0000747692

Summul.Difp.1

De hiJ,quJ!¡

adfecundam

intellel1.operat: pertinent.

Inferior.

Incomplexus.

Intinitus.

Impercinens.

Intüiciuus.

Limitatiuus, feu limitans, qui lignificat

rcm

deter- ,

minantem alceram,

eít omnis differentia.

Limitacus,id efr,qui íignificat rem detenninatam per

·ali ud.

Materialis,qui fignificac fobiefüun rei,feu matedam

compoíiti.

Negaduus.

Non

copnlatiuus.

Non fignificaciuus.

Nontranfcendens.

Oppolitus.

Particularis.

N. .

Pertinentes fequela.

Pertinentes repugnantia.

Primee intenüonis.

Pluralis.

Priuatiuus.

Poíitiuus.

Reflexus.

Relatiuus.

Scriptus.

Secunda: intentionis.

Significátiuus.

Singularis.

Syncathegorematicus.

Simplex.

Superior.

Tranfcendens.

Terminas.

Vniuerfalis.

Vniuocus.

Vocalis.

DISPVTATIO

11.

hú,qutt

fecundam

intellefJm

operationem

pe~tinent.

-----------------~-~~-------

_y.fr:

STIO

II.

?Je ejfentia oratiomi

partium eitu.

T 1

partibm

or11tionú.

gnificariuam in amnia eius inferiora cliuiíimus, quia

idem eíl: diél:io lignificaciua, ac nomen : vnde folum

traétandum eíl: de verbo.

Rcliél:is autem variis definitionibus verbi, qu re

Doll:oribus in rnedium proferumur, héec viderur fe–

cui;idum regulas anis Dialefücre compofita;

verbum

efl conflitutiuum.propojitionú vt quo,

id ell: fignum

vni~nis pr~dicati

cum fub ieéto. illa parcicula,fignum,

p~mcn.r

ratio cornmunis ad ornnia íigna ; licue

ett~rn

illa

pa~ticula

conflitutiuum propojitionú

per

quarn conuentt verbum cum diétionibus , feu terrni–

n~s,

.qure

no~

funt

corula; fed partes propofirio–

ms : tlla

pamcula

quo

ponitur ad excludendas cre–

teras parces

~ropofüionis

, qure

vt quod

rnrnpo~

nunt

propoíit1onem ,

vocancur diébones

feu

cer–

mini;

per illarn

fimul

cum

illá)

vnionu,

reéte ex–

plicamr elfemia verbi ; qure in hoc confiíl:ic vt

vniendo pra:dicatum curn fubieéto, cornponac

pro–

pofoionem.

Primo diuidicur verburn in

finitum,

infinitum

;

verbum

infinitum

efi,qnod 2fficitur ali qua negacione,

indecerminace fignificac,

non amo, non lego,

verbum

finitumefr

quod determinare Ggnificar, & nullarn

ha–

ber negationem,

vtfom,

11mo,

&c.

Verbum finirum d1uidirur in verbum

fubflantiuum,

fldieéliuum,verbum adieéliu1tm

maxime neceífarium

repucatur

P.Suarez.

roro.de

Deo.tral\:.;. lib.6.

de Trinit. cap.7. ad intelligendas varias loquutiones

Theologicas,vnde huius verbi noricia,euitancur

varij

errores contra fidem , qui in modo loquendi folenc

occurrere;ex inordinato enim modo loquendi incur–

rimr hrerelis, vt multis in locis docuic Hyeronimus

Doétor maximus. ltaque verbum adiell:iuum

efi, vt

alferit eximios Doll:or nuper citarus , quod lignifi·

cat aliquam aétionem)vel quali aél:ionem,vtgenerat,

inteltigit.

Proprieras huius verbi eíl:

fumi

femper

for–

malicer, hoc efr in

fenfo

formaliffimo, quando accri–

buicur formis in abíl:raél:o ,

ideo all:us auribui po–

teíl: in diuinis formre, qure eft principium formale

eius, non vero alteri eciam identificara: curn illa ,

ideo dicirnus,iufüciam diuinam punire, non vero

mi~

fereri;Pacrern producere verbum perincelleélum,non

ver0 per volunracern;diuinitarem cornrnunicari filio.,

non produci: quapropter nihil valer colleél:io de

verbo fubíl:antiuo ad adieél:iuum: v.g. Pacer eíl:

di-

' uinitas, Pacer efr pacernitas fed Parer generar: er–

go Parernitas,

diuinitas generar; variatur enim

appellatio, & fenfus idencicus, aut rnaterialis, cu–

ius non efr capax verbum adieétiuum

mutatur

formalern.

Verburn adieétiuum diuiditur in id, quod

eft

pro-

prie adieaiuum ,

vocatur ab Auerro'C cathegori–

cum, quia íignificac aliqnod cathegorema,

eíl:

pro–

pric aétionem, ve

currit, creat:

aliad efi: verbum adie–

étíuum, quod non lignificar proprie all:ionem fed

qnaíi all:ionem, vt

vult,

inultigit

in Deo.

Noca omnc verbum adiell:mum includere

no,

men~&

verbum fubll:anciuurn

fum,es,f~i

in fua íigni-

.lr

ficattone;vnde h<ec eíl: vera

Petruscurnt,id

eft

Petrus

eft

currens;Petrus intelligit,

eíl

Petrus efl intetLigent,

•

Pater

~ternus

generat,

eíl:

eflgenerans.

Verbum fubfbntiuum

cft,

quod al1j fyncathegori-

cum nuncupant,

hoc non 11gni6cat aél:ionern

fed

rem ipfam,feu emitarern alicuius :

vrfam,es,fui.

Exi–

flo

,fobjiflo,

aliquando hrec verba aífüwla11t.0r ad1e-

., I

nihil agimus de nomine ,

quia

étiuis, vt

Pemu efl,

eft

Petrus efl ens, exiflens,

ali-

illo latiffime agitur

nobis Ltbris Peri

quando verbum fubílamiuum non

1nuolui1

nomen,

herm. quantum ad eius rlefinicíonem.

fed canrum haber rarionem copula:,vr in hac:

Petrus-

e.lferitiam ; uamum vero pertinet a \.

efl animal rationale,

proprer hoc celebre efi ada-

1~~

••

~~""'

d1mfiones nomin urn, nihil

rdl:at

agen- ).(

g111ro

apt.1d logicos fumprnm ex Ariíl:c r.e e

rnetap.

dum,pra:tcr ea,

q.uz

fupi:a eganus,dum dill:ionem

cap. 7 .

lib.

Periherm. cap.

videlicet verbum

fom,,