1
•
.
~~ft..
I
I.
De ProprietatibuJ Terminorum.
7
in
propoli~i,one ~ifüo
fü
fobieétum prcedicationis,
Dialeét~
vr nuper probauimus , hanc propriera-
qu<e
propn~
venficatur de rebus
~
&
~e
vocibus,
tates(
prim~;n
conuenire
t~rmin-0 ~n
propo0rio.
auc
concept~bus
?
quarenus
fon~
1mag1nes rerum,
ne
,.Jmpropr~e
tarnen extra illam rano ne fign1fica-
&
gerunt vices tllarum : vnde
In
hac propotítio-
tionis.
n~;
Petrm efl viuens,
de hoc termino ,
Petrm,
pra:-
Ex
bis omnibus íic araumenror, quod eíl: im-
31
d1carur
viuens.
~eli~s
in hac. propolitione ,
Pe-
proprie tale, non potcíl:
l~abere
veram, propriam,
trm efl '[ubflantia
,
1lfod
préEd1cacum ,
fobflantitt,
&
rigorofam proprietatem ,
fed
potius debet ha-
9uod
~~rrnarur
de Perro non poteíl: verificari de
bere impropric illam; proprie
auc~m
deber conue-
1pfa
dtébone quarenus diétio eíl:: quía diétio
Pe-
nire
illi
fubieéto, quod eíl: proprie tale: fed rermi-
tr::',
fine
fi~
rnentalis , íiue vocalis non eft fubílan-
nus vocal is , & fcriptus
fom
impropric termini;
tia, fe.d acc1?ens, quapropter
fi
verificatur de illa,
mentalis autem efr proprie terminas,
&
fuppofüio
eíl
qt~ia.
gem
ví~em
fui fignificati,
&
fubíl:ituirur
eft rigorofa propriecas termini : ergo fuppoíitio
ri-
loco
ilh.us:arqu1 extra pr?politionem non po.teíl:
gorosc proprie, & vere folum conuenir termino _..,.
talem
vi.ce~
gerere: ergo extra propoíitionern non
menrali: improprie autem,
&
lato modo vo::ali,
&
poteil: d1ébo proprie
fubíl:itui,
&
ideo orones Sum- fcripto: erao falso alferit
P.
Hurtad. imo immemor
m~liíhe
alfenmt propric loqnentes, terrninum
fi-
(uornm prfncipíornrn , dum ait, rerminos mentales
gmficare
e~rra
propofirionem, fupponi
amem,
vel
non fupponi in propofüione.
foppon~re
intra propolitionem.
Secundo Ge argumentor;ideo per re rerminus vo-
,H
3°
P.
Hurtado difpnu. de proprieraribus termino- calis
&
fcriptus fupponunrur, gaudéntque hac pri-
rnm
fea.1.
n.9.
§.
dicis, eriam afferir, pertinacitér- rna proprietare. quía habent lignificationem ,
&
que contendir, rerminum, feu diél:ionem menra..
Cune in propofüione ,quia niG Ggnificarent,
&
e[.
le.m non. habcre fuppolitionem ; rationem tribuir
fenr
exm~
propoGtionem,
non
fupponerenrur: ar-
h1s verb1s: quia res nihil eram
faéhme in
intelle-
qui
diél:io,
feu
tenninus mtlntalis perfeétius Ggni-
étu,
&
fic
non facir terminus mentalis, quod res
ficat ,
&
perfeél:ius exiíl:it
in
propoíitione ,
imo
erat faél:ura, nec ponirur loco illius ; nam rermini
proprie folum diélio mentalis fignificat,
&
folum
memale~
funt
ipfamct cogniciones ,
qYre
cogno- diétio rnentalis proprie eíl: in propolitione: ergo
fcunrnr
rem,
&
obieéh, obieél:a autern non debenc
euidenrer ,
&
rnanifdl:e colligimr , non folum
a
cognofcere,
fed
cognofci,
&
Gc
1
aél:us fongunmr fuo
fortiori, diétionern, feu terminum\ nenralem
fup-
tnunere , & cognofcunt , ac pra:dicant : obieéta
poni
in
propofitione ; [ed quod capuc
eíl:
folam
aurem cognofcunt, ac cerminanr,
&
termini vo.
diltione111 menralem habere pro proprietate vera,
c.ales fupponumur ad prredicanclum
loco
menta-
&
rigor9fa foppoíitionem.
