64 / 436
5
o
P
hysicte prima
pars.
Disp. 1.
Qu~st.
·
II.
niente forma ' exdudítur privatio,
ut dum materia ligni faéta est ignis,
cessar in ea privatio ignis
1
ergo solum
remanet materia ,
&
forma. Ha:c duo
principia , ci'11n sint max1mí mol?len–
ti ,
&
veluti duo cardines entium na –
'turahum , totíusque nostra: Physica::
fundam~nta
, paulo accuratius adbuc
stabilienda, exp!icandaque suscipimus
singulis qu<l!stionibus. Ca:terum de
privatione nihil amplius dicendum
()Ccurrit : solum recolendum est ex
Logica ,
priflationem
esse
careritiam
formie in .rubje&o apto ad formam:
unde duo dicit : s ilicet, carentiam
forma: ,
&
aptitudinem ad recipien–
dam formam. Concurrit igitur ad ge–
nerationem , quatenus dicít aptitudi–
nem ad formam,
&
necessario pra:re–
quiritur, ut materia · sit susceptiva
forma:.
QUlESTIO SECUNDA.
De
Materi~
prima rerum natu·
ralium.
E
x
pra:missis con•tat ' duo esse
Principia constitutiva entis na–
'turalis ,
Materiam
,
scílicet,
&
For–
mam.
Nunc de utraque sigillatim
agendum
~s t.
Et sane, si quis consi–
deret an tiquorum circa principia
opi–
niones , manifeste videbit, omfles ali-
,quomodo agnovisse ista duo princi–
pia , materiale, scilicer,
&
forma le;
quamvis, ut advertir Artstoteles, non
satis penetraverint utriusque princí–
·pii naturam ,
&
conditiones. In pri–
mis enim, qui ponebant pro princi–
-pio elementum aliquod , ut ignem,
:wt
aquam, per illuq principium in–
'telligebant n¡ateriam ; cuí pra:terea
diversam dispositionem adjungebant,
•t
raritarem
~
veJ densitatem ; fluidi-
tatem , vel soliditatem , per quam
materia illa communis in varia rerum
genera formaretur. Democritus vero,
&
Epicurus atomos , veluti rerum
omnium materiam , st3tuebant: dis–
positionem vero atomorum ; veluti
formam , agnoscebant ,, per quam res
diversiíicarentur ; sicuti lapides sunt
materia domus ' dispositio vero la–
pidum est quasi forma ejus.
U
nde pa •
tet , omnes consentire , dari princi–
pium materiale , ex quo cunéla fiant;
.&
principium formale , per quod
cunéta diversificentur-, ac iodetermi–
nato entis medo constituantur. Tota
·ergo d1fficultas est , in explicaoda
illíus materia: natura: Id vero ·quin–
que ar1iculis pra:stabimus. In primo
qua:retur,
quid út Materia?
Jn ·se–
cundo,
an habeat aflum ent;tativum1
vei potius sit pura potentia, in omnia
rerum genera versatilis? ln• tertio,
utrum
·
habeat propriam existentiam?
lo
quarto:
an divinitur
po.rsit
eue
1i-
11e
ullaforma?
In
quinto tandem age,–
tur de ejus proprietatibus.
ARTICULO$ PRIMOS.
Quid
sit
Materia?
Q.
UlE
notio habenda sit Materia:
prima:, facile deduci potest
~x
1is' qua:
a
nobis superius cons–
tituta sunt circa mutationern in com–
muni,
&
specialiter circa generatio–
nem substantialem: Cum enim in pri–
mis demonstraverimus , omne, quÓd
mutatur, necessario constituí deqere
ex
aliqua potentia essendi ·,
&
ex ali–
quo aétu essendi, iisque variis juxt:\
varíetatem mutationum , quibus sub–
jicitur : Deinde ostenderimus
suh~tantias, qua: cicca nos sunt
1
non mo;
_do