.
--
~zíl:.Vlt.
De Logica rutente,
e.1
docente.
1ji
fed ah ipfa proficifcatur, vt patet ex probationibus
traéht, non vt earum eífentias )
&
naturas declarer.;
cqmra primarn opinionem,& etiam quia ficuc ars fu.
fed folum in ordine ad concepcus mcnds coordinan-
coria fufficiens, irno
fo
la eíl:, qure introducit formam
dos,
&
hoc modo agit ,de eme rationis,
&
de decem
calcei in qualibet materia apta ad conficiendum cal- generibus in ordine ad decem pra!dicamenta confti•
ceum,fic Logica introduccns
fo
la in omnes ad:us in- tuenda, nam prredicamenta Logicc furnpta , nihil
telleékus formas diífereodi ' vtenfque prreceptis
a
aliud funt, quam generurn,
&
ípecíerum vfque
ªª
docente traditis , vt hanc diretl:ionem arcificialem
indiuidua conueniens difpoíitio fub aliquo genere
fo..
modifciendi in ipfos aétus imelleltus incrnducac
fo-
premo, quam difpoficionem in ordine ad definido•
la propric Logica , vrens denominanda eíl: line e·o . nes, prredicationes,
&
demmlflrationes conficiendas
quod alia prrecer ipfam hqc nomen libi iure optime>
Dialeél:icus tradit
&
fub ea racione attingit res in prre;,
poífit vendicare.
dicarnentis coníl:icuendas ,
&
diuifi.onem entis in de.;.
34
Sexta conclufio,
íi
Logica docens proprie, & ílri.i.
cem genera fumma, &Jdem dicendum de pr:tdicabi.;
ll:e
fumamr pro habicu docente modum fciendi , id libus ,
&
qureíl:ionibus ibi
&
in tratl:atU entis ratio
nis
eíl: definitionem, diuiíionem,
&
argumeNtationem cc;rnftituti·s, propter quod dixerunt multi prcedica.;,,
regulas cradens proximc hos mod0s efficiendi,minus , mentorum interpretes Dialeél:icum in prredicamen:.
·oxtqnditur quam· Log,ica vrens', quia Logica vtens
tis potius agere de nominibus quam de rebus; quo&
per totam Lo$icam extendicur, Logica aucem do- incelligendum puto, ait Suarez; non quia nomina
cens hoc modo furnpta non per tocam Dialeél:icam in prreclicamentis collocentClr, fed .quia Dialeéticus
diffundirnr.
magis confideret res in pr:edicamentis collocandas .
3
J
Si autem LogiC:a docens non t:am proprie,
&
íl:ri-
quoad quid nominis, quam quoad quid rei
q~antum
, él:e furnatur, fed folum pro habitu cognofcente ea,
illi
fatis
lit
ad rerum
prim~
capita, feu genera cra-
qua:: íiue proxime, fiue remoce ad
confici~ndum
mo• denda; fub quibus alia genera,
&
fpecíes coordinan,.,
dum fcie-ndi deferuiunt ,
&
ordinantur, Ge a:que dif- cur, quare cam omnia de 'luibus agn D1aletl:ica, licet
fonditur per totam Dialetl:icam racio vt/entis, fi.cut
maxime fpeculatiuc in eis procedat, vltimo ordinet.
docenris,
&
e contra.
ad contemplandam nacuram rnodi fciendi, operique
36
Prima pars conclulionís Ge probacur, quia in om- ipfam mediis regulis,
&
pr:;ecepcis execucioni man_.
ni Logica, v.g. in proremialibus in trall:acu entis ra- dandam, ideo vel proxime, vel remoce docens me.;.
tionis, in pra:dicabilibus, pra:dicamentis, prioribus., rico .dicicur,
&
in hac accepcione,
&
la.titudine fum•
&
poíl:erioribus darnr vfus priceptorum docentis, pl:a tam a:quc paret doccns , ac vcens per omnes
cum in omnibus illis partibus fiant rnodi fciendi,cum
parces Dialefücre.
in omnibus argumematiuc proccdamr,quod non po-
Vlcima concluíio, Loglca docens in hac acceptio·
38
teíl: euenire niíi conficiendo argumemationem qua:
ne non di íl:inguimr
a
parte rei
V
llo modo
a
Logica
argumenrationes non fiunt nifi exequutioni man- vtence, fed Cune vnus,
&
idem hab\cu.i¡ íolo munere,
dando prrecepta Logicre docentis ad faciendas argu-
&
per rationem diíl:iné\:i: hrec
efi:
communis noflrcc
mentationes: ergo toca Dialeé\:ica vtens efi:,
&
nihi_- Societatis doéhina,
&
probacur.
lominus cota Dialeél:ica antecedens eíl:,nam in prore-
Primo , de Logica proximc,
&
proprie docente,
3~
mialibus nihil craditur de modo faciendi definitio- quia ipfa Logica docens cradit pra:cepta per demon-
nem, diuifionem ,
&
argumemationem , in traétatu íl:rationem probando ipfa pra:cepta ,
&
refoluendo
amem ene is rationis , nec ver bum
fit
de his regulis, vfque ad fua prima principia euidemet; fed hoc non
&
pra::cepcis, feu modis fciendi erudiendis, feu do- poreíl: fieri, quin ipfa exerceac prcecepta tradita ad re-
cendis ' in prredicabilibus quid de argumentatione
a\
!fjaciendos fy\logifmos,
&
modos fciendi
t
ergo
agimr
?
