7
1
4
Dioptrici
larirer. Sirque in aff<rculo circulus, aut foltem
notetur in eo punéhnn H , direél:e refpondcns
centro foraminis. Ita movearur in fcneílra a\iqua
czreroquin claufa, _rocum
iníl:rum~nrum
,
do1~ec
ccarrum radii folans per rclefcoprnm rranfm1ffi
lit
punél:um H,
adduca1ú~que ulr~mu_s
rubus
d~·
nec !mago fo\is
lir
perfeébilima, dtco m eo expn–
mendas orones maculas Colares. In quo norandqm
eíl:,
li
velimus aliquem circulum determinare in–
ter fpecillum
&
planum EF , ira rencndum
effe
fi–
lum perpendiculare , ut cjus umbra rranfe?t per
punél:um G,
fili
illius umbra reprn:fcntabtt c1r–
culum verticalem qui femper norandus cíl:,
ut
ha-
bearur fingularum macularum
lit~s..
.
.
Animadvenendum item dl: fohs tmagmem effe
inverfam licm ca:cecorum objeél:orum imagines,
quoriefcúmque uníca tantum fic decuffatio'..
Poffmnus idcm
pr~ílare
opc Telefcopu con–
vexo convcxi. Primo quidem fi duobus cantum
~o'.wexi~ co~ftet;
quia_
ut
vi~itm~s
(in
p~op.11.
l111¡1u
)
1magmcm cxprtm1t v1 pnmz lenns con–
vexz: antequam ad ocularem perveniatur, remo–
veacur tantifper lens ocularis, ita ut paulo
m~gis
diftet
~b
ea imagine, quam
lit
focus ejus, remmec
penicitlotum radios convergentes , arque
adc~
ad
quamcúmquc diíl:anriam, variari tallCllj\1 longm1-
dine mbi, cxhiberi porerit folis imago d1íl:inél:a,
&
ha:c imago eundem habcbir lirnm quem
hab~c
Sol. Potcrunr irem du:i: oculares lemes adh1bm,
tune aucem prior ocularis magis admovcbimc
imagini
a
prima lente objeél:iV3
e~om1ar:c,
_rres
amem oculares ne adhibcanrur quia funt 1mmles,
ca:ccra qua: ad obfcrvacioncm perrinenr, non dif–
ferunr ab iis qu:e diximus in Telefcopio Hollan–
dico.
Eodem prorli1s modo obfervare poreris folis
Eclypfin, immo fi circuli ex H
defcripti,~ ~qua.
lis diíco folari in charca apparenti fem1d1ame–
rrum dividas in fex panes :rquales dcfcribáfque
per lingulas divifioncs , círculos concenrricos
nullo negocio exhibcbis , q11ot digirornm
lit
Eclyplis.
Solíl:itia amem hoc modo, facilc obfervabis,
uno am altero die, ame folfücium in aliqua fene"–
fl:ra diligemer firmara, itam ne tamillulum vacil–
lare , auc loco dimoveti poffic , fiat foramen Té–
leíc1Jpio admittendo idoneum. Sic ante
ti
fie[i
poreíl: ad aliquos paffus murus albus, in qucm ra–
diare pollic lumen per mbum tranfmiffum. Si au–
tem murns non eíl: , tabula aliqua plana ita eriam
d1Íponacur, ut nullo modo tnoveri poffic: cubus
aurem iafenus foramini ne
fic
chartaceus , aut
ligneus , ne humidicate,
&
calorc luxemr ; fed
merallicus, dcnique roe adhibeantur camiones, 11t
coníl:et omnla in eodem lim firmicer permanliffe.
