0000747692

•; /

J,__,o

Logica Difp.

De natura,

proprietatibUó

Vniuerfalü.

lium accidentium ; quod

r~men

ab.fo

~me

?ihil addit

difl:inél:um ah ipfa quantitare,

m?1l

om111us voca-

tur attributum ipíins. Hoc clanus

ente íic profe.

ll:o explicarnr; ens

veru.m abfolurc .'

~ ac!re~uate

non diíl:inguumur,

fed

quia. ens conc1p11nus

111

or–

dine ad effe, concipimus vt eíTentiam, cum autem

concipimus cum capacitate paffiua

~n ord_i~e ~din

telieél:mn , dicitur verum, hoc eft , 111relhg1b1le,

iic aecrib\ltUlU ,

non propria paffio dicicur entis,

& nihilominus nec addimr enti

res ,

nec modus:

foniliter quia Vniuerfale concipimr 'in ordine ad ef–

fendum, vocatur Vniuerfale,

quia concipitur in

ordine ad intelleétum,

vt imelligibile pcr iudi–

cium

affirmatiuum de illis,in qui bus

eíl:,

dicicur prre–

dicabile; Icaque Vniuerfale vt conúderatur vnum in

multis, dicitur eífencia Vniuerfalís; conlideraturn

autem ídem Vniuerfale ve aprnm affirmari de pluri–

bus vo:::arur pra:dicabile !ine aliqna abfolura, & ad–

~quata

dillinél:toae; Et íicut in

ente

funt hre cau-

\ fales verre:qnia res eíl: in fe bona,& vera eíl:;íic

íimi~

liter in Vniuerfali, qllia vnum aptum ad eífendum

in multis, eíl: pra::dicabile de illis. Nec ad caufales

propo!itiones requirirnr abfoluta, & ada:quata di–

fünél:io

parte obieél:i , vt parer in Deo; quia

Deus eíl: independens, eíl: verum dicere , eíl: infini–

t'us,

nihilominus non darnr abfoluta diíl:inél:io

inter vnam, & aliam racionero;

fufficit

euim diíl:in–

él:ns modus concipiendi idem in ordine ad diuerfa,

vt verificernr ratio caufaliracis,

attriburi, ergo in

prredicabilicare

cum detur ratio caufalitatis

ali–

qualis difiin&ionis, fufficier, &c.

Sed petes, Num prredicabiliras

lit

falrem aliqnis

ordo aétus racione

ratiocinat~

diíl:inétus

ipfo in

quantum confiicuir narqram vnarn, & in multis, ira

quando nos concipimus naturam vt vnmn, diíl:in–

éta ratio formalis refpondeac noíl:ro aétui,ac quando

illam concipimus vt prxdicabilem.

Refpondet He rice in rnanufcripds, quod liccr ve-

rurn

fit

has

omnes raciones confiderari poífe in aél:u

illo diíl:inéte cognofcente gradmn, v.g. animalis,

non ramen verum e(fe conceptibus noflris refpon–

dere diuerfas ratio;1es obieél:iuas in ipfo aél:u, fed

femper eundem

inad~quatc

tantum fecnndum difrin–

étum effeéturn,

vel

in ordine ad difl:inél:ú aétum,per

quem concipimus, licue diximus, ait, de cognitione

fobíl:an

ire,fupra,quando illam per diíl:i nétos effeél:us

concipimns. id ipfum beHe declarar, inqnit hic Au–

ll:or,exernplum gradus entis,nam quando bonita[em

tranfcendemalem in eme cognofcimus, non conci–

pimus difünél:am rarionem formalem ex parre obie–

él:i

ab ea, quam concipimus quando ipfu,rn gradum

cnris cognofcimus in veritare, & in aliis paffioni–

bus; fic

Vniuerfati fe res haber, quando forma–

mus Vniuerfali_s conceprnm

quantum eíl: vnum,

in mulris , idem prorfus obieél:um

~·e!picit

quando concipimns prredicabile de multis; fed pri–

mus conceptus, quia illud concipiebat in ordine

aél:um eífendi in multis, diíl:iné\:c concipiebat naru–

ram Vniuerfalis: fecundus vero concitptus, qui

vhi-

uerfale concipit in ordine ad aétum prredicandi,con–

cipit Vniuerfale diíl:inóte per propriam ,paffioncm;

fic

ille.

Alij aurem moderni abfolute affirmadue

refpon~

denc pra::fcindenres omnes denominationes,

paf–

fiones)qua; ab illo aétu gradum fuperiorem expreíse

ogno(ccnce,refolcanr.Primo inqui út,aél:us ille

con~

fid~rar~

poteíl:_in quanrum haber modum proprium

fi~1

am?gend1 eum gradum, ad quem tédic,vt exem–

pli

grana ad gradnm anim:alis , cuí compararus dici–

tur.

int~~leél:us ~x_Prcfse

concipere, compararus vero

~d 111fenor~,

.d1c1;urea

~o.nfuse

cognofcere, &

Ge in

quantum

d1íl:mél:c

conc1p1t

gtadum animalís vt qui

pofüiuum concipitur; in quantum vero non ita di–

fl:inétc concipit inferiora,vr quid negatinum;vlterius

fecúdum latiilimum

illnm

modum cognofcendi,

qué

haber comprehendemcm

fub

fe ocnnia inferiora,

di–

cirur conceptus fuperior ad conceptum,

.g.hominis

comparatus,qui non ita generalis,

Vniuerfalis efr,

ex quo

oritur quod dicatur indifferens,& decermina–

bil is

íit

conceptu gradus inferí oris:-fcilic-ct rationa–

bilis

hinnibilis,&c.