Prorfos nihil , nam in illis qua:íl:ionibus,
i
li
Logica docens eíl: vcens. maior iam fatis probaca
vcrnm genus latius páteat, quam fpecies, vtrum ge- manee , cum clemoníl:ratum
Ítt
Logicam eífe proprie
nus
&
differentia diíl:inguancur , vcrum
fpe~ies,
&
fcientiam fpeculatiuam,
&
praéticam, cuius munus
differentia Gnr perfetl:iores genere ·,
&
in prredica- eíl: probare euidenter,
&
operari ídem ipfurn, quod.
menris, qureCHone ni.d
Ge
relacio , fubíl:antia, &c. .rrobat:, minor lic probacur, quia non poreíl: refolu'"
ca:cera pra:dicamenta ,. ....,ttrum relatio terminetur ad torio modo procedere ,
&
demoníl:raciuo ,-quin
lit
abfolntum , vel refpetl:iu , vcrum quanticas diílin- faciendo demoníl:rarionem ,
&
definiri0nem inclu..;
guarura fubíl:antia '
&
aliis
\.~ulris
qua:íl:ionibus ni- fam in ipfa ;Jed non poteíl: fieri demoníl:rati.o,
&
de.o,.
h~l
docerur,
nullaq~1c prrecep.c~~aduncur
mod ..
¡
fcien- finirio, niíi Logica vcamr pra:cepcis traditis
a
docen-
d1,
fed tanrum purc fpeculat1ue haber Log1ca: er- te circa definitionem, diuifionem ,
&
argumentatio.:o
go non fecundum omnes Cuas pa \.s Logica efr do- nem ; fyllogífinus enim perfeé\:us ,
&
definido font
cens proprie, & íhi&o modo
&
ni ilominus fccun- vfus ,
&
exercitium Logica: docentis id eíl: illorurrt
dum omnem fuam partern eíl: vcens, quia in omnibus p'?:.t:ceptorum, qure tribuuntur
a
docente Dialeética:
traél:atibus facilirat Logica ad vfum , vticurque prre- ergo
fi
eadem Logica tribuit pr:rcept:i.,
&
non tribuí!!
ce·pcis docentís: ergo latius patet Logica
\~s,quam
przcisc, fed demoníl:rando id ipfum quod prrebeti1
docens proprie ,
&
proxime.
'~".
quia tribuit prrecepta demoníl:ratiuc,
&
ve fciencia
3
7
Secunda pars fic explicacur,
nam' quidquidY>~aat
&
non vt mera ai;s,
&
facilitar incelletl:um ad era...
Logica,
6
non proximc, remo te ramen.,
&
vltt
~ ate
denda prrecepta
&
facilicat eadem ipfa ad vfum pra:-
ad rnodum fciendi vel
efficien'du~
, vel
cog1~of6h1-
ceptorum : ergo
eade~ Logic~ ~íl: d~cens.,
&
V&ens;
dum ordinatur,
&
ad dirigendos aétus imelleél:u.
&
hon poífunc feparan, nec d1íl:rngu1 reahcer.
n~m
V:
g. licet Dialeél:icus agat de pra:dicamentis, mlj
Confirmacur, quia Dialeética diíl:inguicur aczte-
40
hilomrnus non coníiderat deceni foprema entium ge- ris anibus, in hoc quod crecerre arces, v· g. pitl:otia
nera, ipíiCque fubalternáta genera, ve eorum natu· funt folum,
&
mere artes, minime includenres ali-
~as,
&
elfentias exaél:e declaret, id cnim extra infti- quid
fcien~ire,
&
ideo ars pitl:oria
di~inQ:a
eíl: real.iter
tutum eius eífet, cum Dialetl:ica folum
íic
quredam
~ preve
cribuit prrecepra ,
&
provt 1lla exequunoni
ars dirigens operaciones
intel~eél:ns,
vt anificiosc,& mandaos. Dialeél:ica autcm curo in quaacum docens,
cum racione ex:erceancur, vnde direél:e, ac per
fe
agit
&
tribuir pra::cepca,'íit fcientia formalirer,
&
fcienti~
de conceptibus, vt dirigibiles funt per artem , feude
l
debeat
G
ralis eíl:, refoluere conclu6ones vfque acl
forma,
&
ordinatione concepcuum, ,quatenus per ar- fua principia per demoníl:rationem , id eft faciendoJ
tem rribui poífunt, qnia vero conceptus menris circa
demoníl:ration~s,
&
non poífunt fieri tales demon.;
res verfancur ,
&
in rebus fondanmr
ideo
de
rebus Jlrationes ,
'nifi,
Vt
diximus ,
vtatur pra:ceptis, qui.;;
·
N
4
bus