92.
Logica
Diíp.
l.
De natura
Dialelfictt.
H
Confirmacur primó ; illud obieétum
po~e!t
eífe
probarur; fed illud ens rationis eíl: po!terius,& quaíi
effel'\:us illius concluíionis euidentis: ergo probatur
a
poíl:eriori per illud: ergo
a
priori probacur per alia
obieél:um philofophire, metaphyíica:,_& log1cre; .fed
detenninarur
ad
meraphyíicam, qma' cognofcttur
fub
racione entis,
&
ad philofophiam, quia cogno–
fcirur fob racione entis mobilis; fed illud obieél:um
non cognofcirur
fub
prima, neque fecunda rat'ione:
ergo cognofcitur
fob
ratione dirigibilis,
vel
dire–
ltionis : ergo cognofcitur per aél:us LÓgicre.
1
principia realia,
Sed habitus probans illarn conclníionem
a
priori
n
non habet prn obieél:o ens rationis: ergo habitus
iile
non reducimr ad habirum)qui haber pro obieé\:o
ens rarionis.patet coníequenria, quia habitus rnim1s
principal is debet reduci ad illurn, qui e!t magis prin–
cipalis; fed habirns, qui haber
pro
obieéto ens reale
rraétando fcientificc de illo e!t magis principalis,
quarn habitus, qui hí!bet pro obieao ens rationis:
ergo habitus, qui
hab~r
pro obieéto ens rationis
debec reduci potius ad alium habitum , quam
e
contra.
Confirrnatur fecundo ; ex repetitione multorum
aél:uum generatur habims;
fed
pore!t quis facere
multos al'\:us cognofcendo illud obieC\:nm
fub
di–
reébone illa,vel dirigibilirate reali: ergo tune gene–
rabitur habims circaillud obieél:um
fub
racione di–
rigibilis realicer;fed non poteft eífe habitus alius,nífi
Logicre :
e~go
aétus Logicz habec pro obieél:o for–
mal
i
ens reale, ve! ad minus dabicur duplex habims
Logicz, vnus qui habeat pro obieéto ens reale, &
al.ius,qui habear pro obieéto ens rationis.
34
Dices;ille habitus, qui habec pro obieél:o ens rea-
le
non eíl: fcientificus, habitus aucem ,qui habet pro
obieél:o ens
ratio~is
eíl:
fcientificus,
&
Úc
ille
pri–
mus redncicur ad hunc fecundum, quiaper illud ens
rationis,quod refulcat,tanquam per lignum, cognof–
cimus euidenter modum fciendi eífe reltum ;
fed
contra, ille habirus habens pro obieéto ens rcale eíl:
habirns icientificus : ergo
falfo
eíl: folutio, probatur
antecedens, ille habitus e!t cercus ,
&
euidens;
fed
3 )
.<\>mnis habitus cercns,& euidens eíl:fcientificus: ergo
ille habims eíl: fciemificus. minor
eíl:
cena,
&
con–
ítat ex
qu~íl:.
)· maior probacur quantum ad primam
parrem, ille habirus eíl: de obielto ceno : ergo e!t
ccrtus. ancecedens probarur,, fyllogifmus materiali–
ter fumprus,&
folurtl
cutn illa direébone reali,etiarn–
íi
non derur ens rationis,ita concludic, ve pofica illa
difpoíitione prremiifarum non poffit alirer
fe
habe–
re,fed omne obieétum, quod non poteíl: alicer
fe
ha–
bere eíl obieltum cermm,
&
infallibile: ergo illud
obieél:um ell cercum. probatur maior, obieél:um il–
lnd non habec infallibilatem ab ente rationis: ergo
haber illam
a
fe. probatur ancecedens; ideo refulrac
ens illud rationis, quia illud obieéhun eíl: ita difpo–
íi
rnrn íub direél:ione illa reali, ve fupra dixi: ergo
eíl:
infallibile illud obieél:um
a
fe, & non ab entera–
tionis:ergo habirus,qui verfatur circa illud obieél:u
eíl:
cercus. paree ha:c vlcima confequentié'l, quia cer–
titudo obielti refundicur in fcienriam,& hxc
ab
illa
fomitur; fed illud obiell:um quatenus prrecisc habet
direéUonem illarn realem ,-quam materialem vocanc
adnerfarij, e!t cercum, & infallibile : ergo habirus,
qui verfacur circa illnd
eO:
cenus; fed eft eciam eui–
dens ralis habitus:ergo eíl: íciencificus.
Qgod autem
fü
enidens íic patet,
ille
habirus co–
gnofcit illam infallibiliratem, & cercitudinem
ob–
ieél:i clare pcr principia , qua: habcnt neceffariam
connexionem cum illo obie8:o : ergo cognofcit
eui~
den ter. pacer confequentia,cognitio euidens eft cla–
ra cognitio per principia proprie ira dil'\:a: ergo,&c.
