0000747692

~~ft.

V L

Q.uid

Jit

direéfio atfuum

inteÚe[fm

&c..

~ io ne

pofuit, ait

effe

fyllogiCrnum facientem fcire,

eíl:, produél:iuum fcientia:: ergo illa definitio non

conuenit parti mareriali demonfharionis, fed

roti

demoníl:rationi, cum tota demoníl:rario intendarnr

definid.

Sed

aéh1s incelleél:us funt mareriale demonlha-

tionis folum:

~rgo

facerefcire, liue

lit

per modum

~auGe

formalis,

fine

per rnodum cauf<E

efficientis(v~

l1l

focunda-definirione (cientix indicarur) non con–

uenir atl:il>us intelleél:us, ex quibus conficitur de- ,

moníl:ratio, fed toti demoníl:rationi, vt demoníl:ra–

tio efr formalirer; atqui demoníl:ratio, vt demon–

íl:ratio,& quatenus eíl: caufa

fciemi~,

coníl:icuirur

elfe demonlhationis.tanquam per rationem forma.:.

lem .per direél:ionem aél:ualem logicam : ergo per di–

reébonem aél:ualem logicam coníl:ituirur

demon~

1hatio

complecur formal-iter in

dfo

caufo: realis

fcienti<l! , quia dernoníl:ratio, vt demonllratio efl:

caufa vr caufa fcientia:.

Clariílimo exemplo hoc i!luíl:rarur ,

nat~1

idem

ferrum eíl: in iníl:rumento ab artífice apprime con–

feél:o, ac efl: antequam iníl:rnmentum fiar ex rali

ferro,

antequam fie11etiníl:rumentnm

non

erat ap–

tum fcrrnrn

ad faciendum vas aurenm , vel

arg~n

eum,

vel

aliud íimile artificiatum, poíl:eél aurem

tic

míl:rumentum, cum folúm adueniar ferro modus

ille íntrinfecus, quo

efl:

porens operari.

:.9

ltem

pluma anrequam medio cultello tali figura,

forma afficioitur, eadem pt'uma efl:, ac poíl:ea,

anre non pocerat vt iníl:rumenrum fcribere,

poíl:

aduentum'formre eíl: aptum iníl:rnmentum, idem eíl:

in ferra ,

felte, cornplentur enim in e(fe iníl:ru–

menrorum forrnalirer per direétionem aél:ualem,

quia illa iníl:rurnenta media illa direltione operan–

tur realiter, nullus vnquam dixit, talem direétio–

nem effe ens rationis, imo licet fingatur aliquod ens

rarionis , non eric conditio, fine qua non , nec ali–

cuius momenti erit in

CGnG:itutione iníl:rumenti

quia rale iníl:rume1;tum eíl: ad procedendum reali–

ter, ad quam produél:ionem nihil intcreíl: ens ra–

tionis.

Plaufibiliori hoc exemplo Thomiíl:arum lic

pro-

barur, nam phyíica proedererminatio

dl:

ratio

for–

malis confrituendi caufam creatam

elfe

potentis

proxime operad, qure phyíica

pr~decerminatio

politiori,

acuriori opinione non ell: qualiras fer–

rarienlis fed modus, qui licet modus

Gr,

coníl:ituir,

complet caufam in

e{fe

cauféC ,

ratio form al is

caufa,

qnia talis phyGca prredererminatio eíl: ad

producendum realiter effeél:um,& ad coníl:ituend arn

caufom realem, nullns Thomiíl:arum dixit, illam

e(fe ens rarionis,

licct aliquod ens rationis po ílit

fingi in

illa

pr.-edererrninarione, vt rdationis, pri·

uationis

vel hegationis , quia tamen effeél:us ex

phyficre pr<Cdeterminationis eíl: realis, cale ens ratio–

nis fiét:um nihili haberur in tali operatione, nec ve

conditio, fine qua non reputatur, irno quia quod

operatur

eíl:

caufa compoGfa cum phyficn prredeter–

minatione,

quia caufa arite phyíicam prrederer–

minationem eíl: indifferens,

non poteíl: operad,

poft ipfam

phyGc.am

pr::edererminationem eíl:

~·

tens, talis phyíica prredererminatio non dicitur

co~.

<litio~

fed ratio formal is : ergo íimiliter aél:us intei

leél:us ante direél:ionem Logicalem non poffunt pro:

cucere fciemiam, quia hoc , quod eíl: producere

fcientiarn non eíl: aétus intelleél:us, fed demoníl:ra–

tionis 'vt probauimus

iam,

demoníl:rario coníl:i–

tuitur

effe talis per direélionem altualem , dire–

étio aél:ualis licet

lit

modus, íicut

modus

phyíic~

pra:determinatio, non eíl: condicio ,

fed

ratio fortjna–

lis conítituendi caufam in

elfe

caufz effeél:us realis: '.

ergo talis

dire~io

non efr rationis

fod rcalis , quia

ratio compietiua ca.ufre realis non deber effe ratio;;.

