u.
Summul.
Difp.
l.
De hü qua ad primam
operationem
intelletf.pert.
dc:fcenfu:
Er{o Petruuflduodecim, Paulm efl duode...
cim:
fed porius vcrificatur de Pt;tro, Andrrea,
&
orn–
nibus fimul.
63
Vltimotliuiditur in fup,poíitionetn diíhibmiuam
pro
generibus Gngulorum,
&
diíl:ributiuam pro íin–
gulis generum , foppofüio pro generibus fingulo–
rurn
eft
ve,
omne animal
fui
e:
in arca
N
oc;
id eíl:, ali–
qua indiuidua de omnibus fpeciebus anim;llium fue–
runt
in arca
Noe;
&
hzc:: fuppofitio vocamr incom–
pleta. Suppofitio
pro
íingulis generum, id efl:, coin–
plera, comprehendit ornnia indiuidua.
----------------
Q_yJESTIO
I 1
I.
Defacunda_di:ólionu
proprietate
,fcilicet
appeUatione.
dicati ponirnr diél:io appellans : arramen quando
coniungunrnr ex parte prredicaci dié\:io appellans
~
&
aliud nomen,
&
ex parce fobieél:i tanrum dill:io ap–
pellata; rnnc eft appellatio formalis, v.g.
Petrurefl
Logicm bonm.
Vltima regula el1 quando coniungicur aliquis
69
all:us viuentis ex parte pra::dicati,
&
di~io appe~l~_ta
eíl:
ex
p
:-.neíubielH ; tune eíl: appellatto matenalls>
vt,
alb1tmfalt11t, Logicm currit.
---------·----------
~JESTIO
IV.
'DeJlatu,
ampliatione,
reflriólione,
e§
aliena~
tione ditlionum.
T)Rima Concluíio.
Statuufl acceptio diE!ionü
ad~
70
_l~J
á!c¡uate pro tempore, qito principalü cop1tlill fignifi-
64
APpel!ario definirur
ab
.aliquibus íic;
ejJ applica-
cat,
dicirur
adaquat&;
qui:.i. nc:c diébo ampliatur) nec
tio fignificatiformalú
ad
fignificatumalteriu~;lic
reíhingírnr magis , quam copula principalis tribuit
Toletus, Hurr.Valera ;..Arriaga & í.\lij; fed eft
cn~ca
fundamemum; dicitur
cop1da principalú;
quia funt
defini~io,
&
probarur: qllia hic non definirur ap-
aliqua:: oraciones, qnz duabus quaG copulis con-
pellatto, provr comprehendit omnium appdlario- fl:anc, ve hrec,
Petrm, qui fuit infirmm, efl peccator;
nem v.g.
appeJl~tionem
diél:ionis non
figmficariu~,
vbi principal is copula dicitur
illa,
efl peccator;
&
fic
vt
h~c· ,
Bliflri efl
vox
af}era ,.aut lenú, aut eflfPecie.t
ibi diltio habet fbtum prrefentem ; quia copula íi-
vocu,
aut fanm.
Sed rell:a definitio debet non
e{fe
gnificar rempus pra:fens. Status eíl: quaíi norma ad
curta, fed potius comprehendere omnia inferi0ra,
cognofcendas ca:teras proprietates diétionum de qui·.
ergo non eíl reél:a definitio.
bus nobis agendum
efr
in hac qna::íl:iorne.
6
5
~o~ra
ConcluGo. Hcec eíl: rell:a definido appel-
Secunda Concluíio .
.Ampliatio eflextenfiodiaionú
7
1
lano
nis
vr
fic
:
A
ppellatio efl denominatio, qua vna di-
11d
piures dijfercntiM temporú, quam copula principalú
él~o
aliam denominat,
vel
prlf.dicatio vnius diE!ionis Jignificat.
Duplex eíl:
~mpliario.
alia in qua prcedica- •
de
alia;
nam licue appellor, appeilaris ,
a
quo deri-
mm contrariatur cum fubiell:o, ve in hoc argumen-
·uamr appellatio eíl: idem,quod denomino; ita lirni-
to,
P~trus
eraralbus herí, fed Petrus fuit niger
herí~
liter appellario eíl: ídem, quod denominatio.
ergo nigrum fuit al bum herí, vtimur
ampliari~ne
66
Dicirnr
prá?-dicatio
;
quia
orm~e
pra:dicarum de-
ad refpondendum;Petrns fuir albus heri eadem hora,
nominar fuum fubieétum in denorninarione, aur ap-
nego qua
fui~
niger; ali a hora, concedo. .
