61 / 436
De Veris rerum Pr.i ncipiis.
Art. VI.
47
.substantire corruptibiles , in quibus
Jocum
hab~ret,
vicissitudo illa subs–
tantialis, qure est secundum corrup·
tionem,
&
generationem ; ut ex ea,
veluti ex pulcherrima scena, mundi
theatrum ornaretur.
Hre
rationes
experientiis junél<E,
non modo
hypothe~im
Generationis
substantia lis probabiliorem efficiunt
omnibus aliis hypotesibus, qure cir-
·Ca reruµi Principia ab al iis statui so–
lent , sed etiam eam plane demons–
trare videntur: Pra:cipue, cum nihil
satis efficax ad eam refellendam ab
Adversariis proferatur.
Nam illud ( quod fere unum ob–
jiciunt ) si esset generacio substant ia–
lis, foret consequens, ut alia substan–
tire pars ex nihilo fieret, nempe, for–
ma substamialis:
&
facile ,solvicur
a
nobis,
&
ab ipsis solv..endum est.
.Solvitur quidem facile"; nam, ut di–
cemus uberius infra, qurest.
3.
art.
2.
ea sub tantire pars quée de novo pro–
ducitur
in generatione substantiali,
nempe, forma, non fit
ex
nihilo, sed
ex materia, qure est quadam ejus ,
&
entis substantialis iochoatio. Sed .fal-
1
ntur, quod forma ra substantialem
concipiant, quasi partera integra1em
substanti;e,
&
ut rem subsistentem;
cüm potius intclligi debeat , ut aétus
essendi ,
&
ut modus complens, ac
determinaos ad certum essendi ge·
nus , cujus materia est potentia,
&
in–
choatio :
nde ,
cum forma
fit
ex
materia, non
fit
ex nihilo aliqua subs–
tantia ( excepta soHi aniJDa rationali,
q ua: est res su bsistens;) sed
fit
ex ali–
q ua .spi in ohatione, ac potentia pr;e–
suppos ita.
Solveodum quoque est adversariis:
Jídt> m c·o1 m in ommodu m , quod op–
p onunt
g
neratiooi substantia!i , ex ·
ipso motu locali, atque
ex
ornr.i
rru–
tatione intrin seca
perinde sequit ur:
Nam vis illa motrix , qua: adve nit
corpori antea quiescenti, est aliquid
in rerum natura, qu-Od de novo
fit:
Non enim eadem numero vis rnotrix,
seu impuhus , potest de subjeélo in
subjeétum transire,
s.edperit in uno,
&
de novo prnducitur in altero: er–
go
fit
de norn : ergo ex ·nihilo sui
producitur.
Idem dicendum de
aliis
formis accidenta-riis; de cogitatione.
de virtute,
&
vi.tio ,
&
aliis quas de
novo in substantiis f.eri, quotidie
e.x:–
perimur. Qua ergo ratione docebunt
eas res de ne vo fieri , nec tarnen
e.:
nihilo fierl , sed ex pra:supposito sub–
jeélo' eadcm docebimus' formas subs–
tantiales
fieri ; ne<:
tamen ex nihile
fieri
,
sed
ex
prresupposito su bje–
éto. Nam , ut substantia completa
est in po.tentia ad
aétus illos acci–
dentales , ad motum , ad cogitatio–
nem , ad virtutem ,
&
vitium ; sic
materia est potentia qu;edam ad
va–
rios essendi aétus substantiales ; qui
proinde, non ex nihile. , sed ex ipsa
fiunt dum de novo producuntur.
Sed
de his infra iterum dicemus.
!taque in
rebus dari mutationes
etiam substantiales, seu
Generotione.r .
sub11antiale1,
&
experimentis,
&
.ra–
tione constat; nec ulli solida ratio–
ne possunt refelli. Porro , his semel
constitutis , facile est , prima rerum
Principia , non quidem sensu , vel
imaginatione , qu ibus tantum utun–
tur adversarii in illis scrutandis
J
sed
mente,
&
intelligentia Gerto investi–
gare.
. III.