De Natura
Motus localis.Art.
VI.
~
l
I
¡l!re est
in
nobis : nam in anima est
vis
qua:dam motrix superior, &
im–
perans , qu<e
varia membra rnovet.
Porro , ab illa vi qu ldam d.erivaru r
in membris, quo ad motum c-ientur;
quodque
vis motrix participata
,
ac
proprie
impetuf
a
vi 1uperiore im–
presuu,
dici potest. Vis illa motriic
superior
~on
est decermióata ad cer–
tum terminum, sed ad .plures1se ex:-
. tendit; ut manifestum est in vi motri–
ce anima=, quoe per se in omnem sen–
sum, & ad omnem terminum
mov~re
corpus potest.
At ,
quia ,
qu~
sunt
unita, & 'latjus patent ii;i s-uperioríbus,
divisa sunt,
&
limitata in inferioribus;
par est existimare , impetum ab ea vi
corpori bus impressum, ex se ad unum
termio um determinari: Atqu.e ita cui–
libet impetui unarn ei propriam deter–
minationem natur'aliter
inese : Ut
gravira's- reéU movet ad centrum, le–
".'itas reél:a ad circumferentiam;· impe-
. tus ccelestibus corporibus insitus, cir–
culariter circa centrum. Quia tamen
ímpetus, ut omnis causa , pender in
SUO
effeétu a dispositione $Ubjeéti, me–
d'jj,
& aliis beoe multis ; non earn
semper, quam naturaliter a lfeétat, deT
terminationem
in ·suo motu causar,
r.edper accidens etiam aliam. Sic cor–
pus grave fune appensum, atque ab–
duétum ad latus tenso fune,si dimitta•
tur, affeéht quidem reéU
line1 des–
cendere; at ab ea abduélum
·a
fu ne
ad
circularem per acciciens determinatur.
Siccorpus quodvis, dum feéU irnpelli–
tur.inaliqua sui parte, si impulsus fiat
secundum lineam direélionis , quem
óempe , illud secat per cencrum gr¡ivi–
tatis, ut in subjeéla Figura est linea
A B,
vel
e o'
reéla
movebicur
tOt U!l\
corpus
ab A
in
B,
veta
C
in
D:
Tune
enim impetus
a:qualiter omnes
parte$
1-(
.~·
D
affki t,
&
ad
A
T:
ter minurn
su
:
·*'
umducic.A t;
.1.
.....-····'(_-¡
si ímpetus i¡:n –
primatur par–
tí
alicui ex:–
tra lineam il–
Jam gireélio–
nis,
ut
ab
&
inF,
aut
a
G.
jn
H,
feretui:
corpus· motil
partim reélo, partim cicculari : Na!ll
tune ímpetus non omnes partes a:qua¡–
li!er afficit , sed. fortior
est in ea,
qu:e, impellitur , puta in
I,
quam in
K.
Porro , pars
I
ferri nequit
citi~-s
a
G
in
H,
nisi pars
R
feratur versu..s
C:
& Centrum Ínter hos ¡:n<ltUS Oppo–
sitos medium manear immotum: ei¡–
go fieri necesse est motum extremo._
rum
circa centrum , qui est circ14-
laris,
.
Fiunt etiam determinationes mix:–
t<e, cum ad eundem motum concur–
ruot ímpetus varii. Sic, dum
e
navi
celerrime mota globus surst)m
reél~
pr9jicitui; ,, movetur motu
mi~to
ex
hirozontali na vis,
&
motu reélo sur–
sum, quó impellitur : Nam, & navii
ea, qu<e
in illa sunt, horizontalitcc
movet secum , atque adeó manum,·
qua projicitur globus ,
&
manus ipsa
alío
ímpetu movet su rsum globum:
ltaque globus duabus fertur
mixti~
determinacionibus ' nempe ' sursum,
&
interea nihilominus horizontaliten
Unde in eandem navis partero recidat.
necesse est ; quoq experientia confü–
mat.
.
Qu<?:ri
3,
potest: An omnis
impe–
tus naturaliter decerminatus sit ad
li–
neam reétam , nec ad circularem
de–
fl~éla
t
1
nisí pet accidens:
Dda
Ita.