Amecedens probatur in hoc fyllogifmo; ornnis ho- ·
mo eft admiraciuus; fed Pecrus eíl: homo:ergo Petrus
cíl:
adrniratiuus.
~od
hic fyllogiftnus concludar, po.reíl: íic pro-
bari: quotiefcurnque ali qua argumentaría ira difpo–
nitur, dando regulas fyllogifticas realiter fomptas
condudit euidenrer; íed hic fyllogifmus ira e!t di·
fpoíirn s:ergo concludit euidencer.
36
Confirmarur primo; eniaenria illius concluíionis
pote!t probari
a
priori,&
a
polteriori; fed per ens ra–
tionis pervos non poteíl: probari
a
priori ) fed ran-
rnm
a
po!teriori: ergo debet probari
a
priori per alia
principia realia. minor recipicur ab aduerfariis,
&
ratio illius e!t, .quia illud eíl: medium
a
poíl:eriori,
quod
cíl:
poíl:enus,
&
q\.lafi effeél:us illius rei,
qure
Confirmatur, quia fere nunquam cum naturam
;8
definimus, & partes illius diuidimus, fingimus refpe–
ll:us illos refultantes fupra noíl:ros conceptus ,
&
quan~o
refleétimus , ideo ita reflexionem facimus,
& fab icamur talia enria rationis, quia videmus nos
clefinnífe, diuidiífe,
&c.
ergo ante omnem aé\:um re–
flexum fopponirur narnra diuiíionis , definicionis,
&
argumenrationis, arque
adeo
ante omnem aétum
reflext\m habemus id, quo naturam rei explicare
pof.
39
furnus,proprietares,& paffiones demoníl:rare de qua–
cumque re fine errore poffimus; quidquid ergo
vl–
tra hoc addatur non eíl: neceífarimn ad obieél:um
formale Logicre.
SvnsEcT10
l.
Secund1i r,itio princip11lü ponitur.
S
Ec
un~o probatur
principa
~icer.Siens
rationi~
ef–
fet
ob1elt.umformale
Log1c~,
poifec abíl:raht ra–
tio communis ab ente rationis, & ab ente reali;
fed
non porefr abíl:rahi ralis ratio communis: ergo ob–
ie.étum formale Logicre non eíl: ens rationis. confe–
quentia fuppoíitis maiori, & rninori
eil:
euidens, mi–
nar licet admirtatur
a
multis aduerfariis,Úc demon–
íl:rarur.
Primo, quia illa ratio abíl:ral'\:a eífec plura limpli-
40
citer, ac proinde non eífec vna: ergo non eifec prre–
fciía, quia omnis r:itio prrefcifa e!t vna Úmpliciter.
probatur antecedens.
illa
ratio includerer pluralita–
tem íimpliciter, quia includeret rationern filti, & ra–
tionem veri entis, hoce!t reale, & non reale Grnpli–
cirer : ergo eífet plura íimpliciter. probacur
~ntece
dens,nam ratio realitacis, qua: eíl: in ente reali tranf–
cendit quid quid eíl: in illo, & fiétio quidquid e!t in
ente rationis;ac proinde femper debenr concipi cum
racionibus per quas diíl:ingmrnmr,
&
confequen–
ter per modum plurium, ergo femper datur· plura–
litas.
Secundo probarur, quia ens rea le efr íimpliciter
iI
ens;ens rationis non eíl: cns íimplicirer:ergo ens rea-
l
e,
& ens rationis non conueniunt in ratione encis;
fed ab illis, qure non conueniunt, non poteíl abítra-
hi
ratio communis: ergo ah ente rationis,
&
ah ente
reali non pote!t abfüahi ratio enris comrn
u
nis. ma–
ior e!t cerriffima quoad prirnam parcem, ve
latiffi–
me probatum manet in rnetaphyíica; quoad fecun–
dam parrem íic prohatur,quia illud, quod
dl:
fiétum
in
ea
~atione
qua fiél:um e!t , non íimpliciter,
&
ab–
folure tale;
fed
ens rationis eft ens fiétmp : ergo ens
rationis non eft íirnpliciter,
&
abfolute
em.
maior
hrec íic dernon{hatur exemplis, quia Deus fil'l:us
vt
funr idola ethnicorum abfolurc non e!t Dens,
&
pei:
'.
confet¡uen·s {i,abfolure loquamur, dicendurn eíl non
.e{fe
Deum; ltern chirnera
eíl:
animal fiétuiu,
&
vt íic
·non
e!t animaJ,
{i
limplicirer,
&
abfolut~ loq~amur,
nam iJlud
addirum , fiéh1m,
ita
e~trah1t
uc10nem,
1
f~pra