0000747692

(

Logica Difp. l.

Ve natura Dialeéliú.

bus faci endre font tales demoníl:rationes , inde eíl:

quod

realiter deb'eat neceífario eífe

Logica docens,

vcens fimul eadem encitas h4bicus fine diílinél:io- ·

ne ,

rrnm

íi

fola pr.ecepca tribuat, non erit fcientia,

vnde

eíl: docens fciencia,debet

eífe

docens,,& vtcms

firnul vna,

eadem encitas

Logicre.·

Deinde

optime.

a.it

.Rubias ,

al.ia

maxima difª

ferencia ,notanda.eft inrer anes,quce per mernbra cor–

_poris aliquo modo exercemur , quales

funt

piél:aria,

domificatoria

íica ex vna parce,

creteras,

qu~

circa all:us

pme

internos ycrfantur, ve Logica: quod

illre

duplicem faciliratem petunt vnam in intelleél:u,

quo funt

t?-nquarn

in fübieéto, alreram in membro ,

excerno , per quod exercenrur,

alire~vero

arres qure

folum dirigunc operaciones intelleétus , qualis

efl:

Dialeóhca,

licue

non exercentur per membra exter–

na, fed per folum intelleétum , ica non perunt, niíi

facilicarem incellell:us, qure habicus

eíl:,

per quem fin–

gulares opcrationes efficiunc ac dirigunt ,

hxc

eíl: .

vna~

ead:m in Logica., per q1:1am pra!cepra in com–

muni ,

per demonllratiot'iem tradic

fcientia,

per

quam

lingulares

efficit

fyllogiíinos, vt ars,& ideo

vnus eíl:, arque idem habitus fcienrix,

arcis, vn–

Cogiere docencis,

vremi~:

quod

lic

patee, nam

habitns Logicre docentis per primam demoníl:ratio-

. 11em acquifüus habec pro obieé1:o modum fciendi,cu–

ius

naturam contemplarnr, & .opera rationis, ex qui–

nus docec fyllogiímos conficere1, Ccd eo ipfo quod do–

cer efficere fyllogifmos, habet virmcem eofclem con–

fi ciendi, cum non egeac alío iníl:rumcmo, per quod

eos efliciar,

fed

per eundem intcllel\:um: ergo eo ipfo

quod Logica docens

eíl:

Logica vtens, qure

efr

ha(;>i–

tps cum racione aél:iuus, quar.e fequicur eapdem ra–

t ionem vrramque habere fecundum habicum Logicre,

nempe frientire ,

anis, id

dl:

vt emis,

docemis,

ita'vr illud pocius conueniat quam hoc, quia prius in–

cdligimus quod pra::cepra per demoníl:rarionem tra–

dar,

poíl:ea quod fingulares fyllogifmos cfliciac in

materia aliarum fc;ienciarurn,

,..,. 2

Confirmamr. Omnis habirns naturalis datur ad

vincendam difficulrarem, .quam habet pocenti

.ir–

c a aétus, vade fopedluus eíl: ,

foperuacaneus

•–

bitus, cum nulla d:ltur difficulcas; fed incelleélus no–

fier iníl:ruétus

;Logica

docente doélus diuidere,

defi–

'nire ,

demonfl:rare eft aptas,

facilis,

in :;iliis

fcientíis diuidat, defin.iar, ac demonfhec : ergo

Lo–

gica vrcns non

efl

habitus diíl:inél:us

docence.

Pro..

bo minorem) quia duplex difliculcas eífe poteíl: in

1 con ficienda definitione particulari , altera 'Pertinens

mareriam , alrera pertinens

forrnam, hrec per–

tinens ad formam collitur per Logicam docentem,

qui

~nim

reétc

(cíe

quo paéto fieri debeat

h~c

par–

cicularis definitio, vt per fe paree, ad materiarn qui–

dem requiritur habitus non quidem Logicre,fed illius

fciencire, ad quam percinet materia, v.g. ad formam

lrnius definitionis, horno efi: anii;nal racionale, fuffi–

cit Logica docens, ad materiam vero requiritur ha–

bitus Philofophire.

Dices, in arcibus requiruntur du;r facilicaces , al-

tera ad cognoCcendum, altera ad exercendum mo–

rum in manibus, pedibus, &c. Etgo íimilirer in Logi–

ca d·ocente,

exercente, dn::e reqqiruncur facilitares.

