0000747692

4i.4

Logica Difp.

De natura

Demonflrationi!.

no. lib. de ver-a religione, cap.

36.

vbi lic aic. cui ma-

Ec poteíl: hoc vrgeri excmplo imaginis ca:farem

nifefium cft, falficacem effe, qua id pucacur

eífe,

reprrefencancis. licet enim qua:cunque imago, íiue

quod non eíl: , ínrelligit eam effe vericatem , qua:

fit ca:faris, ipfum repra:fentet, poteíl: tamen alia per-

oílendit id,quod

eft,&

in hocfenfu dixit D. Thomas,

feétius, & arcificioíius elaboraca eundem

perf~é\:ius-

incelleétum cpgnofccre confonnitaccm

fui

ad rcm

repra:fentare: ergo parí ration'\ licct quodcunque

imelligibilem,

qu~ndo

iudicat, rern ita

habere,

iudicium v.ero , obíeél:o

conforme~ur,

illudque,

fi-

ftcuc eft forma,quarn de re apprehendit: ergo cogni-

cut eft iudicec:poteíl: camen aliud m\gis

ca.nfor~ari,

.tio vern ofiendic

id,

quod efi, conformando

cum

perfeétiufque obieél:um, íicut eíl:,repr<Efentare,quod

illa: mínor fic probacur: quia confonnitas efi adz-

primo videcur contingere quotiefcunque aél:um iu-

quatio vnius cum altero : fed vna ada:quatio non

dicij perfeétiorem altero iudicamus,vel in inteníiua,

eft maior, quam altera: ergo nec vna conformitas,

vel

in fpecifica cntitace:icem quando fertur ad obie-

minor hzc fic probatur

illis verbis fupracicacis D.

étum nobilius,

quo cum fornat fpeciem perfeél:io-

Thomz. cum veritas coníiíl:at in adreqnatione intel-

rem aétus,etiarn iudicia erunt perfeétiora,acque adeo

lell:us, & rei, li con.íideretur vericas fecundum ratio-

eciam poíitiuc veriora. adde veritacem propoíitio-

nem

a:qu!llirads,qua: non rccipit rnagis,

minus, íic

num neceffariari1m ita effe firmam

permanencern>

non eíl: vnum verum magis,quam aliud.quid clarius.

vt nunquam poffit cefc

falfa,

concingentium vero

' quod etiarn his verbis expreffit ipfe Angelicus Do-

rnutabilern eífe ex vero in falfum , teíl:e Ariftorele.4.

dor.

contra

cap.

59·

in prima racione , vbi

mee. text.

ergo verior eíl: propoíitio neceffaria

non

f~lum

dixit , ada:quationem eífe veritacem,

quam concingens.

~ed

et1arn expreffic, in quo lita

íit

ipfa

ad~quacio

Sed concra:quia

hoec

argumenta, Ceu refponíiones

rncer aétum

obieétmu ,

c.um

veritas, inquit in-

non funt contra noíl:ram

pr~[emcm

concluíionern,

telle&us

lit

ada:quacio incelleétus, & rei Cecundum

fed confirmant fecnndam poíl:ea proferendam, nam

quod inrelleél:us dicit

clfe,

quod efi,

vcl

non

effe,

folum probant poífe vnam veriratem propoíicionis

quod non

eíl:,

fine magis,

minus debet elf.e ; ad

caufalicer, marerialicer, aut fundamencalirer eífe al..

id in incelleél:u vericas pertinec, quod incelleélus di-

cera

maiore~,quod

nofira fecunda concluíio fatetur ,

~it,

ºº?

enü_n ad veritatem imelleétus exigicur,

libentiffime, non vero forrnalicer ( quod

h~c

prima

ipfum

mtelligere rei ada:querur, curo res intcrdum

afferuinrns) in quancum aélus ipfe qui eíl: verus,per-

fü

materialis,incelligerevero immateriale,

fed

illud,

feél:ior

eíl:

in Cua encicate,aut fpecifica,aut intenfiua,

quo<l incelleétus intelligendo, dicit,

cognofcic

tune aé\:us ipfe habebit perfeétiorem vericarem

?Portee effe

~ei

a:quatum,fcilicet,vt ira in re fic, ficuc

cranfcendentalem , ficut habet perfeél:iorem entita-

~n~elleél:.us d~cit,

ex quibus íic formo probarionem

cem,non formaliter: obieél:um vero effe firmiu.s,

dlius mmons.

immu~abilius

, atque adeo vericatem propoíiuoms

Adrequatio cognitionis in Cenrentia D.Thornre,

ab illo Cumptam e(íe fümiorem folum probat,propo-

D ..

