0000747692

~a;ft.

IX.

Vtrum Logica

Jit

Jimpliciter

necejfaria,

&c.

145

quirendas ; probo minorem, ad principia per

nota

cognofcenda non indiget arce noíl:er incelleél:us,ideo

enirn

dicuntur per

nora, quia qui p,ercipit terminas

p_rincipiorurn, prcebet illis alfenfom abfque alcerius

ope; fed forma: diíferendi funr p1'oprium inuencum

inrelleél:u~:ergo

poífunt ab inrelleltu inueniri; ergo,

elici conclufiones {cientifice per illas;fed dices hoc

elfe fumm

difficile , fed be

ne :

ergo non ,impoffibile

naturalirer Phyíice. aot Mechaphifice, fed ad maxi–

mum moralirer;difficulras enim, etfi fornma

lit,

non

arguit impoffibilitacem naturalem, fed mor¡lem, de

qua conclulione

fe~uenti

dieemus.

~arco

probamr principaliter conclulio: fcientia

ell cognitio rei per caufam,& quod illius

lit

caufa,

qnod-alirer fe habere non poffic;(ed totum hoc poteíl:

haberi abfque Logica: ergo Logica non ell fimplici–

ter neceffaria ad alias fcientias comparandas. maior

ell

definido {ciencia: ttadita ab Arillotele primo poíl:.

cap.1. his verbis ; fcire autem opinamur vnumquod–

que limplicicer, C'llm caufam arbitramur cognofcere,

per quam rts eíl,

quod illius caufa eíl:, & non con.i.

cingit hoc alirer

habere. probarur minor. rem per

caufam cogAofcere,

quod illius

lit

caufa,

dl:

co–

gnofcere vnam rem effe caufom alterius,

Solem

effe caufam lucís

hominem effe caufam rilibilica-

1tis ; fed

hoc

non habetur a Logica, fecl

Philofo–

phia: ergo Philofophia cognofcic rem per caufam,

quod illius

caufa. maior'eíl: enidens,

vel

dicant

aduerfarij, quid

lit?

minor non eíl: minus cerra, quia

Logica non agic de caulis, nec de effeétibus,

fed

fo.

Philofophia. Deinde cognofcere quod res non

poreíl: alirer

habere nihil aliud eíl: , quam cogno–

fcere calero effe connexionem ínter caufam, & effe–

dum, ve hic neceffario feqnacur ab illa; fed hoc

eciam non cognofcic Logica, fed Philofophia, quia

cognofcit illam caufam elfe neceífariam,

non con–

tingenrern : ergo totum , quod necelfarinm eíl: ad

fcientiam PhyGcam videlicec prouenit

Philofo–

phia: ergo Logica non eíl: limpticicer neceífaria ad

Philofophiam acquirendarn.

Confi.rmarnr ;

hac demoníl:ratione,

gr. om–

ne animal rationale efr admiraciuum ; fed Perrus

eíl:

animal rationale:ergo Perrus eíl: admiratíuus.Cogno–

fcere , quod animal rarionale

lit

caufa admirarionis,

quod Petrus

fit

animal rarionale,& quod non pof–

fit

alirer fe habere

pett',~t

ad Philofophiam

& non

Logicam;Ced illud folu'r requiritur,vt neceffarium

firnpliciter ad acquirend!m Philofophiam: ergo Lo–

gica non eíl: limpliciter neceífaria ad Philofophiam

coin parand am.

Ne~

valer dicc:e calein

demonftr. :\ion~m

non fore

f~renr1ficam

& emdenrem, donec per'Logtcam cogni·

nonem refleéht inrelleltus

fuprn

illam,non enim hoc

valer dicere primo propter rationem

fupra

pofitam

conclufione prima in fimili obieétione.

Se~undo

quia ante illam reflexionem

ille~eníus

eíl: fctentificus:ergo reflexio illa non dat illi effe -·ien·

'tificum. Confequentia eíl: euidens, qu.ia ideo

Al~

'FO

non dat Pcmo eífe

nem,quia ante albedinem (

:\:

hom0. antecedens probamr ,

illa

cognitio reflexa e."

vera;fed ex eo eíl: vera, quia cognofcit aífenfum

illurt~

eífe fdencificum:ergo anee illam rdlexionem aífenfus •

ille eíl: fcientificus. minor probatur ex Ariíl:orele c.2.

poftpréedicamencorum , ab eo quod res eft ,

vel

non

efr,

propoíitio dicitur vera, vel fal[a: ergo rationem

fcientiae habec a(fenfus anee reflexionem illam. Ea–

dem minor probarur

concrario fenfu, fi darecur ali–

qua cognitio·reflexa, qua cognofcerecur atfcnfos ille:1

Vt probabilis, vel vt non fciencificus, eífet cognitio

\ falfa:ergo alfenfos ille ex

eíl: fciencificus.

Tercio Qg_ia

íi

ralis cognirio PhyGca no'n

ífet eui-

clens ex fe,

fol~m

opinatiua,aut falfa,etiamíi

1uil ..