Hce

orones cóíiderationes rea–

les

funt

ipfo aétu,non tamen difün(br realiter,fed

folum ratio ne noftra,

qua:

íicut vt

tenent ex parte

inrelleétus,

fum:

qua!i aétiue, & formaliter, ita vt

renent ex parre obieéti,funt quaíi paffiue,&

m~reri~liter~igimr

in quantum denominar narnram

~nanal~

difünél:e

conceptam vnico concepm, haber 1lla vn1-

earem, quce eíl: veluti eífenda Vniuei:falis; in quan–

tum

vero confusc inferiora cognofcit, dicitur totum

porenriale, qure

dl:

veluti prima paffio ; in quanrum

vero conceptus ille confoíus refpeél:u

inferi~rum

de–

terminabilis eíl:

conceptu diftinél:o termrnato ad

inferiora,ea fecundum hanc rationem dicúcur partes

potemiales tocias potentialis; in quanrum vero co–

gnofcimu's gradú illum animalis ita ample , & late

cópleél:atur omnia inferiora gradus animalis,

deno–

minarnr paffiuc fuperfor,haber fecundain paffionem,

fcilicec fuperioriratem; in quantum denique conce–

prns ille habec quandam apcicudinem paffiuam vt in

propolirionc mencali vniarnr cum conceptibus infe–

riorum,res illa dcnomin:irur prredicabilis,arque adeo

prredicabilitas eric veluti cenia paffio Vniuerfalis.

Ha::c aurem omnia non ira

clan~

hoc negotium

ex-

plicane, quod breuicati confulendo fic declaro. In

Vniuerfali primo concipimus,vt frepe

fupradiélú

efr>

apcicudinem ad eífendú

pluribusJeu aptirudinem

inordine ad exiíl:endum per ídentiracem in inferiori–

bus:& hrec apticudo eH: prima formalitas ex parce

ob·

ieél:i,& eíl: e!Jentialis.Deindecócipimus aptirndinem

ad hoc vt de inferioribus prcedicecur,

bree nihil

aliud eíl:quam ipfaencitas Vniuerf,1lis fub negatione

ita ve nec

fir

Cola eífenria,nec

lit

fola negatio,fed en–

titas Vniuerfalis cum tali negarione, nam cum ha:c

aptitudo nihil aliud (ie quam incelligibilitas per af–

firmatio11em, & incelligibilicas

veritas,

veriras

dicae

ens,& negacionem,(vc late diximus in Meta–

phyfica, di[purationc de verit:ue) lic etiarn hrec apti–

tudo dicic entit:acem Vniuerfal":'J'& negarionem ad

modum illius, quam veru

die

fupra

ens;

quam

quia fopradiéto loco

Metaphyúc~

lace expliclli,ideo

, nunc explicare deíino;vnde hrec aptirudo, feu prredi–

cabilitas inadrequa

diíl:ingnitur ab Vniuerfali ,

fic diíl:inél:a form

iras nó ad<r:quare, fed inad:rquace

correlpondet

,~arte

obieél:i aétibus cognofcenti–

bus Vniuerfal ,

prredicabile, ita ve aptitudo ad ef–

fendum

!ic

·ima,& apritudo ad prredicandum

íic

fe–

cúdaria,&

rriburalis,eo rnodo,qno

haber verum

refpeél:u ntis.Q!:!o pofitd,breuiter refponfum eíl: in–

terrogationi. Ha:c lencenria videtur eífe

Thoma:

' opufculo

48.

cap.2.

Suarij

tom. Meraphyficc:e.

Secundum hunc modum debet intdligi,& conciliad

cum prrediél:a fenrentia Scotus qnreíl:. 15 .Logica:;nec

qnando docec prredicabilicatem e{fe de eífentia Vni–

uerfalis, aliud fibi vulr, quam prredicabilicatem non

eíTe proprieratem, vel ex natura rei, ab eífentia Vni–

uerfalis diíl:inél:ao.1; propter quam racionetl), vt

more habet

aliis pforibus,prredic:ahilitatc:m de ef–

fentia eífe dicie,& non extra etfentiam,hoc eíl:,[ecun·

dum inadrequaram rationem pra:dicabilitatis,

vel

fe• .

cundurn aliquod coníl:itutiuum illius.

Dices, eo ipfo quod intelligitur namra vna mul-

tis,

pr~fcifo

qnocurnque ali o, inrelligitur proxime

· prredicabilis de multis, iairnr prred,icabiliras

~fr

ipfa

cílcntia

Vniuerfalis.

,Sed