101 / 298
D"
natura
Syllogismi
,
&
c.
Art. II.
8
5
etiam
T opicus,
id est, localis, quia
eru.itur ex qui busdam communibus
p romptua riis
1
qua! Logici vocant
L ocur.
Sophisticus
es~
,
qui constat
propositionibus apparenter v eris, sed rcip–
.ra fa/sis.
Syllo ismus ratione forma: di"'icli–
tur primp in Syllogi$mUm
infórmem,
&
f ormatum.
Syllogismus informis est,
qui proponitur absque u/la cerla dir–
p os1tio11e terminorum
,
&
p ropositio–
nwn :
Ut ille ; cum ethnice vivas , spe–
ra re non potes eam salu-tem, qua: so–
lis christiane viventibus est
a
D eo
.promissá.
Ir-i
illa enim propositione in–
ch.:ditur inceger Syllogismus optime
concludens ; hic nempe : Qui ethn ice
vivit' non potcst sperare salutem
a
Deo, solis chrístiane viventibus pro–
missam ;_atqui tu echnice vivis : ergo
:non potes talem sperare salutem. Hi
Syll.ogismi frequentissimi sunt in col–
loquiis , atque
li bri~
doéhinalibus.
Gra tiores aliis sunt ; ac fallaclis ma–
xime obnoxii ; ideoque ad verit.atem
exquisite expendendam minus apti.
Syllogismus formatus est
1
cujus ter–
.mini
,
&
propositiones sito quceque or–
dine dirtir.éle collocantur
:
Hi sunt ad
claram ,
&
distinétam qua:stionum
explicationem aptissi¡na ; nam vis,
aut imbecillicas , FJexus , aut hiacus
ra tiocinii statim perspicue
tn
ilfü cer–
numur : Unde
inf ormibu.r
Rheto–
res
,
Philosophi
formatis
libentius
utu ntur : Illi enim decorem
,
&
or–
n atum ; isti nudam veritatem qua:–
runt.
Syllogismus . formatus dividitur in
compositum
,
&
simplicem.
Composi –
tus e-t.t , vel qui
pturihus conrtat pro–
p oritionibus ,
ut Sorites , Dilemma,
&
E picherema , de quibus su pra di–
;;;!mus;
vel
qui tribus tanúim , sed
quarum major composita est ,
&
con·
clusionem totam cominee. Sy llogis–
mi hujus postremi generis sunc tres,
Conditionales, D isjr.mélivi ,
&
Conjunc–
ú vi.
E xemplum conditionalis Syllogis–
mi : Si avarus semper eget , semper
miser est ; at avarus semper eget:
ergo
avar.ussemper miser esr. Duo–
bus modis hi Syllogismi concludu nt:
Rr.imo , ab affirmatione anteceden–
tis ad affirmationem consequentis:
Secundo ,
a
negatione consequentis
ad negationem antecedentis ; at vice
versa non concludunt. Ut ex illa
conclitionali : Si currit , movetur:
concludere possum; currit : ergo mo–
vetur: vel non movetur : ergo non
currit. At non vice versa : non cur–
rit : ergo non movetur ; ve!, move–
tur : ergo currit. Ratio hujus esr,
quia propositionis hypothetica: an–
tecedens semper supponit consequens,
at consequens noQ supponit anrece–
dens ; ut in illa , si est horno , es.t
animal : homo supponit animal ; at
animal non supponit hominem. Un–
de posito bomine , ponitur animal,
&
sublato animali , tollitur horno;
at non e contra ' posíto animali' po–
n itur horno, aut sublato homine, tol·
litur animal.
Exemplum Syllogismi disjunétivi:
vel Sol mo.vetur circa terram , vel
terra circa Solem ; sed terra non mo–
vetur circa Solem : ergo Sol move•
tur circa terram. Peccant , ct'tm ín–
ter extrema disjunétionis darnr me–
di um: Tune eni m , negato uno, non
sequitur aliud ; qu ia utroque .subla–
to, potest srare medium: Ut in illo;
viro di viti , iaut fun den da pecunia;
au-t retinenda ; non retinenda; ergo
fundenda ; vel , non fundenda : ergo
-re-