0000747692

---

114

Logica Difp. 1.

;

Secunda direél:io eíl: aétiua, fed de hac non agic

Logica.

'f.

Tertia eíl: direétto.

pa~ua aétualt~,

~c:ec

non eíl:

cns reale,

fed

ens rauoms , nam alho ea mtcllell:us,

qtla

cognofcirur vt cale

id,

quod in re ipfa tale non

eíl:,

eíl: produél;.iua entis rationis; fed per ifram

dire–

étionem aétiuam Logicre cognQfcit intelleél:us con–

ceptum forinalem vt maiorein,& minorem,quin re–

ipfafccundum fe maior,& minar

fit:

ergo perillam

direél:ion\C!m aétiaam producimr ens rationis incon–

ceptíbus mentis; fed direél:io , quce produéb relin–

quitur in conceptibus ex vi direétionis aétiure

eft

di–

relbo pa{fü1a:ergo huiufmoJi- direétio pailiua ejl: ens

rati~nis.

Confirmatur.lllud eft ens rationis

relat~uum,

quo

reddimr relatum id, quod, fecundum fe, & in re ipfa

relatum non eíl:;

fed

per illam direétionem paffiuam

formaliter redcfitur conce-pms mentís relarns,cum

re ipfa,

fecundum fe relacus

lit:

ergo. minor

confiar, quia per iílam direétionem paffiuam conce–

ptus rhemis redditur maior,vel minor formaliter;fed

ratio formalis maioris , & minoris coníifHt in rela–

tione rationis : ergo.

Q_garca

direaio datur

conceptibus,

qure

realis

efr,

fondamcntum dicitur dirc:étionis rationis ,

de hac non agit forrnalicer Logica, fed materialiter,

quia

habet ex parce materire, vnde omnis direétiC?,

qure formalicer perdnet ad Logicam eíl: d.ireél:io

rationis.

Vlcimo íic probatur,quia DialeéHca denominatur

direél:ione prrecipua' de qua

pev

fe , & formalitec

agir quia talis direfüo

e.íl

finis prnprie,

per

Logicce; fed Dialeél:ica denominacur fcientia

ratio–

nal1s,auc rationis:ergo direél:io,qui eíl: finis proprios

Logicre,

quo denornínatur ipfa, non eíl: direlbo

realis, fed rationis , quia denominans,

denomina–

tum debent proportionari.

Secunda fententia aíferic omnem direétionem

formalem, quam Logica prreíl:at aétibus mentis per

eífe

folum

denomin~cionem

extrinfecam in illis,

eo quod conformitet fiant ad cognitionem Lo–

gicam

pr~fcribentem

modum,& regulas, quibus

·f!..

bite ordinari debe:rnt.

·"\.

Primo probarnr ha:c fenrentia; quia illa direél:io

folnm prouenic

Logica,quamaé\:us mentís non ha–

bent abíque illa;fed folum hanc dircél:ionem extrin–

fecam non habenr al\:us mentis abfque Logica:ergo.

Secundo, ita

habent

all:us

memis

Logicam

in ea

direél:ione quam ab ipfa accipiunt, íicm vinn–

tes morales ad prndenriam in direltione, quam ha·

bent ab illa;fed virtutes morales folum accipiunt

de–

nomín~tionen~

extdnfecam a prudenria:ergo eodem

modo folum accipient a6i:us mentis direétionem ex-

De natura Diale!Jic".

ne, ad quam petunt reCluci, nam íicut veritas vt ftc

nihil aliud{:íl: in ente

quam

qua:dam aptimdo, feu

capacitas non repugnantire, vt cognofcatur, media.

qua poffit facere exifl:imatio11em

fui

ín mente

Diui~

na; fic conce.ptus mentis dicunt aptitudinem, media

qua poffunt l·educi ad direétíonem

a~ual~~.,"q~:e

capacitas, feu aptitudo non repugnannre

d1r1g1bJ11.

tas vocarur.

Tercio reperirnr direétio

aétuali~

i.n

ipíis a0ihus

intelleétus,alia extrinfeca, alia intrmfeca; exmnfeca

ireél:io

eíl:

illa cocxi íl:cntia tri um propo

tionnm ,Íeu

rrium aél:uum intelleétus,& illa vnio excrinfeca prio·

ris,&

poíl:erioris <:xtrernitatis cum medio, &

ta~dem

quod vna propofüio prius producatur qua1:1 aha,ra–

tione cuius vocecur maior; deinde quod aha produ..

catur poíl:erius,ratione cuius vocernr minor;hrec di–

reétio vocatur extrinfeca, quia cocxiílentia duorum,

quod vnum prius producatur, quam aliud, quid-–

extrinfecum eíl:,idem obieétum repra:fentatur

tora

maiod;propcer quod dicuntur vnitre illre propoútio–

nis,vel illi aél:us incelleltus maioris.

