4t.6 '
Logica
Dif
p..
l..
&
X.
De natura Demonflrationis.
Alicer refpondeo> concedendo antecedens,
&
ne–
.gando confequcns;. nam fallicas con.liftit
in
receffio–
ne
a
vero:vnde licue
in
receffu datur maais,& minus,·
v:g:magis
r~cedir
a
~iu~tate
Limana
Ma~ritum,,quam
ciu1tas
qg1tenlis; tta
m
fallitace datur magis
&
mi–
?
ns~
y
er~c~s
aut.emcum coníiíl:at in zqualitate,, qua:
:1nd1~1lib1hs
efr,mde
eft
quod veritas nó dicat magis,
&
mmus.
Ad.
probacionem dico,iam patere ex dilhs,
ma1orem ranonem reperiri in vno,quam in altero.
--¡...~--------.-------~
Q_yA:STIO
I I I.
Ptrum
pr~fl!iffa
Jint certiores
&
euidmtiores
conclujioner
S
E
e
T I
o
I.
Senientin,
liduerfaria proponitur.
1
H~c qu~frio co~t~ouertirur
racione illius
p:mi–
riculct
m
definmonc demonfirationis polirz
notioril1111;in
qua,,
'
l.
.
Prim
...a
fencen~ia afferi~
nó oínnia pri
ncipia e(fecer–
ciora cocluíiombus ah e1s.deriuac2;Gc P.Hurt.in Lo–
gica.~i{~. 1 0.~e
_Demoníl:racione; feét.J.
&
probacur.
J
Pnmo,qu1a
rn
conclufione aífentimur,duas rario-
nes
eífe i_de.m incer fe, íubieétum fcilicer,
&
pra:dica–
tum, quia m pra:miffis aífenti mur illa eífe idem vni
tercio, fciJicec cum tnedio: ergo tam cerci fomus de
co~clulione,
quam de pre?miffis. patee confequentia,
qu!a
qure fonc cadem vni tercio, funt eadcm ínter fe,
cm
principio hinc
der~uatur
eui?ent1a,_quia vnio ex–
tremorurri conclufioms eíl: omnrno eadem cum vnio–
ne
ex~rcmorum
cum medio difpofico in vcraque
p_rrem1ffa: ergo eadem ratione,qua moueor ad alfen–
uendurn Pc:rrum eífe rifibilem,moueor ad affentien–
dum,
~~tru.m ~
&
r~ílbile
elfé rarionalc: patee confc.
qucnt1a,qu.1a enea 1dem obieél:um non poffurnus eo–
dem fyllog1f1po
eífe
magis,auc minus cerci:
4
Secundo eo efr aélus cercior quo plures habet ra–
ciones,quibus
ad
atfenfum verum moueamur,fed non
funr
piures raciones ad affenti"endum vtrique przmif.
fa
íimul,
q~am concl.uíio~i
: ergo vcraque prremilfa
n~n
efr cemor,auc eu1dent1or conclulione. probatur
m1~r,quia ~ice
e
lit
~naior
ratio ad aífenciendum,Pe–
tru
etfe
a111mal ranonale,quam racionale
e{fc:
rifibi–
le;ta nen nulla eíl: maior ratio
ad
affenriendum
ra–
tionale elfe riíibile,quam Pecrum effe riíibilem.,
J
_Tenio.Q,!!ia hrec conclulio Dcus eít,ram cerra,
&
e1:11dens ell philofopho,quam funt effeétus naturales;
fed hrec
COI;tclufio
eft deduéta
a
pofreriori ex etfeélu,,
ran,quam ex pra:miífa: ergo conclulio tam cena eíl:,,
quam pra:miffa:.
6 ·
Qgarro
&
vlcimo,
concluli~
cledttéta ex duobus
pri_ncip_iis
r~uelatis
efr reqne cerra, ac ipfa principi2,
quia etiam illa concluíio eft de fide diuina immedia–
té
a
Deo reuelata, quia qu.i imrnediatc reuelac duo
principia, eriam reuelac conclufionem illorum, quia
concluíio eíl: idem obieétum cum vcraque pra:miffa;
q~~od
vero concluíio confuse conrin.earur in pra:–
mdlis,non roll ic>quin
lic
vnum cum illis, qua: omnia
fuppono ex fecunda fecunde?.
SECTIO
1
I.
expreífa fentemia Arifrordis lib.
1
.Pofr. cap.z.. in
dé–
finicione fecunda '1emonfrracionis; vbi aic conclu–
íionem oriri
ex
notioribus prremiffis,fed ideo notior
efr prremiífa,quia cercior,claríor,& euidencior: ergo
ex
fententia Arifroc,elis, prremiífa:: funt euidentiores.,
&
cerciores conduíione.