Auguíl:ini nihil aliud

eíl,

quam dicere hanc

co-

Gtionem ipfam eíle caufalicer,& fundamentaliter vc-

gmtionem id, quod haber obieél:um: fed vna cogni-

riorem in quancum obieltum eíl: caufa.& fandamen-

tio

non

dicic

magis quod habet obieltum,quam alia,

cum vericacis in cognitione cxiftencis;hac racione

Cu-

v.g.

hrec cognicio dicic, Deus eíl: independens,

pematurales propoíiciones dicuncur nacuralibus ve-

hrec horno eíl: animal rationale , non

m~gis

dicit

riores,

nec-effaria: concingentibus : non vero pro-

vna quod-habec fuum obieél:um, quam alia; id eft

har,veritarcm formali-cer fu[cipere magis,auc minus,

non magis dicit independentiam prima,quam fecun-

qua: vt diximus,in quadam requalitace coníiíl:ic:vndc

da animalicarem,& rarionalitatern hominis;

fed

ada:-

licet tam aétus intelleétus,quam obicétum lint perfe-

quatio in dicendo id,quod haber obieaurn confiíl:ic:

étiora in Cua entitate alio obieél:o,& alio iudicio ten-

crgovna

cogni~io

non ada:quacur magis fuo obieél:o,

deme ad obieél:um ignobilius, nihilorninus carnea

quam alia, quod patee, quia non minus pal mus cum

formaliter cam verum erit hoc,

illud,

.s;pja

non

palmo ad.rquatur,quam oipalmus cum bipalmo,quia

minus verc dicit vna quod habeat Cuum obieél:um,

a~a:quati~,&

requalitas,vt diximus, non fufcipit ma-

ac aleera cognicio. 6cut caro a:quales

Cune

duz li?ez

gts,

mmus.

vnius palrni plurnbere íicut dure aurcre; nec enam

Dedaratur magis

iudicium illud non

reque

con-

confirmado

imagine ccefaris defumpta noíl:rz ob-.

fo~maretur\obieél:o,id

ita effet, quia aliquid haberet

cíl:

doétrina:; nam

quce imago

cfr

ca:faris limilior,

m~nus

conforme arque adeo

aliq~id

deformitatis ad-

quam alia id ita

eíl:,

9uia minos limilis ab exempla-

m1xcum,de qua deformitate peto, an per eam rribua-

ri difcordat in aliqup, fcilicet quia non habet vel

tur

obieéto aliquid, quoc.l non habet, vel aliquid,

oculos limiles,vel 9aCum,vel aliam parrem

faciei,

at-

quod habet:G primum: ergo iudicium illud non erar

que adeo aliquid eft femper in imagine diffimile, ra-

verum. patee coníequentia, quia in quantum cribuit

tione cuius diffimilicudinis ah alia excedicur,

in .._

obieél:o

quod non haber, non eíl: ipíi conforme:

eo, in quo funt íimiles imagines, zque func limilcs;

ergo ve lic non eíl: verum :

dicarur fecundurn: ergo

licct namquc vna irnago alia perfeétior appareat,plu-

cciam fecundum illam rationem eft iudicium verum,

1·ifque a:ftimetur, id ramen ita contingit, vel prnpcer -

arque adeo efi zquale fuo obieél:o , vnde

canfor-

marerialem perfelboná'.m, vel propter qualitatcm

me,& lic in nullo difforrne: ergo licue quoduis iudi-

colorís, vel propcer artificis manum ,

quz

omnia

fo-

cium

tribuir quod habet fuo obiell:o , ita hoc: ergo

lum probant caufaliter , feu macerialiter aliam exce-

~am

verum eft hoc, arque illud,

tam conforme, ac

dere: licue vero poteíl: imago lucea eefe

perfe~ius

dlud:el'go omnis veriras conformitas eíl:.

cccfaris exemplum quam argentea, etíi ha::c ennta·

Dices primo argumento

faél:o

probad

illa

indicia

tem habeat firmiorem,

folidiorem: ita propolicio

cf!'e. requalia in expulfione fallitacis , qua: coníi-

contingens poteíl: effe

v~ra

zque, ac neceífaria,

licec •

füc

d~formicace

aél:us ad rem iudicatam,

quz

hrec immucabilcm habeat veritatem: nec ha:c folum

fo~ma~tter

loquendo in ipfoaétu- nihil aliud eíl:,quam

probant omnes veras propoíiriones :rquales

ctrc:

tan-

p.riuan_o

...mitatis,non tarnen probari ipfam ve-

tum in falíicacis expullione, fed in po.!iciua ventare,

rnatem

~oíittuam

effc

•

···"gue requalirer; íicuc

qua: forrnaliccr non fofcipit magis ,

minus , licue

non

fequ~tur

quemcunque gra ·

lucís effe zqua-

lumen fufcipit. Secunda ¡:ars conclufionis iam pene

lem alteri,ex eo,

qua~

tenebras vnufq

,.. •1e prorfus

dill:is coníl:ac.

cxpellat 'cnm

exp~nencia

pateat,

vnum

!lofum

Nemo enim poteíl: negare,quod

íit

perfelt~or

vna

ctfe altero fplcndid1us.

veritas

quam

alia vericas enim fu.pernacurahs per-

fet\;ior