0000747692

~reft.

I I I.

Vtrum

'1Jcrittts,

certitudo,

euidentia,

&c.

473

cognftam,

enim mihi

euidens Deum

ali

quid re–

uclare, euidens etiam erit

effe

verum

quod reue–

lac: vnde

co1~clulio

per cale medium illata erit eui–

d~ns

non

folu~

euidentia confequentia: , fed etiam

confequends, fed etiarn confequemis, licet hrec eui–

demia

íir

eKcrinfeca natura: Dei ) authoriras enim di–

uin~_reuelans

non peninet

naturam rei intrinfecc

confücudue.

Secundo

adu~rce,

certimdinem rriplicem

Doél:o–

étoribus cognofci, primam vocanc pro aífenfu deter–

minaco line formidine; ve quando quis fine ha:íica–

ti.on~

aífencirur obieao: fecunda

pro

veritate cogni–

t10111s , tercia pro aé\:u reflexo, qu_o iudicat quis fe

non potuilfe decipi ·per aaum direa:um. Secundo di–

uidicur in certicudinem adhadionis, liue fobieéti,

certitudinem ípíius aél:as: Prima ell per quam

co–

~nofcens

aur non vult, aut n0n poteíl: diífentiri

ob-

1eé\:o, voeatur cercitudo fubieéti, quia immobilira–

~em.habet

pocius ex capacitare,& temperamento

fuh·

1eéb)

quam ex ipfo aau,

aut

medio formali illius

h~c

vocacur cercicudo, ex pro ha":reli, vt cum Catho–

licus certus eíl: vicam profondere,potius quam fidem

negare. Secunda

ert,

quando yidelicet aélus ille

vel

racione formali, vel ex principio aétiuo determi–

nar ad aliquod obieél:um.

SvssE:cT10

¡.

In qua ptmitur

primJJ

concluJi_o.·

11.

EVidencia eíl: de racione fcientire,

probarur,

Pri-

mo,

authoritate philofophi definientis e{fentia–

lirer fcienriam hic lib.

c.t. his verbís: fcire vnam–

quamque rem limplicicer,

non pér accidens arbi–

tramur eum caufam ob quam res efr illius caufam

e[–

(e,

fieri non

poífe

alirer res

íe

habeat cognofci–

rnus: in quibus verbis requirit tria Arifror, ad fcien–

tiarn. Primnm veritatem forrnalem ., qure conlill:ic

a.drequatione cognitionis cum obieéto. Secundum

cercirndine?m quam habec mens quando cognofdc,vt

fü

rem alicer

habere non poíl'e. Tertium euiden–

tiam, qua:: tune eíl:, quando non percipimus media

cognicione clara caufa: _, qnre cognitio cune habetur

quando eaufam rei caufam illius eífe cogno[cimus

ergo ex Arillot. de racione efíentiali Ícientiz

eft for–

malis veritas certitudo,

euidentia. Idem-eodem

lib.& c. Atiíl:ot.manifd\e declarar dicens fumendurn

e(fe principium fciencire ex his,qua? per apprehenGo–

nem cerminorum cogni'ra funt,c:rgo de __ratione

fcien-

tia: efr euidentia.

...

Hoc ídem ipfum incendie Philotophus lib.

Top.

cmn demoníl:rationem definiens eatn dixit elfe

qwando ex veris; & primis fyllogifmus

~rit,

aur

a–

bus ,

qu~

per aliqua prima

vera, cuius, quz circa

ipfa

eíl: cognidonis principium fumpferunt.

quo,

c.2. eiufdem libri dedllcit demoníl:racionem confiare

immediacis, vt ibídem his verbis exponit D.Thotnas

le<i.4.

quoniam

íi

przm_i(f;;e imrnediacz non

fine,

aut

fcit illas,hoc

efl,

euidenccr

cogn~[cic,aut

non :

nef–

cic eriam fcire non poreric eonclufionem proprer

pr~.

miffas:

fcic,

cognofcit euidemer, emn non

fit

progrediendum in infinitum deueniendum eíl:

ad ali–

quod principium i111mediamm euidens,

indemon–

ftrabile, quo difcurfu fupponicur pra:mHfam haben–

fem principium

priori non polfe gignere foicmtiam

nili

ftt

euidens: ibidem quoque docer ,(vt optime no–

tauic Gilius) fine iis

po!fe

quidem e(fe fyllogiímum

non carneo demoníl:ratior1em, quia huiufmodi fyllo–

gifmus nos facic fcire;

in fine eiufdem c. concludir;

rnagis credendum principio, hoc eíl: a!fentiendum,

quam conclufioni:deinde vero fubdit; non poteíl: au–

tem credcre magis,

qure

non

fcit,

qux

non contingir,

neque fciens, neque 1.nelius difpofirus quaíi 'ontige-

Jldeph.