Deinde eodcm libro&. eodem cap. leét.6. non
fo-
8
lum exprefse defendit Arifroreles nofrram conclu–
lionem> fed eciam duabus rationibus effi,cacibus pro–
bat euidenrer.
Ha:c func
verba Arifrotelis;quoniam autem opor-
9 /
tet credere , & fcire rem, in huiufmodi habéndo fyl–
logifmum quem vocamus Demoníl:rationem , ell:
~mem
hoc,quod cíl fcire ea
,ex
quibus
eít
fyllogif–
mu¡,neceffe cít non folum prrecognofcere prima, aut
omnia, aut quzdam, fed etiam magis : femper enim
proprer quod vnum quodque cale,
&
illud magis
eíh
ve
proprer quod amamns, illud
~micum
magis efr,
quare íiquidem fcimus per prima,
&
credimus
illa
fcimus, & credimus magis , quoniam propcer illa
&
poíteriora: non potefr autem credere magis qua::
íir,
qua:: non contingunr, neque fciens, neque melius di–
fpofitus,quam fcíens,íicontingic.
magis
enim necef ..
fe
efr crederc omnibus principiis , aut quibufdam,
quam
conclufioni debenrem
habere
fcienciam per
Demonfirationem , non folum oporret principia
magis cognofare, & rnagis ipfis crederc,
quam
ei,
quod Demonfü.atur, fed neque aliud ipfo crndibi–
lius eíl:,,neque nocius oppolicis principiis. Sic Ariílo·
teles: fupra qua:: fic ait
D.
Thomas.
Pofi qµam ofrendit Philofophus, qua:: font prin-
10
cipia,hic de cognitione eorum decerminac:
&
circa
hoc duo facic , primo ofrcndit, quod principia
fum
magis noca concluíione, ac primo proponit inten–
tionem dicens, quod omnia nos credimus alicui rei
conclufo:,,
&
fcimus eam per hoc, quod habernus
fyllogifmum demoníhaciuum, neccífe eft non
fo–
lum pra::cognofcere prima principia concluíionis,[ed
etiam magis cognofcere ea quam conclufionem, ad–
dit aurem, aut •omnia, aut qua:dam, quia quzd2.m
prindp.ia'frobacionc indigent,
ad
hoc quod íint no–
t~.&
antequam pr\>bentur,non
Cune
magis nota con–
cluíione; (icut quod Angulus exterior trianguli va•
leat duos requales intrinfecos fibi
oppolit~,
ance–
quam probecur ita ignocum eíl:, licue quocfiriangn·
lus habeac tres angulas a:quales duobus reétis.
~a:·
dam vero principia Cunt,qure fratím poiica
fonc
ma–
gis nota concluíione, vel alicer qua:dam conclufio–
nes
funt,
que? func noticiffime?, vt puta per fenfum
fumpca:,fiue accepta:: ficut quod Sol eclypfecur: vn-
dc principinm,pe r quod probamr, non eít magis no–
tum fimpliciter, fcilicec quod luna interponacur ín-
ter folem,
&
cerram , licet
lit
magis norum in via ra–
tionis procedentis ex caufa in dfeé\:um: vel alirec
hoc ideo dicit, quia ctiam dixerat fupra, quod qua:–
dam principia tempore
priu~
cognofcuncur ,
qua1:_i
ccmclufio>qua:dam vero funul tempore nota
font
cu
duíione.Probac
propo~um
dupliciter; primo racioM
ne oílenliua lic> propter quod vnumquodque tale
&
illud
m~gis,
licue
li
amamus aliquem propcer alce–
rum, vt
1i
magifrrum propter difdpulum, difci pu–
lum arnamus magis, fed conclufiones fcimus,
&
eis
credimus propter prindpia:crgo multo magis fcimus
principia,
&
magis eis credimus, qLJam condufioni.
attendendum efr autem circa hanc racioné quod cau·
fa
femper eft potior effeéh1fuo:guando ergo caufa,&
effeél:us conueniunt
i.n
nomint, mnc illud nomé ma•
gis pra:dicatur de cau
fa,
quam de effcétu: ficut ignis
eft magis calídus, quam ea, q
i~
pe r ignem
cal ~fiur~r:
quandoque vero caufa
&
effeétus non conuenmnr.m
nomine
&
tune licec nomen effell:us non conuemat
caufre,r~men
conuenit
ci
aliquid dignius:iicut erli in
folc