Logica
Difp. l
f.
L)e
nat~tri:t,
e1
propl'Íetatib& Vniuerfalú?
patee , quia cerminus aétionis
de~ee proportiona~·i
cum aél:ione , fed aél:io eíl: lingulans, ergo
&
term1-
nus; ergo omnis aél:io rerininarnr ad lingulare..
2.
Si
increarum,ergo Dens,led Deus eíl: íingulans en ..
ticns,
ergo
non
eft
vniuerfalis : paree confequentia,
quia impoíiibile eíl:
vt
idem
fic
flrnul vniaerfale,
&
fingnlare. Tune fic: omne ens reale íiue creacurn,
íi–
ue increarum eíl: fingulare, ergo nullurn ens reale
cíl:
3
Vniuerfale.
.
Qgod autem Vniuerfale non
lir
ens rario11is, pro·
banir:
quia ens raeionis, eíl:
&
fit,
aut fingitur ad
{j.
milimdinem cnris realis, fed
nullum
ens reale auc
e{I:
aue póteíl: elfe vniuerfale: ergo vnínerfale
non
poreíl:
effe
ens rarionis.
4
Tercio quidqcid eíl:, eíl: definirnm tempere, acci-
dentibus, loco &c. fed nihil definirum loco
&
rempo–
re &c. poteíl: effe vniuerfale
1
ergo nihil eíl: quod pof–
fa
elfe cale; minor
Ge
probacur, quia
vniu~erfale
eíl: -
indifferens,i1~dererininacum,&
indefinirum,fed guod
eíl: definitum non poteíl: eífe indefinirnm, ergo nihil
cíl: definicum quod poffir elfe vniuerfale; maior
fic
prdbarur,quia quidquid eíl: pra:ter Deum,(de quo ble
11on loquimur)eft limicarnm, ac proinde finicum, fed
quidquid eíl: finícnrn,& limicarnm eíl: definírurn:ergo
.quidquid eíl:,el[ defi.nirum cempore,accidentibus,&c.
f
Secu·nda opinio e{t Nominalium alferentium nul–
lum
dari vniuerfale
in
eífendo, ant
fondarnentalicer~
auc
formalirer,(ed cantum in lignificando,voces nimi–
rurn,& conceprus multa repra:fencances. Ha:c opinio
cfefendirur lace
a
Marfilio, Okamo in Logica cap.14. _
Gabriele,
&
aliis. Probatur primü'"ex Ariíl:.
lib.cace~
goriarurn.cap.defubíl:amia vbi dicir,genera
&
fpecies
iignificare quale quid, fed fi·gnificare folum conuenic
vocibus aut concepribus; ergo vniuerfalia tan
tú
Cune
voces. Icem 7.Met.texc.45 .air, genera,& fpecies
fob–
franriatum
non
eífc
fubíl:antias, ergo
funt
accidenria,
fed
accidenria vniuerfalia func voces, & conceprus,
quia
fon e qnalir;ues plora lignifican tia, ergo.
r;
Secundo probatur, quia
íi
effent narura: vniuerfa-
les darecur vnum in rnultis, & identificatum cum
d–
Jis, fed quidquid elt vnum curn rnu!ris-ell: mul -•.._
&
quod
eíl:
multa no11 eíl: v11um: ergo fi daretur vnit:. .... r–
fole
darecur vnum,& non vnnrn;mulrn,& non
multa.
SE.CTIO
I
I.
u1liq11anota.tudigna
proponuntur.
7
ADuerrendum eíl
ad
confuíionem huius qure-
llionis penirns'explodendarn,nornen Vniuerfale
rnulcifariam fomi, m'uháque fignificare. Primo figni–
ficar rem inregram abfolucá,& perfeél:am,
vt
eíl: illud
Ciceron.vel alcerius auél:oris ad Heren.ibi,nam in
hu.
iufo10di rarionibus,non
vniuerfali,
ncque abfolnra,&
perfeéb,fod extenuara racione exp0firio confirmatur.
8
Secundo fumirur vniuerfale pro eo quod ad omnes,
feu
ad vninerfos perciner,ratione cuius peccacurn ori–
ginale vniucrfale peccatum apud DD.Ecclelia: nomi–
narnr,quia vniuerli morrales, excepta 13.Virgine,
ip–
iius lcechali macula inficiuncur,
&
in hac acceptione
Sum.Pomif. Papa,hoc eft, vniuerfalis parer a:quo
iu–
re, ac meriro nuncupacur, quia refpeél:u omnium
pa–
terniracis munere iníignicur ae decoratur. Tandem
fpiciac;hoc aucem vniuerfale eíl: cfopl"ex,aliud comple–
xum,incomplexum feu limplex aliud:vniuerfale corn–
plexum eft axioma, fou principium aliquod, qnod
propo!itíoncm per
fe
nocam folemus appellare, vr
v.g.
