103 / 298
De ftguris
&
modis Syllogismorum.
Art. III.
87
ne animal ese· substancia; sed omnis
nulla, aut admodum perturbata erit
horno est animal : ergo omnis horno
illatio.
est
uusran ria.
Rejeéla ergo illil qua rta, ut nullius
D ices ; hic Syllogismus ordinatis-
usus , tres solum rema.nent figura:,
sime concludit : O mnis horno est an i-
qua: hoc Versiculo comprehenduntur.
mal
1
sed omne an imal est substan-
·
t ¡a : erg omnis horno e5t substantia:
.rub prcea. p rima:
Sr:..l
a/sera bi.r pri:ea.
·Et tamen est in quarta figura.
T ertia bis sub.
Res pondeo , esse in· prima figura; .
sed pra!m issas
inverti : Nam majo r
est , in qua tnajus extremum, nem-
.pe, pra!dicatum conclusionis , com–
paratu r cum medio, quovis tandem
loco ponatu r : Qure ergo
in pra:fa–
to Syllog1s mo secundo loco ponllur,
est ve re major :
u
ncte .
pertinet ad
primam figuram ,
&
non ad quar–
tam.
Ratio veró, cur ha!c figura, aut
perturbare admodum , aut minime
concludat , ea est: Syllogismus, in
quo medium pra:dicatur,
&
subji–
cit ur , concludít in vi hujus princi–
p ii ,
quidqurd drcitur de
subieélo , di–
citur de omni .rub eo contento.
Et vi–
-cissim,
quidquid nel[atur de
.rubjeélo,
net;atur
de
omni contento sub ipso
:
Un- ·
de
ideó majus extremum affirmatur,
rmt negatur de minori extremo, quia
lfuit affirmatum , aut negatum de
medio, sub quo minus extremum
continetur : Et ideo necesse est,
út
m(ljus extr-emum pra:dicetut de me–
dio ,
&
medium prredicetur de mi–
nori extremo, non vice versa ;
Id
autem non fit , nisi medium subji–
ciatu·r
in majori, in qua compara–
tur cum majori extremo ;
&
prredi–
cetur in minori. ,
m
qua compara–
tur cum minori extremo. S1 vero pra:–
dicetur de majori extremo ,
&
sub–
j .iciamr minori
_exr.r~mo
;
tora vis. i.1-
fationis,
&
prrnc1pmm , quo
n1t1-
tur ,
fuoditus corruet;
sicq~e
,
aut
Sensus est ;
in prima figura me·
dium subjicitur in majori , pr<edica·
tur in minori: ut omne vicium turpe
est; sed ambitio est vi1ium: ergo am–
bitio est tur pís.
In secunda figura, medium in utra–
que pr:emissa pr:edicatur; ut, omne
metallum est duéllle; sed nullus la–
pis est duétilis· : ergo nullus lapis est
metallum.
In
tertia Agura, med ium bis sub–
jicitur: Ut omnis virtus ern aman–
da ; aliqua virtus est llboriosa: ergo
aliqujd laboriosum est amandum.
Modus Syllogisticus est
dispo1iti1J
prtemissarum inter se secundum univer–
¡alitatem
,
8
particularitatem
,
a/firma-·
tio-nem,
8
negationem.
Porro, quatuor:
sunt genera propositionum: Univer.
salís affirmativa ; uníversalis negati_
va: particularis affirmativa,
particu~
laris negativa ; qua: designad solent
quatuor bis vocalib us
A , E, I,
O,
Unde sequitur, sub qualibet figura,
sexdecim mod0s e se possibiles: Nam
in va ria ta dispositione medii curo
ex–
tremis. in pra!missis
t
non enim hic
hauetur rat io conclusionis) sexdecim
possibiles sunt harum quatuor pro–
posilÍo num combí nationes , ut consi–
deranti
facile patehit. At omnes
hi
modí
non concludunt ,
pluresque
proinde- sunt inutiles. Ut ergo inutí–
Jes ab utilibu s secernantur, statuen·
da:
sunt regula:.
Pri-