67 / 436
De Materia.
Art. II.
35
difficultas resolvetur
in
hoc articulo,
secunda vero in sequenti.
CON CL USIO.
Materia in rua entitate nullum
in –
clud1t aélum euenti.e
;
1ed
eu
pura
potentia
in
genere entir, de
u
indif–
fcrenr
ad
0111ne1 euendi mador
;
sicu–
ti
cera nu lam de se includit figuram
anifkialerrl , sed est tramformabilis
in
om~es
figurarum modos.
Conclusio manifeste sequiturexfun–
damentis jam .positís,
&
notiooe ma·
terire superius tradita: Negatur tamen
a
plerisque extra
S.
Tbom;:e scholam;
qui non
satis penetran tes materia:
conditionem,
&
Ari totel1s
prin__cipia~
licet admittant celebratam ab eo ma–
terire,
&
forma: divisionem , eas ta–
men non concipiunt , ut potentiam,
&
aélum essendí substantialicer, sed
utramque babent ut stlbstantiam ac–
tualern; diminutam tamen,
&
partia–
lem, x qui bus inregretur una tertia
('ompl élior. Sed cum b;uc substantía–
rnm aélualium accumulatio admodum
rudis sit, aliquid Tbomistre subtiltore
via tribuunt
a&um
euentialem mate–
f'Íce;
quod scilicet, velint, omnem
differentiam d1ci
d~b~re
aéfum
IVlera–
.Physicum,
aut potius
L ogicum:
Sed
hi ' magis voce' quam re' conclusio–
nem nostram inficiancur.
Probacur autem primo authorita–
te A1istotelis, qui expresse dicit:
Ma ·
terram non
csse quid
,
neque
qua/e,
neque
aliquicl
eorum per quie ens de–
t~rminat
ur;
s_ed ens determ1natur per
aélum essentialem : ergo mar ria in
se ·nullum includir ¡¡élurn essentialem.
Unde idem Aristoteles dicit , mate–
riam se babere in ordine entis natura–
lis ,
sicut lignum, in ordine anificia–
fü ;
eo
quod ,
scilicet, si<.ut
lisnum
de se nullam includit figuram anifi–
cialem, sed est in pot.entia ad omnes,
sic materia est in potentia ad omnes
aélus natura les. Expressior est adhuc
D.
Thom. qui perpetuó docet , mate–
ríam esse puram potentiam in gene–
re entis,
1.
p. q .
7.
art.
2.
M.:;teria,
inquit ,
non
ert etl!
in a·'Ju, 1ed
poten
-
tia
tantum.
Et
7.
Met.
Je.:t.
2.
M"te–
ria
per fot·mam est en! aéfo'
cum
de
re rit potentia taritum
:
qua m etiam
sententiam tribui t Plaroni. Opuse.
15.
c.
7.
Idem expre
e
S. Aug.
z.
Conf.
c.
7.
cl ixit :
Duo
fecisti,
Domitie;
unum
prope
re
(
scilicet, naturas
ange·
licas)
aliud
prope nihil.
scilicet ma'
teriam: quam ideó vocat,
prope nihil,
quod nihil sit aélu, sed in potentia ad
omnia. Antiqui Poeta: ob hanccausam
materiam vocabant
Chaor
,
CB
1ene–
bras,
quod sit expers omnis perfec–
tionis,
&
aélualiratis.
Probatur
2.
ratione : Potentia ad
primum essendi aélum non includit
aliquem aélum enrna1ivum; sed
ma–
teria est potentia ad prirnum essendi
aélum : ergo nullum includit :iélucn
entitativum. Major patet ex terminis:
Nam, si potentia ad primum essendi
aélum
ex
se includeret aliquem ac–
tum, ille prior esset eo, ad quem est
in potentia; sicque esset ,
&
non es–
set potentia ad primum essendi aélum;
quod implicar. Minor demonscratur:
Aélus essendi substan tialis est primus:
substantia enim est primum ens,
&
fundarnenturn ornnium aliorurn
es–
sendi aétuum , qu i proinde accidenta·
les ,
&
secundarii dicuntur .; sed ma–
teria est potentia ad omnes aétus subs–
tantiales essendi, ut patet ex d1élis;
est en1m potentia,ex qua
fit
aétu subs–
tancia : ergo est potemia ad prim um
essendi
aétum.
Unde
dicitur potentia
ad