~adl:.
1
f.
De natura argumentationiJ.
45
ml1:or.i
affir~atiua
, qui vocatur
Felapton
;
rerrius ex
ma1on pamculari affirmatiua, & minori vniuerfali
affirmatiua , qui eíl:
Difamú:
quarrus ex maiori vni–
uerfali affirmatiua, & minori paniculari afli.rmatiua,
n_imirum
1
Datijí':
quinrus ex maiori parriculari nega–
tma, &
minori
vnid€~fali
affirmatiua qui dicitur
Bo–
cardo:
vltimus
ex
maiori vniuerfali negariua, & mi–
nori parciculari affirmatiua, videlicet
Peri.fon.
117
Modi inuciles huius figurz fonc: prirnus cum ma-
ior eíl: vfliUerfalis affirmatiua , & minor vniuerfalis
negariua:
fecundus cum ambz fumptiones funt vni–
uerfales affirmatiuz. Tertius cum maior efi vniuer–
f~Jis affi~matiua,minor
particularis negaciua;quanus
cumma1or eíl: Particularis affirmatiua: minar vni–
u.erfa~is
negaciua; quintus: cum maior eíl:
p~nicula
r 1s,~nmor
vniuerfalis,& arnba: negacirne : fexrus,cum
ma1or cíl: vniuerfalis, minor particularis ,& ambre
i:egaciare: feptimus cum ambre fumptiones funt par–
ticulares affirrnatiuz; oétauus curn ambre fumpcio–
nes funt paniculares negatiure: nonus cum ambce
funr
p~rriculares:maior
affirmatiu.a
&
minor
negati~
ua,~ec1mus:
cum amb<1:
funt
particulares, maior
nc–
ganua,& minor affirmatiua.
SECTIO
VII.
De Jjllogifmo expojitorio.
u
8
EXpolitorius fyllogifünus cíl:, qui coníl:ac medio
lingulari: panicula
illajjllogifinH4,
ponirur loco
generis: differtntia eíl: panicula,con.fli:tns
terminoJin–
gulari;
per hoc enim differt
ah
his, quos in quatuor
figuris fopra poíiris explicuimus: oportet vero me–
dium it'a effe íingulare vt
fit
res aliqua indiuidua,
qua:
nec
Gt
communicabills pluribus , nec idem
re
cum ea
qure
pluribus commur;licabil,is e(l:, alioquin
non
erit apra
ad
fyllogifmum expoíirorium: qua–
p~oprer
inepte conclndir hic fyllogifinus;effentia
~i
urna ell Pater,eífemia diuina eíl: Filius:ergo Filius
eíl:
Pacer: qnamuis enill'l effentia diuina
lit
res fingula–
ris ·, eíl: tamen re.alicer communicabilis plurihrns per.
fonis re ipfa diíl:inétis, qure propter talem diílinél:io–
_nem non poffunt ínter fe prredicari ; qnamuis 'de ef–
fentia prredicenrnr.
Si
medimn
lit
vnnm finguiare, adeo euidens elt
fyllogifmus expofüorius, vt propter enidemiam, &
claritatem, qua pollee, rali nomine iníigniatur: ac
fí ·
verirarem,quam concludir, ipíi vi
fui
exponar
ciare,
& euidemer videndam.
Si fyllogifmi expolirnrij non folum coníl:itcl'int
edio lingulari,fed eciam vcramque prremiífam ha–
buerint íingularem, duobus rantum modis in prima
& fecunda figura colligenr,tribus in tercia,
&
duo-
bus in guarra: prior modus primre
figur~
ex vtraquei
affinnanre colligit íingularem affirmatiuam hoc pa-(
ll:o, Socrates eíl: fapiens; fed hic homo eíl: Socraces:
1
ergo hic horno ell fapiens; poíl:erior ex propoliciond
negante,
&
affumpcione affirmante·wlligit fingula-f
remne~atiuam
hoc pall:o;Socraces non colit rnultos l
Deos:h1c Philofophus eíl: Socrates:ergo hic Philofo–
hus
~011
colit mulcos Deos; quoad fecundam figu•
ram 1dem eíl:,ac
de
prima; primus efl certire figurz,in
qua
ex
vtraque affirrnante colligit íingularem affir–
mantem;vt,Marcus Tullius
eft
Cicero: hic home eíl:
Cícero: ergo hic homo eíl: Marcus Tullius:Cecundus
ex
propolirione negatiua,& aífumptione affirrnatiua
co.lligit lingularem negatiuam; tenius ex propoli–
tione affinnatiua,
&
affumptione negatiua colligic
fingularem negatiuam: prior quartre figurre ex vtra–
que affirmatiua colligit parricularem affinnatiuam
hoc pa8:o;Socrares eíl: fapíens; fed Socrates
ell pau" '
per?ergo quidam paup':,r e
iens;poflerior ex pro-
polirione negatiua,
&
alfumptionc affirmatiua colli·
gir parricularem negatiuam.