IJdeph. de Pcnafiel>.Phitof Tom.I.

líes refleaeret intelleél:us fupra

illá

per cognitionem

logicarn,

ex.vi

foliu~

ralis reflexionis nori

conuerrer~

cur de probabili, aut falra in euidentem,

fciemifi–

cam,& r,atio eft, quia talis reflexio hon dar intrinfe–

cum aliquid cognitioni,qua: eíl: obieél:um illius refle- ,

xionis,nec aliquid circa illam operamr, fed pure fpe-–

culatiue

haber cognofcendo obieél:um íicut eíl: in

fe,relinquendo illud

in fuo

eífe eo modo,qud

dt,

ob–

iell:um enim' fpeculatiua: cognitionis przefupponirnr

coníl:itutum in fuo

clfe

ante illam; fed per te talis re–

flexio haber pro obieél:o demoníl:rationern,& fciend–

ficam,aut euidenté cognitam:ergo ame talem

reflexio~

né in

eft euidés,& fcienti.fica intrinfece,& elfemiali–

ter:ergo non

fit

euidens ex vi talis reflexc; cognitionis.

Confirmatur;fine Logica potefl: intellellus fcire fe

fcire:ergo,&c. probatur ancecedens. fcire

eft

rem per

caufam cognofcere, &c. fed íine Logica per reflexio ..

nem quandam Phyficam poteíl: fcire, fe rem per cau–

fam cognofcere: ergo poteíl: fcii;e

fcire.minor pro·

barnr ipfa experiencia ;

~am

aliquis horno refleébc

fupra fuam cognitionem qua cogno[cic, Perrum e{fe

admira_tiuum ,cognofcit

fe illud

!Cire quia eft rariona–

nalis,&

incerrogetur,quare Petrus

elt

admiratiuus?

non red.der pro caufa, quia bene illata eíl: confequen-

ria fecundum regulas

ogi.ca:, fed quia eíl:

ration~lis,.

ab omnibus exiíl:imabitur illum fcire: ergo fine

Logica aliquis fcit

fcire.

Vltimo probatur,

aliq1.iis cómparet

libi

fcien-

riam de aliquo obieéto, folum neceífario ex.igunrnr

hot:c.primo

inuemio.rerum: fecundo cettum, clarum>

euidens iudicium ; tandern quod fciens cognofcat

euidenter

vti cerris,

veriffimis pra:miffis ad

de–

moníl:randam concln4onern,quam vnlc fcire;[.ed héEc

omnia poífont obtiner'i fine Logica anificiali: ergo

non ell: Gmpliciter nece!farin ad comparandam

fcien~

tiam de aliquo obielto. minor quoad inuécioné pacer,

inuentio efi apprehéíio noua rerum,de qui bus efl

iu–

dicium;fed ad apprehenfionem fuflicit fimplicicer

lo–

qucndo applicacio obielti ad porenciá apprehéGuam;

q_?~°,?íin~

Logica

arti~ciali

fir;quoad

~udic~ú f~tis

cla-

.'~

,qu1a,vt de noíl:n conceptus vencate 1ud1cemus;

fal

eíl: intentioné adhibere

rem,de qua cóceptum

formamus,quod Gne Logic.fieri poteíl:ergo Log.&c.

Confirmatur; Logic'1 foic inuenta, cum homines

primo cceperum obferuare differentiam inter confe–

quenrias euidenres,probabiles,& falfas:ergo ame om–

nem arrem Logica: arcificialis fuir hxc differentia,li-

cer

cum maxima difficultate, ac defeél:ibus hoc eue–

nerir, ac proinde fciencia: abfolute,

fimpliciter ac–

quiri poffunt fine Logica,non enim potefr dici,argu–

mentationes fuiífe euidétes poíl:quam earum euiden-

cia

eíl: cognita,ars uamque vera eíl:,quia eas obferuat;

vnde

prius

quam obferuentur ipfre in

fonc

euiden~

tes,quia non funt tales ex co quod obferuenrnr, Gcut

non funt lucida fydera ex

quod lucida

obferuemur~.

cum obferuatio vera dill:et in

etfe lucida,&

luci-

da pr<Efupponuntur ante obfemationern;fed etiam

ob–

feruatum efl: vere demoníl:rationes eífe tales:ergo non

fiunc

demoníl:rationes per obferuatione,n:i, fed potil'ts

vere demonfirationes funt ante obferuationem

prxfupponunrnr, ve tales ad ipfam:facere ergo Logi–

cam non elfe Gmplicirer neceífariam

reliquas

[ciencias comparandas nacuralicer.

Tercia

conclufio:

Lo~ica.eíl: lirnp~icicer n~celfar~a

noralicer ad

c~teras

fc1ennas acqmrendas Integre,

perfeéte, id eft, difficillimum eíl: naturalirer (cien..

ias acquirere íine Logica in fiatu perfelto,

~"ratio

e hui ns difficulratis nunquam contingit

fuiífe

acqui..

Has fine ea, vel falcem

rariff~e

euenit , vt fine

ialeética: adminiculo,

iuuamine creterce fc ien–

tire foerint acquifirre ,

quoniam maxim.e naruralí–

ter

difficile>in1p~ílibile

moraliter vocar_ur. ve coníht