746346

Liber I l

717

l!!i!!!!!l!!l\!!!l!!1l1i'l'.l1í!l!ll1!lf!!l!l!lol1.!llli!f!lNllll:l!l!l!!!l!i!11lll!lfl

nulla:n vidca.m fieri menticnem oculi , qui ra–

O S I T 1O

L 1V.

Problema.

Q:!.antt1m '["elefaopi11m q11odrnmq11ediametrnm

ap·

parmum objcEli mj11frnmq11e

aiigtat

.fpb«r" c11j11Jlibtt lenti<.

pluribus profcrmr ha:c regula univerfalis,

augeri diamerrum apparentem objell:i , fecun–

dum racioncm lentis objell:iva: convexa: , ad fpe·

cillum oculare , hoc eíl: fecundum racionero dia–

merri convexitatis !cutis obieél:iva: , ad diame–

trnm concavíratis lencis ocularis concava: , vcl

ad diamecrum lentis ocularis convexa:; pofiro ca–

men quod vel urraque lens fit fimplex, ve! iltra–

que fic duplex,hoc eíl: lens objell:iva fir convexo–

convexa , & lens oculacis concavo·concava , ve!

convexo-convexa , ve! urraquc fic limplex, nem–

p/: convexo , allt concavo pl•na. Examínatis ta–

men in rigore geomecrico corum raciociniis , in–

veni in omnibus evidentes paralogifmos , Ílnmo

non vídeo in quo fondari poffic fufpicio , ira rem

fe h•berc. Proferunt igirur canquam cermm &

i11dt1bicacum, quod fi comparcnrur duo relefco–

pia quarum lences eandcm habcanr ínaer fe rari -

nem ,

fic

furura apparens ob1ell:i diamecer requa–

lis. Hoc enim non video

effe

verum, immo fi fim–

plex r.riocinatio adhibearur , con

arium haud

dubi/: fuadeb1r. Cernan eíl: ením imaginem len–

tis convex:i: lnajoris majorem eííe, cui fi adhí–

beamr concavum oculare proporcionarum, aúge.

birnr cerro & proporcionato incremento appa–

rens objell:i imago : paricer minoris imago '.ninor

eíl: , cuí fupponimr lens concava propomooara

adhiberi. Ergo incrementum eaiidem habebn ra–

rionem, quare írnago reíulrans ex majori objell:i–

vo, cum fuo ocubn, fi eadcm proporcio obferve–

rur ac in parvo relefcopio, deber neceíí.rio major

e!re,fi nempc fecludamr oculus , & comparenmr

ha:c duo cclefcopia , in ordine ad aliquam imagi–

nem diíl:inl\:am in ch1rra habendam

ÍJcimus

durn maculas folares intuemur. Si vero jam adhi–

beatur oculns, quia ídem eíl: oculus, nec alius ad.

hibecur in celefcopio majare, quam in minore,vi–

deo quidem non obfervari in hoc omnino eandcm

rationem, favecenim idemtitas oculi minori ce–

lefcop10.

N•m

eriamfi lit eadem ratio diametro–

rum lencimn mriufque, in duobus celefcopiis ,

CUIJ'I

conjungirnr oculus; lit aggregauun lencis

ocularis

oculi long/: diverfom. Ponamus eniro

lencem ocnlarem concavam, e(Íe minoris conca–

vitatis , quam fir convexitatis cryíl:allini, ira ut

aggregamm a:quiva\eat fpecillo concavo, cryíl:al–

linus ídem corrigec ucramque lemem conc;avam ,

fed non codcm modo, falcern non proportionaco,

cum ídem

fic

cryíl:allinus. Quod mclius adhuc

oíl:enderur

aggregatum reftaret convexum;

e!recenim in minori relefcopio :i:quivalcntia ma–

joris lentis convexa:, qua: addita prima: lenti, ob–

jell:iva:, fciliccr minus minuerct cjus balin di–

ftinll:ionis , quam aggregat11111 ex lenre majori &

cryfloll

ino , quod a:quivalerec convexa: lenri mi–

noris diamecri '

qua fcilicec minus derraél:um

e(Íccde convexirate, per addirionem fpecillí con–

cavi minus acutí.