.
lmm,
quorum obieél:a íignifica11c. Item voces
fo-
~od
amplius demonH:ro :¡quia fuppoíitio per
31-
brogantur ad propoGtionem,
&
argumentationem
te,
&
per orones Summuliílas eíl: propria,
&
rigo-
conficiendas",
obie~ta
aurero non componunt ar-
rofa
proprietas termíni: ergo deber conuenire pro ..
gumen~arionem
, fcd de illis arguimus : vnde argu- prie, & rigorose, proprio termino; irnproprie,
&
menrat10 obieél:iua vocantur,
id
eíl:, obieét:um ar-
metaphorict improprio,
&
metaphorico rermino;
gumenrationis qu::e obieél:a nihil eran
e
faél:ura in
v.g.
quia riíibiliras eíl: proprietas hominis, vera,
&
menee, fed aél:u funt, quia faciunt, id eíl:, expri- propria titíbi1itas proprie,
&,
rigorose folum de?ec
munr, & mahifeftant obieél:um, quod ali is nos rna- conuenire proprio homini,; improprio autem
&
1
me-
11ifdlamus.per voces, qua! ea
r~tione
facillnt, quod
taphorico impropric,&
metaphori.ce,& ratio
a
prio·
ai.Sh1s eranr fall:uri & pro illis fobroganrnr.
ri eíl:, quia proprietas fequitur eífentiam, menfura...
tur
per iliam
&
ipfa regulatur,
&
ranquam · exerci–
tium
ada:q~atum effcnci~,
&
proprium,
feu
peculia–
re
ipíius; atqui per te menra\is te,rminus, feu diétio
eíl: proprie terminus
&
vocalis eíl: improprius
z
ergo
propria fuppofüio folurn diél:ioni rnenrali, impro–
propria amem vocali,
&
fcripro deber conuenire. ·
S
V B S E C T.
n.
Sententia
hti.c
de no,uo inuenta impugnatur.
1
31
1
pRirno quia fuppolitio ex ipfo Parre Hurtado eíl:
proprietas termini, vr pacer
ex
difpntat.2. ibi
de proprietatibus tenninornrn expHcaris redninis,
eorum proprierarcs
erunt
percurrend<l! & fratim agit
d'e
fnppolitione tanquam
de
prima proprierate
cer–
minorum: qoos in prima difput. pofuerar, & de qili–
bus egerat: arqui
iri
x.
difput.
feét.3.
11.22.
§.obferua,
docet, terminas vocales ,
&
fcriptos ,,
licue
propoú–
tiones vocales, & Ccriptas
11011
(({.fe
próprietates, fed
porius improprie ibi: obfet:ua primo terminas,
&
propofüiones formaliter, & propric
eífe
in folo
in–
cel_leCtn, in voce amero,
&
fcripto non reper\ri
pro–
pnc , Ced improprie analogice ,
&
per extriMeca
de1~ominationem:
nam propofttio eíl: iudicium
ali
qrnd affirrnans, vel negans, affirmare autem,
vel
ne–
gare,
G
~ropric
fumanrnr, in Cola mente reperiun_tur.
Itaque in [enrentia hnius anél:oris , imo & omnium
tria funt cerra, propriam diél:ionem feu terminurn, '
&
propriam Ggnificatíonem, Gcut propriam pro–
poíirionem, affirmationem , vel negadonem non
reperiri in vocibus,
&
fcriptis,
fed
folum in mente:
fecundum cenum eíl: ,
ínter
omnes proprierates
diél:ionum ,
feu
terminorum : primam propriiffi-
1nam,
&
rigoroGffimam e!fe foppo<itionem, & ideo
primo de illa agunt omnes 5iummulifbe: Tertim
ranquam certum alferit
P.
Hurtado
&
probatione
Ratione aurem
a
priori !ic
demonll:r21.turha::c H
veriras : quia in 'tantum fupponitur aliquid loco al–
terius, in quantum in propoíitione _exercc:t munlls,
quod Ggnificarnm illius deber exercere ·; fed
di~
ll:io mentalis gerit vicem rei íignificatre per illam
in
propofüione,
&
exercer_munus talis rei figni–
ficaca:: , ergo fup.ponimr loco rei Ggnificata::.
Ma-
ior .ex ipfis terminis patet, minor
Ge
demonílraG
cur:
quia.
diél:io
homo,
verbi gratía, in propoGtio-
nc hac mentali ,
hamo
ejl fubs1antia intelligens ell:
fubieél:um, de quo pra::dicarnr,
&
.aflir~natur
cum
veritarc , [cilicet quod
lit
fubíl:antia_ vrnens; nam
in omni vera propofüione cum
~emate ~ffirm.a-
cur proedicarum
rali~ propo0t~oms
de fub.1eB:o
il–
lius, cum aurem fub1eétmn 1lhus propoíittoms
fü:
cbnceprns homo ,
&
prced.icat~1m
lit
concepr?s ,
fubfrantia viuens , Cubíl:antia vrnens cum vertra–
ce affirmabirur
de
conceprn illo , fcilicet,
homo;
atqui tale prxdicarnm,
fcili~et
Cu?íl:anria viuens. in–
telleél:ualifer non poteíl: verifican de conceptu
11!0,
homo
propter
fe
prrecise,&
quate~US
in fe
ro!~m C0-1~·
cipitur , hoc eíl: [ub
ration~ l~telle~bonts
:
q~~a
·
inrelleél:io non eíl: fubíl:ant1a vmens ,
fed
ponus
eíl: vinere accidentale, ac proinde
re~lit.~r
difiin–
ltum
a
fubílanria intell igente : ergo
íi
v"u ific arn r
A 4
d~