hac extrinfeca direétione

facienda

ftmul cum

intrinfeca rnaximc innititur effeétio fyllogifmi,

rnodi fciendi fabdcatio, qure neceffaria eíl: ad L0gi–

cam,

proptcr has inuenta eíl:

ipfa,

exemplis hoc

manifeíl:arur, ex

enim, quod producatur hoc mo-

iudicium.,

omnú homo

efl

anim11l r111ionale,

& ex eo

quod ibi cocxiíl:anr

illi

conceptus, qui conficiunt

propolitionem,

repr~fentando

vcum,

idem ohie–

étum,qicuntur vniti,vnamque conficere propolício–

nem,qure maior dicirur; deinde ex fimili produétio-

~éhrnmJed

PetrHJ

efl homo,

in qua propofttitme

fi.

militer rnulcí aél:us 1melleétus coexiftunr"&; corepre&–

feotant ídem obieétum , dicunrur etiam vniri inrer

fe,

quia

h.:ec

propo!itio producitur

poíl:

priorem,

dicicur minor. Deinde producicur vlcima, qure

co~

fequemia dicicur; in his omnibus fecundum ptoba–

bilem opinionem refulcam: vari;e relationes prioris,

poíl:erioris,

modo, quo in filio, & Parre reful–

tanc

relaciones prioris,& poíl:erioris;

autem rela–

ciones refoltances in operarionibus incelleél:us in

fencentia mulrorum Doél:orurn, licet non

fine

inter

caufam,& effeétum,dicuntur reales,& intrinfece exi–

fientcs in calibus conceptibus prius,& poíl:erius pro–

duél:is:ergo

fortiori

dicamus,maiorem. & mino–

rem propofitionem eífecaufas efficiences concluGo·

nis, refolcabit relatio prioris in pra:miffis ,

relatio

poíl:crioris

confeqnentia,

'lure

relaciones reales

erunc , éaufa enim realis realem dicit prioriracem

effeél:um.

Di reél:io aé:tualis intrinfeca quce datur in

his

aél:i·

trinfecam

Logica.

bus prreter excrinfecam iam diél:am eíl: duplex, alía,

qure coníiíl:ic in quadam conforrnitate !rfius

aéh~

incelleétus cum obieéto fine confufüme, imo cum

maxima claritate, & perfpicuitate reprrefencato

per

SECT'lO

I I.

liqua aduertuntur.

intelligentíam huius qu.eíl:ionis aduerren–

dum eíl:

aétibus ínrelleéh1s primo reperíri ef–

qualirares vitales

princip .is vi calibus proucnien–

tes ,& eíleexercitia poten tire intelleél:iure,quibus talis

potemía vicali cer mouernr ad percipiendú obieéhtm:

Secundo eíl: q u:e<lam apritudo

in fcnrentia mul–

torum rclan o tranfcendemalis, racione cuius ex

nari Ílmt , vt confonnenrnr :id regulas per Logicam

prrecepras, ordinenrur,

in artificio logicali confti-

tuanmr, reducantúrque

111

reél:um ditferendi ordi–

ncm,

modum,

medi anre rali dircél:ione iníl:ru–

menta fc1endi conficianrnr,

mcdiis illis L0gica

fpeculetui:,

fine errore procedat in

ali ordinatio.·

ipfum , itaque conformiras ha:c cum claritatc fine

confaíione, cum certícudine fine dubitacione, cum

veritate fine falfirare dicitur reé:titudo quredam aétus

intelleél:us;explicatur hoc in hoc

altn,h11mo eft 11nim'1l

r11tion~le,

in quo datur hrec intrinfeca direétio, quia

r ,f.>rc¿fenrat obiell:um

eíl: fine confofione cum

r.t:áritate, adrequando

cmn

ipfo

obieéto; fed cum

.trec direétio proueniat aél:ibus in ordine ad obieéta>

identificarur cum ipíis aél:ibus,quia cum de iotrinfe–

ea encitate aél:us

fit

reprrefcnracio viralís obieéH, fic

etiam ralis repra&ntatio, fcilicet cena, olara & íine

coafuíione erir etiam de intrinfeca. racione ipíius

aétus ,

imo

fallunrur, qui comparant dü·eétionem

hanc artificiatis materialibus,v.g.coronre,vali auri,&

argenti, in qui bus datur forma

iJJa

abarte proue..

niens,quz modus efr ex natura reí diíl:inél:us ah enti..

· tate valis.Alio exemplo clariori

hoc

cxplicanu: fum–

pcg