65 / 436
De
Materia.
Art.' l.
do
accidentaliter variari , sed etiam
substántialitel' mutari ;
ita
ut ,
&
ve–
teres pereant,
&
novre gtgnantur;
exinde manifeste sequitur, earum es·
sentiam non esse quid simplex , sed
necessa rio consticui
deb~re
ex poten–
tta substantiati, quam
Ma teriam pri–
mam
nuncupamus;
&
ex aélu subs–
tantiali , quem
Formam
didmus. His
si adjungas aliud per se notum, nul–
lam, scilicet, l\'Iaceriam ex se esse aélu
id , quod ex illa
fit ,
sed solum po–
tentiam ad illud ; ut lignum
e~
se
non est aliquod artefaélum, sed po–
te.ntia ad omnia artefaéla , qu:e ex
ligno fiunt; statim habebitur genui–
na notio Mate'rire prima: : Eam , sci–
licet, esse quidem quidpiam t.eale,
&
positivum ( neque en im ex non reali –
bus principiis constare potest natúra–
lis subscantia): non esse. tamen aélu
sub'stantiam , sed solum potentiam
realem in omnium ·substantiarum spe–
cies, qua: generatione fieri possunt,
versatilem ; sicut quantitas de se non
est quid figuratum; sed potentia ver–
satilis in omnes figurarum modos. Et
quia substantia est ens simpliciter , id
est primum , non alteri priori addi ·
titmm , sed cui entia accidencalia in–
cum bunt; ex eo quod materia est pura
potentia in ordine substaotiali, se–
quitur, quod abso!ute habenda sit,
ut pura potentia in ordine entis, sic–
~ue
nullam · essendi aétualitatem , in–
cludat. Verum , ut
h~c
M·ateri:e no–
tio
illustretur uberitls , ad vulgarem
deffinitionem reducenda est in pr:e–
senti .aniculo; deinde vero in sequen–
tibus ez difficultates erunt expen-
end:e , quz cicca natucam
Matelia:
solent
moveri,
PRIMA CONCL USIO.
Materia prima
refJe
deffinitur:
Pri–
mum uniurcujurque reí subjeélum
,
ex
quo inexirtente fiunt omnes substatlli«i
naturaler.
Deffinitio recipitur ab omnibus Pe–
ripathetícis;
&
in idem redit cu mea,
quam Aristoteles tradidit
I.
Phys.
circa finem :
Materia est prirnurn
subjef1um
'
ex
quo
'
cum insit
'
aliquid
fit,
prima
,
B
non recundum accidenr;
B
in quod ultimum, si
ali
quid perit,
abiit.
Explicatur: In primis materia
di·
citur
primum s.ubje&um,
eo quod om·
ni naturali generationi subjicirur:
&
dicitur
prim11m
,
quia non supponit
1
aliud prius : additur
f
ex
quo i11exir-.
tente
,
id est , intus manente ,
&
rei
compositionem ingrediente ,
omnu
substantice naturaler fiunt;
quia nul·
la substantia
lit
sine materia.
Pr1'!ter hanc deffinitionem , aliacn
tradidit Aristote!es
7.
Metaph. ci:p.
3.
Materia tJOn est quid, nec quale, nec
quantum
,
nec aliquid eorum per qurl
ens determinatur
;
u1 insinua,ret , ma–
teriam de se nullam encis speciecn
determínate esse, sed aliquam poten–
tiam , ad omnium rerum specie indif·
ferentem. Brevíor hzc tradi po!ts:>r:
Materia
,
est
Potentia rubstat1tialir;
id est natura qu:edam, ex qua fiai po·
test qua:libet substantia natura lis, si·
cu ti ex 11gno fieri potest quodlibet ar–
tificiosum simulacrum:
lta
definit
S.
Thomas qua:st.
d<!
Spir. Creat. art.
r.
Necesse autem fu it, ur in rer" m
natura esset ejuso:iodi materia , in om–
nium rerum genera for mabi lis : Pri–
mo '
ut
esse~
vduti
1.b~auum'
in quQ
mirabilis
illa
generationum,
&
cor:
G
a
1up·