Excipiamr ergo falaris radius telcfcopio, donec
perfrél:am in pariere former imagínem, &"in eo
liru linnetur, nocentúrque punll:uatim linea: quas
defcrlbic ut&rque limbus fol.aris imaginis tam
fo~
perior qua11_1_ inferi_or.. Si po_ílero dié
lineZ'qu~s
defcribunt ndem hmb1
a
pnonbus del\ell:ant
lit
p•mm oppolitam
folft~tio
non
fue~it
adhuc fol–
íl:irium, qubd ufos, fans oftender. Totmn amem
mificium in co conliftit, quod ve! mínima folis
muratio maximamfaciat in imagine mutationem:
&
ea minuta qua: in feiplis erant inobfervabilia
auél:a per cclefcopium fiant íenlibilia.Eodem cnim
prorli1s modo ac folis magnimdo qn:r cft unius
femigradíls, etiam in quadranre maximo vix
eft
unius digiri;
li
tamen cjus imago in parierem di–
fianrem per telefcopium exprimacur
fu
perabit ali–
quos palmos; ira eriam cujuílibet minmi imago
in pariere fenlibilis crir , porerírque focile qua:–
cúmquc vel mínima in Cole mutatio animadveni.
!1.!1!1.!lll!l!1.!1!1.!l!ti!®íl.!1!1.!!11.!ll!1.!11lll!l.!l!1.!l!l:!l!1.!l~.112·1!Jl
l' R O P O S 1T 1O L.
Theorema.
Oculare c11v11m
Íll
Telefcopio auget objeéli
11ppa–
re111i11m, ex1r11 telefa•pimn min11it.
Nonnullis videmr maxima h:rc difficultas, cu·
jus folutio meo quidem judicio , ex vario objeél:i
lim depender; limites enim qna:íl:iones in hac ma–
teria plutima: occurrerent , tiquis eas inquircrct.
~alis
eíl: ha:c ,Jens co11vexa, quo eric minoris
fpha:ra: fcgmenrum ,
to
objeél:orum diílirorum
imaginero minorem exprimer. Objeél:i vero vici–
ni,ad ccrcamdifiantiam imaginem majorem cffi–
cier,quam lens major. Certum eíl: fpecillum con–
cavum rcddere radios divergentes, nempc li di–
vergemcs erant, magis divergentes,
ti
convergen–
tes minus convergemes.Quare dmn extra rekfco·
pium adhibecur, lens cava, quia radii qui
a
fingu–
lis panibus objeél:i procedunt Cune divergenres,
eos magis divergentes efficit : ergo quali proce–
dcmes, ex p11nél:o viciniore, in eodem axe pofico,
fed hoc eíl: faccre objeél:Lun minus :
&
quo crir
Ípecil lum magis cavum,eo radios magi_s dive_rgen–
res efliciec : ergo m procedentes vmuahrer
a
punél:o viciniore.
· Ar vero in celefcopio longe diverfo modo ex–
cipir radios ab eodem punél:o procedenres .'
exc~pit cnim eos ¡am convergentes,
&
dum mmus d1-
vergenres reddir, retardar eorum concurfum, quo
auccm magis recardarur concurfu.s,
e~
major_eva–
dit imago; feJ cavum fpha:ra: mmons , magts rc–
cardac, ergo major cvadet imago, qua: omnia ex
diais facilc fovlunmr.
Jdem dicendum de
convexis.~10
lcns objeéti–
va fuerit m:íjoris fph:i:ra: portio, eo major cvadct
imago , quo lens ocularis fuerir majoris fpha:r:i:
portio, eo minor fier fecunda imago , quod ex d1-
verfa radiorum incidentia oricur.
·
tfiff'lEfi~·-E'*·E<i>l"fiM~'filtfff·mm@lt
PROl'OSITIO Ll.
Ocullu poft /en¡em conve:xam pofittu intra bafin
diflinéfionu
,
obje[fom remotum confufe
~AJHI~
&
9110 n1trgu 11b eadem leme remottu fiitrtt,
'º
majm videbit.
Lentes hall:emts conlideravimns prout oh·
je&um cnm diíl:inllione exprimentes , nunc vero
indiffercnter eafdem inrucbimur hoc eíl: ca:teras
propderates,
&
vilionis accidcmia ex refra'1ione
quomodocúmque orca cxplicabimus.
,
{'rima