nis, fed realis, vt videre eíl: in exemplis phyfkre prre.:.

qeíl:inationis_, mallei,

&c.

irno licet aliquc:>d ens rá–

tionis ibi fi-ngacur, nihili deber baberi , fect parui)

flocci pendi debe

quia ad effeél:um realem produ–

cendum;

ad caufa.m realem confütuendam, nihil

imere(l: ens raríonis ,

ens fi8:um. J?rcrrerea,

fob–

fiíl:enria fecundum probabiliorem opinionem

eíl:

modus,

tic,et modus

fir,

eíl: compleriua cau

fa:

effe caufce,

vel

requilitum.neceffarium

parte cau·

fre

ad caufandum;

fed

huinfmodi fubíiílemia debet

elfe

r.ealis,

non ratio nis, debet eífe intrinfeca-,

nornextrinfeca: ergo Gmiliter direél:io, quce efl: for–

maliras, vel completiua demoníl:rarionis in effe cauª

produ.él

:iua:, vel requiíitum neceffarium, debet

effe realis inrrínfeca,

non

fo'1l1m

ratio nis aut ex–

trinfeca in demoníl:ratione, ,

Confirmarur fewndo hoc, quia eo modo.prodti-

de demonftratio fcientiam, quo foni acuti ; ve! gra–

nes vocum, vel fidium deleél:ationem; fed illi foni

conll:ituumur in effe producemium deleél:ationeni

per harrnoniam, qu;e

eíl:

reda difpofü'o,

fen

reél:i–

tudo aél:ualis ,prouenie ns abarte muíica in fonós,

quia

fub

cali

ordir.ie

difpoíitione reél:a caufant

feníu hanc deleétationem,

cnm non teéta caufoné

faíl:idium;

h;rc

amem di[poGtio, ftu harmonia

dl:

real is, & intrinfeca in

nis, non rationis am exrrin–

fec.a; fed limili.ter aétus

in.relle~us cu~

reél:a

d~fp~finone

ord1ne prouemente

Logtca prodncunt

fcienriam, &

fine

illa non producum, niíi errorem:

ergo reél:a illa difpo.Gtio, reu direétio erit ratio in–

trinfeca realis in aétibus coníl:icunua aél:unm

inrel–

leél:us in e!fe canfarurn entis

intrii~feci

, quod eQ:

fcientia: ergo

ipfa

direélio, per quam coníl:ímimr

aél:us in effe

cauf~

erit incrinfeca real is. in ipfis

aél:i·

bus ,

non ens rationis.

Tertio confirmarnr, quia taufa producens

erro..

5;.

rem diíl:inguitur forrnalirer in quantum caufa eíl:

producente fcienriam;fed non diíl:ingnitur per aél:us

ipfos : ergo per direél:ionem intdnfecam , cum idem

aél:us fi malc ord.inenrur, produél:ioi linc erroris,

ir,

fi reél:c difponantur, producanr fcientiam : ergd

¡/

a direéHo , feu diípofüio eíl: ratio confrituriua

aufa:, cum per folam direll:ionem

difünguantu~

elfe

canfarnm, idem enim eíl: confürutiuum,

di.;

,_.

frinll:iuum alicuius.

Dices córn

Rubio

q.G.

proremiali in refponlio-

ne ad fec undum , duplicem

elfe

dieeél:ionen'l , alre–

ram materialem qua:'. fe cenet ex parte aél:uum for–

malium, quia debitc difponnntur,

alreram obie–

él:iuam, qu;e fe renet ex parte

r~rum úgni~catanun

per aél:us formales

primam dicit non confiderari

per

Logica, ficn-r negue atl:us formales

~qui

pet;

illam diriguntur,

fer{

folum quatenus reprrefenranc

res , quas intendit logicus d irigere; fecund am vero

effe Logicér rnaxime propriam ,

ralione illius mo–

dum fciendi formaliter

e!fe

ens

rationis,

fed

canfare

fcientia~n

media priori direél:ione reali.

Sed contra,& probo fecundam direél:ionem,quari1

obiell:iuam vocat Rubius, non

eife primo,

per

inrentam ab hac arre, fed effe quid poíl:erius,

cori-

fequens primam direél:ionem, v.nde per accidens

habebit refpeél:u Logica: ,

íic direéb? , de qua

for–

maliter aair Logica primario ,

per

eric

tealis,

quia in

ill~

direél:io

~a.

prrecipua

i~1

hac

fcient~a,

quá .

media etiam íi nulla ali a fuperuemat

confurg1c apta

argumentatio

c~ncl~dend~m,.&

p~oducendat~

fcientiam: ergo cl1reébo reahs eíl: pra:c1pua,

pri–

maria in hac fcientfa. Maior c9lligitur ex fine

Día- 3j

leéticre, quia

conliíl:ic finis iplius ,

pra:paret

1inQ:rumeota ad reél:c fciendum, vnde illa erit prreci-

pua direélio, qua Dialelitka fuum tinem

confequi·

tur¡