Si ramen in hac figura minus exrremum fuerit
110
.fingulare , licebir priori modo concludere íingula-
rem affirrnatiuam , -poíl:eriori aurem íingularem ne ...
gatiuam:
íi
aucem expoíirorij fyllógifmi ·folum me..
dium cerminurn habuetí'nt fingularem,in prima qui-
dem
figur~
totidem erum modi, quor in iyllogifmis
ex medio communi, necab illis differenr niíi
qudd
í1eceffario habebunt maiores íingulares racic;rne
trie.
dij, quod in maiori fLibiicimr: in tercia ver<)
fignra
prrecer quamor vulgares modos llegaciue
.conclu–
denr7s, quornm exempla íracim
fe
fe
9.tferum ,
alij
quatu~r
ex
ve
raque aflirmatiua affirmatiuc colligen-
tes reperi1:1ntur: in quarca figura nunqu'am plures
funt, quam duo modi,quos iarn rradidimns.
·~amor
modi huiufmodi fyllogiltnorúm
afttr·
1
U
matiue concludenres in tercia figura pdífuht re.uoca-
ri ad modos primre folius maioris
~onueríion¿.
pri–
mos
quidem,& certius ad primum: fec;úndus vero,
&
quarrus ad terrium; po{fonteriarn probari per redu–
él:íone1wád impoffibile,primus,& tercius in
Bocardo,
fecu-ndus
,&
quarcus in
Peri.fon:
nam ex cotHr:ldiéto-
rio conclutíonis cuiuCcunque modi affumpta mi–
nori colligirnr imrnediat'c: conrnadiétoriam maioris,
modo panas íingularem negatiuam conuerti in vni–
uerfalem negaciuam , quod in hac ratio ne colliges,
·Sotrates non
eíl:
albus: ergo nullnm al bum
eíl:
Socra–
tes:nam íi aliquod album
eíl:
Sodares,Socrares quo–
que
~íl:
al bus: quod contradicit primre
enunci~cioni.
S
E C iT,_iLO
~.y
L
T~
De aliquarum dic1ionum explicaitone
alp-h11~e
..:
_·
/ico ordine'
difjojitli,
qu&
111111
ad argnendum,
t11m
nd. re/}onder;dúm
m~)fime
necejfari&funt.
A
A
Bfalutt
,
&
Jimplititer
,
dicicur tale aliquid
I
u
·
qnod haber perfeél:um effe in omni penere,
&.
ideo dicimr Deus abfolucc·,
&
íimpl"i'ci~er i~finirns>
quia habet infinitatem' perfeétam in .o.mni genere:
icem abfelurc,
&
limpliciter dicirur, quí1ndo aliquid.
toralicer
eíl:
ta"le, vel totum eíl: cale,
81.
ideo dicitus:
Angelus íirnpliciter, &"abfolurc fpirirnalis, quia
c0-
raliter
fpirimalis elt;
&
hbino Belga alfolurc,& íim–
pliciter dicitur al bus, quia totus eíl: al bus, cuí oppo•
nir.ural bus fecundum quid
1
id eft fecundum dentes.
vt
eíl:
a!thiops. Etiam dícirnr abfolurc, & !implidtes:
ali
quid
cale, licec non
Ge
totaliter tale, cU.m ramen
it1
illo genere habeat ftifficientem rationei;i,
ve!'
ex
ma•
iori patee
lit
tale,
&
ideo rethiops dicitur
nigbr
fim ...
plicicer,
&
abfolmc ,
licct'
non
fit
coialiter n.iger_,
cum fecundum
dente~
Gt
al
bus;
tandem dicjrur res
fimpliciter, & abfoluce ralis, qaarido in
fe
fpeél:ata
fecu.ndum fumn effe haber rale prredicarum, vt dici–
tur horno fimplicicer "niagnus, vel doétus, quando
. in
fe
habet ingentem magnitudinem ,
&
ma~imam
fiipientiam.
·
1
:
Accidentalitervelp'eraccidens
dici,r
ur, vel
quando
UJ
aliqqid conuenit alicui fomliro,
ve~ '
d.fu,aut
~ui.a
feparabilirer,& coiltingemer,aut quia non e(fenGtali–
ter,& per
(e
conueni:,&
i~eo
qu.ídquid
c~n.uenit
ali–
\ cui rarione
accidentas~
enamíi
11?fep.arabil1~er
con–
jueniat, dicimr per acc1dens,
vel
acc1dental1ter
con.
ucnire.
,
· ·
.Atlu
dicitur; quando i,rt prafenti,
id
eíl:
hlc;:,
&
nunc conuenic aliquid
ali~~i,&
iderp fonar,ac aél:ua–
liter,vt v.g.homo aétu,
feu
'aétualiter in5elligir)id
e~
hlc,&
nunc haber imelleétionem rei.
.AElujign11to,eíl:
qúa.1-iao non
fohun
~xercerur
aétns,
fed docernr, & cradirur modus,
quo,
debeat fieri ille,
v.g.dnptidter
poteíbliquis
docere
alium)concion~n,
I
( '