~1are

cum videam in determinanda hac ap·

paremia objell:i , fecundum racionem diamerro·

rum fphxricitatis lemis objell:iv:i: ad ocularcm ,

men

mtervci~it,

omncs dcmoníl:rarioncs hatl:e-

~~1~,~~;:~/n'~•

'.im f.\laces , ut

~allucinationcm

memo non ,

i~~íl:am.

determinando hoc aug-

orabor • afferamquc rantum

praxin cxpmendi in qno\iber telefcopio quan

~~Je~~1.geatur

per re\efcopium diamcter viíualis

~fTlnnat~r

_regl1la. lignca cujufcutnquc longim·

d1111s qux

d1v1d~rur

111 pancs.q'.1otcumquc :rqua–

les, coltirc

val~e

confp1cu? d1íl:mll:as, hite regula

ftaruat:tr 111 aliqnn d1íl:anna

oo verbi gmia paf.

fuum ,1ta ramen

oculo nudo videri poffir,

tum

pcr relefcopium refpiciarur ha:c regula ; & limul

alre~o

oculo aperro, fine relefcopio videatur, vi–

deb1rur .duplex ha:c .regula, mulroque majar per

telcfcoptum •ppareb1c , quam fine relefcopio :

duplex regula: apparcntia íeparata apparer, pro–

movearur fenfim relefcopium verfus apparentiam

fimplicem , donec extrema apparemiarum con–

currant , videbifque quor parcibus regula: dívi–

fa:, &.per relefcopium confpeaa:, refpondcat ap–

pa.renr1a fimplex : ÍUpponamus apparentiam fim.

P.liccm rcgere hujufo1odi parres, dices apparen–

rsam fimphccm ad apparenciam relefcopio cxhi–

bir>m

lubere

ttt

ad IOoJeu

augerur,

ergo per relefcopium diamet<r apparcns objefü

v1gccuplo.

Alij panlo alirer rem expediunt;tubum relefc

0 •

picum recicularis cancellis iníl:ruunr, ex lilis fcili–

cet rcnuiffimis

ad angules rell:os inre;fecand.

bus rete componunr,& ante lenrem ocularem

ffi,.

tuunr in ipfo mbo, rum objeél:um pra:cipuc lucí–

dun~

celcfcopio ira comparaco incuemur

lunam,

cujus difcus appa¡ct recicularus , feu in quadraca

divifus, alcero aculo lunam refpiciunt, iráque te.

lcfcopium fenfim dctorquent,

appacemia fim–

plex ,

íu

pra apparenriam telefcopio auél:am in–

cumba

nocacurque quot panes diamecri auferat;

quod quidem facillimum eíl: , cum cocus difcus

luna: appareat divifus in parces a:quales , crecera

pcrlicics ur in pra:ccdemi praxi.

Si Íttperius a\lata regula valeret, ncmpc augeri

apparenmn ob1cél:i diamccrum fccundum propor–

tionemdiammi fpha:riciraris fpecilli ocularis, ad

diamemun convexiraris lencis objell:ivre, feque·

rcrur inqnam relefcopia majora,in eo cancumbre–

vioribus pra:íl:are , quod majores lemes minus

fegmenrum fi1a: fpha:r:i: contineanr , quam mino–

res, ideóque radios cxaél:ius uniant, ex quo fic,

pacicnres fine acutioris

ocanc ocularis, quod

confequcnccr imaginem magís augeat , fine dif–

pendio perfpicuiratis.

Aííumpra canquam vera fuperiori regulá facilc

oblacis duobus celeícopiis, decerminabimus,ucrum

objell:i apparenriam magis augeac,& in qua pro·

porcione id prxíl:ec ; li nempe tttriufque lenris

fpha:ricitacem , aut pocius focum comparemus:

ilh;d enim in que major eric lencis

~bjeél:iv:i:.ad

ocularem proportio , objeélum

ma~1s. a1~geb1t

quod fi pra:ftct fine .difpendio perfp1cu1rac,is , rne–

lioris 1101:1: cenfendnm cíl:.

~tomodo

autem dignofcatur fpha:ricicas cu–

jufcumque lenris breviccr indico : parum antern

intercft quoad prxfens iníl:itumm , ntrurn con–

vexo- convex:i: , an convexo-plan:<:

fine lentes.

~a:rimus

enirn

convex!s diíl:an'.iam foci: ha:c

f•cilc haberi poceíl, fi emm

panere lentem re·

moveas dance, obiell:i diftamis imaginem ever–

ficu exhibeat , ha:c cric diftantia foci

lt!

parer.

XXxx

iij