum ; atqui subsistere in se est pri-
mum