Penefiel,

Philof. tóm.1.

rit fciens: ex qno patee ipfu,m velle, vr principia vel

fciantur per alía

priori;vel imelligancur habitu priry–

cipiorum ab eo

ipfo

qui concluGoni

aífentirnr,&

con–

fequenter non facis effe,vt

prirni

principij euidens co–

gnicio habeamr ab alio cuí credirur,

fed

omnino re–

quiri, ve is

qui

fcire dicitur eius noticiam ,

C\liden–

tiam

habear.

Dices philofophos omnes requirere

tanrum

certi-

tudinem ,

non euidcntiam , quia certitudo alicer

elfe

non potell, quod competit (ciencia:.

Sed contra: quia hoc ipfum

probar

nomihe frien-

tire

Cemper e(fe intelleél:urn

philofophis habicum

euidentem , quia curn non fcirent certitudinem fepa–

rari ah euidentia , non ergo nouerurit

genl.ft

) aliquod;

quod cercicudinem focluderec ,

abfhaheret

ab eui–

dencia, vnde nec

illí

11ortlen impofuerunr.

SvssECTió

I I.

Smmdo probatHr

c~nclujió.

Ecundo probamr aurhoritate D.Thom.

·~·

q.G'7. 14

atc .2. incorpore vbi fic ait

de ratione vcrre fcien-

tia: eíl: quod habeat firmam inhreíionem cnm viíione

incelleé\:iua, haber énim cercitudinem proced,enrem

incelleél:u principiorum; vbi aperce ruecur noíl:ram.

fencentiam, dum

ait

de ratione fcienciz eífe viíiotiem

inrelleél:iuam,hoc eíl: euidentiam, quia vt ex notabili

E:onfrac,euidentia,& claricas intellelbua

viílone ta-

lis

dicicur.

Item

hoc ipfum confitmat D.Thomas,illis

verbis: habec enim certitudinem procedentem

ex:

in–

telleétu principio:um,cenicudo amero proueniens et

inrelleél:u principiorum ,

cercicudo procedem ab

exiíl:encia,

claricate immediaca

vt eíl:

aricas,

euidentia principiorum diíl:ínéta ell

cercitudine

fi-

dei tam diuinre qnam human:r, qure non ell certitudo

cum euidencia, vr eíl: hrec, arqui cercitudo veniens

cuiden tia immediata debec nécetfario

etfe

'certicudo

euidens: ergo cercicudo fciencire in

fenccn~ia

D.Tho..:.

mre eíl: cum euidentia,& claritate: minor hrec proba.:.

tur;quia Gcut

clariEate,& euidencia immediata cor–

porea,

eíl. euidencia Solis>qni principimn eíl: cotius

lncis non pocefl: non prouenire

claricas

corporea in

parciculacia obieéh : íic íimiliter

claritate '

eui–

dencia principiorum non poceíl: non prouenire dari–

tas,

enidencia concluíionis.

Confirmat D.Thor.n.

hoc

totum

2 ..

2.. ,art.5

.fo.cor-

11.

pare vbi

lie

air : refpondeo dicendum , quod omnis

fciencia haberur per aliq1.1a principia per fe nena,

per eonfequens vifa : non autern eít poffibtle quod

idem ab eodem

vifum,& eceditum Gcut diétum eíl:, ·

vnde etiam impoffibile efl: ·qttod ab codem idem

lit

fcimm,

credirum:

vbi S.

Thomas probar eandem

rem non poffe

cr~di,

fciri, quia ndn potfunc rcfpe..

élu eiufdem reperiri

o~fcuricas,

qua: ell de racione

fi...

dei_,

euidencia

qu~ e~

de racione fcienti:E.

Nec minus aperce S.ihomas protegir hanc fentefl-

tiam

q.4.de

vericace arr.9.vbi íie ait: qua:cúque fciun-

tur proprie

cerca [ciencia cognofcuntur per refolu-

. tionem in

prim~

prindpia, qu.e per

pr~ffo

Cune in–

telleétus,&

omnis Ícientia in viftone rei prrefends

perficitur; vnde impoffibile eíl: quod

eodem

fit

fi–

des,

fcientia: ex quibus verbis coHiges

veram

fdeniam requiri

D.Thoma. Primurn refoluHonem

concluGonis ad prima principia , hoc

cfr

ad prindpia–

per

fe,&

terminis nota fccundum principia hrec,vc

illa poílic refolucio conclnlionis

fleri, (

vr ha:e ha–

beant

mente rationem,& ftatt1m [cientire) neceífa..

rio cffe clebere in prom cu, quia dú ad illa

redu–

citur;conclufio noncfom haber rationem,& íl:acu

Ícié–

ti~.Terciú

fcientiá propriam

pedici

in vifione rei pra::–

fontis, hoe eft in cognitione, qnre ita

are rem menti

pra:fcmrnt medio pr<Emiífarum

lnmine,ficut

vHio cor..

poralis