4 4

Contra, & vrgerur, quia ad conficíend0s moms

exteriores anificiose concurrunt diíl:inébe potencia:

habentes diíl:inétas difliculcares, & indecerminatio–

nes,

illa per-quam

íl:i

motus arrificiofi cognofcun..

cur,_qu

odo debeam fieri , ve fupra di:xirnus, fcili–

cet

e.ll~

B: ns ,

i.lla per quam ítmt cxercendi,mem–

bra fcthcet

cor~ons,

fic indigenc difi:inél:is hapiti–

bus~ .&.facnl~an_bus,~ognido

vero quomode> debeant

fi en

1íl:I

mod1 fciend1

illorum exercitinm,

vfus

percitienc ad eandero potentiam

fcili cec intelleékum;

ergo

ipfo quqd ceneat ar'cem illorum confeél;iQ...

nem

do~emern,

cft

prompcus,

habilis

illos

ex–

cruendos, arque adeo non indigec alio habitu, prz–

cipuc

cum

héEC

v.erfet

ur differentia· Ínter corpus,

intelleél:um, quod corpus de

non eíl: pJomptum,&

habile

.id

quoddam genus motuum, qui

corpore ar–

tificios

exercenrur,

ideo prreter habitum in inrel–

lell:u, quorilodo

hrec

debeant fieri ·docentem, requi–

ricur alía facilitas,

promptitudo io corpore, qua.

facile reddacur ad exercendos prrediétos morus arci–

ficiofos, incdleltus vero de

eíl: promptus,

faci–

lis

inrelligendum,

difoorrendllm dummodo

te–

neat artero, qure docet incelligere,

difcurrere: er–

prrerer calem arrem docentem difcurrere, non in–

digec alío habita ad hoc pradl:andum.

'Secando princip'aHcer argnmentor per aél:um eum

Logicre docenris ,

quo

intelleétus c9gnofcir, quo pa·

lto forman da

fü

bona definitio, diui fio,

argumen:–

tatio,

per applicationem voluncacis eft fuflicienter

confütutus in aétu primo ad formandám bonam de–

finitionem, diuilionem,

&c.

in quauis materia in fpe–

ciali : ergo neceífarius non eít habitus diíl:inll:us

Logica docente ad modum fciendi exequendum, an–

tecedens probo,

explico duplici exemplo, primum

eíl: naturale, ignis v.g. per foum principium aél:iuum

daca approximatione comhuíl:ibilis, non requirir ali–

quid aliud ad comburendum : ergo

pari

racione

in–

celleél:us

faél:a

applicatione modi,

figura: fe'ruanda:

in formando fyllogifmu,, definitione ,&c. per Logi–

cam poreíl: incellell:us, qui eíl: principium effeél:iuum

omnis aél:us fciencifici in quacumqne materia

parti·

culari formare dcfinitionem,diuifionem,

/ge.

pr~d.:.

_pue

per v)oluntatem applicernr, fccundum ex.em–

plum defumpturn ab arce rnuíica, in

q~a

aduerfaria

fencenria formabat fuum argt,lmenrmn,in muíica

v.g.

fall:a

per·

anem propo

done

regular

uro ,

P!~ce

pcorurn illius anis,& exiíl:ence fuflici.eme vircute mo–

tiua digirornm, qnibus pulfantnr Lyra:: fide-s, nullum

aliud principium requiricur ad pulfationem ordina–

tam : ergo pari racione in propoíito.

Tercio,

hahi~us

diíl:inguumur

parte rei per ordi-

nem aCI diuerfa obieéta,

fines; fed Logica docens

& vcens dicunr ordinem ad i.dem 0bieél:um ,

eun–

dem finem: ergo Logica docens,

vcens non difün.

glluncur. maior eíl: cerca, minorem

pr~bo,

modus .

fciendi

eíl:

finis dpcentis,

opCj[ationes ve dirigibi-

les obie&ull\ ipíius;

fed idem

obieél:um, & finis

vcentis: ergo non

difti~gt

:,ifrur.

Dices, modum fcien

non quomodocumque elfe

ol5ieétum Logicre dor)ntis,

fed

abílrall:e,

vniuer-

. (1

º'&li

ª.~ceptum, ~~Y.

...

'·"~

vero

~cen~1s concr~t1ue,

rn-

gulamer, hoc

e~ inodus

fc1end1 fecundum quod ab

hac,&

illa

fpecia·uori materia abílrahir,& in commu-·

muni, de principiis, cermm demoníhatur eífe obie–

él:um Logiqe docentis, vcentis vero pr,ovt lingulari–

zamr,

) cerminarnr ad matedam aliquam fingu–

larem , )que adeo non eífe ídem formalicer vtriuf-

que

'~gic.c

finis.

contra,nam eíl:o verum

lit

modum fciendi ge-

abíl:raétc fumpmm

docente conliclerari,

ularizatum vero'

ílngularizacum ab vtente

•meri, cum formal e vcrinfque modi fcie 9_di

abf~ra

li ,

concreti vnum ,

eundem fi nem formaliter

~fficiant,

abfl:raél:io e11irn ,

maior eiufdem reí de.,

terminacio non eíl: porens ad habicus diuedificandós,

íi

eadem manear ratio formalis ob íeéliua, vt in prre·

fenti manet, nam eofdem aél:us dírigibiles,& eundem

.modum fciendi fob eifdem pra:cepcis,

regulis vrra–

que doc,ens,

vcens coníiderat, doceos vt narnram

f <ius fpeculando fonlliones mentis dirigat,

vrens

rvt

eruando préEcepra,

regulas per

~oceme~n

tradt·

tas

fin a ul aria efliciat inftrumenca

d1fferencl1 :

ergo

idem