orn~1e
to
tú
eít maius
fua
parre,item quxcumqne pro–
poíitio termino vniuerfali affelta,vt omnis iuíl:us
vC–
que ad finem vir.e foluabicur; incomplexum vniuer–
fale eíl: fimplex quoddam multa refpiciens,quod
qua–
drnplex eíl:. Primum in fignificando vt h.a: voces ens,
animal, omnis, nullus: Secundo in repra:femando
ve
conceptus formalis correfpondens illis vocibus,& re–
pra:fencans aliquod cornrnunemultis, vt incellell:io,
qua: repra:fenrar animal & hominem vr
lle,
quarenus
polTi.mtelfe in mulris,
&
de rnultis pra:dicari,cui ad–
iungirur Comet;;t piures morbos impendenres,yel im·
minentia mala pra:nuntians, & piures rnorces regum
&
Principum repra:fonrans,in caufando <licirur caufa
illa,qum cum omnibus cauíis ad ómnes effeél:us con–
currir, racione cuius dicirnr Deus cauía vniuerfalis;
íimili nomine Colee appellari caufa qua:cumque piu–
res fpec:ie diíl:inél:os effeél:us conrinens,& producens,
ve
crelum &c. vldmo dicicur Vninerfak in elfendo,&
prxdicando,qure nihil aliud eíl: quam vna entiras prre–
cifa
a
mulris apta tamen ad elfendum in illis,
&
ve
de
illis enunciari, aflirmari,
&
pra:dicari poílir.
Hoc vniuerfale dupliciter poreíl:
~lfe.Primum
quod ·
10
tranfcendic vlcimas differendas inferiornm ve eíl: ens,
de quo dicit Ariíl:or. 3.Mer. ens,
&
vnum
eífo
rnaxi-
rnc
vniuerfalia,
&
4. lib. Mer. toe effe fpecies vnius,
quot
func
fpecies entis Vniuerfalis, & 3.PhyGcorum
toe
eífc
mocus fpecies, quot emis vniuerfaliífimi fpe-
cies fimr. Striél:ius
&
rigorolius fignific;lt ha!c vox,
Vniuerfale in elfendo, rem quandam vniuocam ,
&
compleram, qure exiíl:ic extra rarionem differencia–
rum,vt animal homo:.&c.quod exprefse docuit Arift.
4.Mec.dicens ens, & vnum non elfe vniuerfalia, ea–
démque in omnib1,1s,& 1.Erhic.cap.6. fic
ait
cumbo–
num,
reque arque ens dicacur, confiar non elfe quid..
quam Vniuerfale,
ac
vnum ; non enim in omnibns
inquit prredicarnencis, fed in vno rªntum dicerernr;
vnde merito , hrec fola fi res diligentius expendamr
Jicunrur Vniuerfalia.
Ex
his quaruor Vniuerfalibns Vninerfale in causá-
11
do excludendum eft omnino
a
vera' & propria vni–
uerfalium cla!fe; narn D. O.M. & ccdi nihil proprie
vni~1erfaliraris
habenc,
q~1ia
rft
1
uid~:n
func
~ngula_res,C.ngulare aurem om01n/
...o\uranu eíl: vnrnerfa!I.
Secundum etiam Vni•·
:'[f~le
in lignificaudo,
vt cíl:
1
z.
Corneta mulca mala ir,: pédentia fignificaos,ad Aíl:ro–
logi~
op.eram nana•-
:~s
reiidrnus, íicut conceprns,&
voces
a
Republic,,,eVniucrfalium iure optimo exclu–
dnnrur, quia
in · ~fnfece
, & forrnalicer lingularicare
gaudent,& vnfuerfalia
appell~ncur
folum , quaG ex–
crinfece , & rerminariuc, quia
pro
obieél:o habenr ea,
qure
in
fe.
&
formalicer Vniuerfalia
func.
Vniu5,.::1e igimr in er.fendo folum proprie Vniuer-
13
Cale
di.'
ttur
&
diuidi folet in Vniuerfale Meraphyli–
cun'.61PhyGcum, & Logicum, qure aliis nominibus
20,'
dlancur
ah
Alberto Maano Vniuerfale anre rem,
ce
o
t¡
re,
&
pofr
rem.
.
.
.
m
Mec~~hyficum Vniuerfa~e
d1cebawr ab
~.nr1q~1s
14
.
[]_)Jato01c1s natura qua:dam m re feparaca ab mfeno-
ribus, qua: re ipfa maximc abíl:raheret ab ornni
mn–
,tatione~&
conrraébone,de qno poítea agemus,verius
tamen Vniuerfale Mecaphyíicum nominacur natura
fecundum fe, aur fecutidum
fua
pra:dicata eílencialia
concepta, prxcifa ramen non
a
parre
reí/e~
per i?cel-
' lell:um ab inferioribus,
qu~
hoc nomine
1nfig111rnr,
¡
1
quia ad Meraphylicum fpeébc agere
d~ ~eblls
fecu?–
dum eífentialia
lic
abíl:r.aébs , & prrec1íis
fpe~ulan
:
; racione cuius Ariíl:oreles accu.rare agir de hec vniuer–
, fali
lib ~
7, Mer.
eonfidcrando
tancum naturas
fecd~ºº
IJtn
conciliú crcumenicum vniucrfale.dicirur,qllia ad vni–
uerf?s Chriíl:i {jdeles eius obfernatio perrinet, quod
cla_re
explicuir Varro lib.z..de analogiis his verbis:res
l
vmu.erfalis appelbcur,
qua: ad omnes , vniuers6sque
e
p~mnet;
qnayropter Hifpane de
Au
guito
Crefare
di-
c1mus;
Era qitando nacio Chriflo
Auguflo
Cafor
vni·
uerfal
zi:tonarca
del Orbe,
como confla
de aquel
Lugver,to–
to
orbe
in
pace compofito,
&c.
9
Tercio fumirut proprius in ordine ad Dialeél:icos
·
&
Philofophos pro eo quod cum
fü
vnum multa
re~