-
pellarione,
&
darnr dill:io appellans,
&
appellata;
Ali a ampliatio cíl: qure Gmplex vocamr, td eíl, de
7'l.
illa diétio,qua:: denominar aliam eíl: diébo appellans,
fubieéto cantum,
&
fic tot funt ·ampliationes, quot
&
illa, qua:: d.enominarur, eíl: diél:io appellara; v.g. fonr differentia:: temporum, vt
Petrm curret;
poteíl:
PetritJ efl
nlbm,
illa dill:io,
Petrus,
efr appellaca,
&
,arnpliari ad eres temporis differenrias v
.g.Pttrm
cur-
alrera diltio,
albm,
efl:
appellans.
ret,
id eíl:, qui
fuit,
qui efr,
&
qui eric, currer, arn-
67
A
p pell~rio
diuiditur in
formalem,
&
materialem;
plfario inuenra eíl: ad effugiendas fallaces nugas
fo-
appellatio formalis eíl applicatio lignificati forma-
phiíbrum; n am aliquando
tta
diíponun ur pra::di-
lis nominis appellanris ad fignificarum fonnale ap- catum,
&
fubieB:um, quce incer fe oppoíita funt, vt
pellati, ve in hac propoGtione,
Petrm efl Logicm
.
videantur reípondenrem in anguíl:ias incrudere; ve
magnm,
cuius fenfus efr,
Petrm efl peritijfimm in Lo-
(1
ha!c eíl: ,
iuflus efl peccator
itaque
rnn~
vtendum eíl:
gicv¡.;
diél:io enim illa
magnus;
appellac , aut denomi-
]'
·ampliacione, cum
pr~dicarnm
&.
fub1ell:uin oppo-
n:at aliam formaJitarem
logicm,
dicirur enim fignifi-
nunmr contraric;tunc enim íubieél:nm.
e~ expli~an-
carum formale illud, quod prouenic ab aliqua for-
durn pro alio iníl:anri, pro quo non ex1fbt prred1ca-
ma, vt in exemplo appoíito ,
Petrm Logicm,
in Pe- rnm ; vt fic,
iufltts efl peccator,
id efr, qui fuir iufius
tl:O
datur natura hominis,
&
Logica: natura homi- heri, nunc eíl: peccacor.
fll!>
fe
~haber
vt matériale; Logica autem vt forma;
Du~
regula! craduntur certa:, quas
affer~
Tolerus
7;
v_nde h.gnificarum eíl: formale. Appellatio materia- hí'c; diébo inceptionern fignificans , ampliar fuu1:"1
lis_eíl-,
1n
qua Ggnificarum formale vnius cermini ap- fig nificatum fecundum pra:fens
&furu~um,vt plu~ui
pl1carnr fignificaro mareriali alrerius dill:ionis, vt in
incipit effe,
Ícilicet qua:: el1,vel erir,incipir; non emm
hac propoíirione,Petrm
magnm efl logicm,
'T~
magnm
poceíl: dici, qure fuir.
.
.
¡ ppefür , non fopra íignificarum diltionis
logicm,
Dill:io fignificans deíicionem ampltat íigm.fica-
74
qt~od
_efl formale , fed porius fupra fignificatum di-
rionem diél:ionis ad rempus prrefens, vel
prreremu~n
'
éhon1s,
Petrm,
quod eíl: mareriale,
&
ílc fenfus illius
-:-antum ve
homo moritur,
fcilicet, qui eíl:, vel fmr,
pr;:efuppolirionis eíl:;
Petrut, qui efl magnus in cor-
1011
aucem qui
erit~;
quia
li
moritur non poreíl: po-
pore, habet Logicam.
.
'
ea e(Íe.
·
68 . Pr_ima
reg~la
ad
co~nofcendarr:
fuppolidonem,ad
f .
~and~
prredicatum
~íl:
eífent!ale
fu~ieél:o,
am·
7f
d1Ccnmen fac1endum mrer rnatenalem,
&
formalem
1
pl1arur fub1eél:um ad qmnque d1fferent1as tempo-
dl:
huiufrnodi, quotiefcunque diél:io appellans,
&
rum, ad
pr~cerirum_,
ad pra!Íens, ad fururum, ad
appellara fe renent ex parte fubieéb,
&
aliud nomen poilibile,
&
ad imaginabirle, vt
homo ejl 11nimal ratio-
[e
tenec ex parce prredicari; tune appellatio eíl: 'ma-
nale,
fcilicet qui e{\, qui fuit, qui erit , qui poreft
rer.ialis
~ vt,
Petrmfap'iens currit;
vbi illud prrediaa- elTe ,.qui
imagin~cur
effe.
.
t~m,
currit,
non appellat fupra
fapientiam;
fed po-
Tercia Conclu fib. Rel1rilho eíl:
eo~mall:io
di- 76
tl.~lS
fupraPetrum;
&
Ge
marerialirer appellar. Clia- ¡él:ionis
a
maiori f¡gnificarione ad minorem
>
vr h:i!c:
rms
&
meli~s
'.
PetrPU
~onu:ef!
fapiens, TIJ'fapiens
a~- t~iJ!it
Sotum,flit totum Sotitm,
nam illud rornm ad
pellat matenahter; qma d1lbo appellata cum
1101111-
'j)tn111a
fe
exrendebac_ex fua namra, aur ex vfu , atta-
n~
bcmu
fe habcnt ex pane fubieéti>
&
ex patre pra:- ·
1"1en
illa
di~io,Sorum~
coaréta,t ad n1inorern _fignifi·
'
cac1oncm,