100 / 298
84
Logic<Z minori. tertia
par
s.
pia, quibus omnis Syllogismi cerritu-
sita est, ut duoru m extremorum nexus
do continetur:
quie sunt ídem ·eídem, .
aut pugna colligatur ex eorum com–
sunt
ídem ínter se :
Et,
quorum unum
paratione cum
UlilO
tertio, At, cum
est ídem cum aliquo tertio, aliud ve-
dico; ut sint tres tantum term ini , 1d
ro
non est iJem, ea non sunt ídem in-
intelligendum sensu, non voce ; _nam
1er se.
Ut, pro posita qua:stione, an
bi termini possu nt
e~se
compl xi ,
Luna ex se luceat ? Ex ipsis terminis
imó rsunt ¡aliquandó integrre proposi–
nullus neims, nulla repugnantia inter
tiones in aliis involuta: : Ut
tn
·jJJo;
eos appa ret. Comparn illos cu m rer-
q11i crudelibus, ac inquietis Dominis
tío, nempe,
semper lucere,
sic; quod
servit , nec pace, nec libertate frui–
ex se lucet , semper lncet ; sed luna
tur; sed qui agimr passionibus suis,
non semper lucet; inde colligo : ergo
crudelibus ,
&
inq.uietis Dominis ser–
luna non ex se lucet.
vit: ergo, qui agitur . passionibus suis,
, Ex h1s terminis, subjeélum propo-
nec pace, nec libertare fruil ur. Argu–
sitionis
ill~ta:
dici tur ,
minus extre-
rnentum opcimum est, tr ibus reipsa
mum:
Predicatum vero dieitur
ma-
terminis constat, licet quilibet voces
jus ex tremum;
qu ia pra:dicatum ex se
piures ,
imó proposieiones integras,
latius patet, quam subjeélum : Ter-
involvat.
m inus
ille
tertius dicitur
medíum.
Propositio, in qua majus extremum
comparat¡,¡r cum medio , dicitur
ma–
jor:
illa,
in qua minus extrernum
<;omparatur cum medio, dicitur
mi–
l/IOr
:
Ea demum , in qua minus ext re–
mum comparatur curo rnajori extre–
mo, dicirur
conclusio.
Exemplum: Qua:ritur , an Luna
ex se !uceat?,Sumo tertium terminum,
semper lucere:
Sic illius propositionis
~xtrema
comparo cum
illo
tertio:
Quod ex se lucet , semper lucet ; at–
qui luna non semper lucer : ergo luna
ex se non lucet.
Luna
,
est minus ex–
tremum :
ex se lucere,
est majus extre–
mum :
semper
/ucere
,
est medium.
.Propositio ,
in qua compa ratur
ex se
lucere
cum
semper lucere ,
est major.
Propositio, in qua comparatur
luna
cum
semper lucere,
est minor. Con–
clusio demurn est ,
in
qua
luna
COl'(l–
paratu r cum
ex se /ucere.
Hinc colligitur ha:c regula:
In
om–
ni Sy llagismo sint tantum tres terminí.
Omnis enim ars Syllogistica in
c:o
De
divisione Syllogismi
in
genere.
I
N
Syllogismo duo distinguenda
sunt,
matzri:a,
&
forma.
Materia
ejus duplex est,
remota,
&
proxh:na:
materia remota sunt
termini
;
proxima.
sunt
propositiones
:
ex rermi nis enim
fiunt propositiones; ex propositionibus
Syllogismus. Forma ejus est
di1positio
11rtificiosa terminorum
,
&
propositio–
num, quibus constat.
Dispositio termi–
norum
est
combim11io
extreme>rum
cum medio
:
Ha:c dicitur
Figura Syllo–
gismi.Dispositio propositionumest
com–
binatio earum ínter fe secundum
uni–
versalitatem
,
&
particularitatem
,
affi rmationem
,
aut negationem.
Ha:c
dicitur
Modus Syltogismi.
Hinc variz.
divissiooes Syllogismorum nascuntur.
Syllogismus ratione materia: diviái –
tur in
demon1trativum
,
probabilem,
·
&
S ophisticum.
Demonstrati vus est,
qui constat propositionibus nece.rsarici
v eris.
Pro babilis est,
qui comtat propo-
1ilionibu1 probQbiliter verit
:
dicitur:
etia\11