. IX.
Vtrum
poflit
demonflrari dari,fjc.
4-JJ}
14
His omnibLIS adde racioncm dcfumpcamex D. Th.
pertacll: repugnatta dicere vnum
c(fe
appctibile prop-
1.p.q. 19
.acc.
5
.&
1.concra Gentes cap.
86.&
87.
vbi
ter aliud,& hocdeincépspropcer aliud, nullo ex1lkntc
docec,Dco nullam rcm
elfc
racionem volcndi vlcimo,
appecibili.
ablo uro ac limplicicer przcer foam bonicatem, quia
Tercia princip:ilis cacio, quia ablato vlcimo fine
fe-
1
7
nulla res cum ipío Deo comparacur pcr modum hnís
quicur auferri totaliceromncm cauíam 6nalcm,f.:d hoc
pra:cer fuam iplius
e!fenciam,qu~mu1s
euim Dcus non
cll: Cummum abfiudum concu cuidc"cm expccien-
habcac vcram caufam 6nalem ,qua: rclpeétu 1plius,&
tiam:ergo limilitcr illud ex quo fcquicur: fcqliela
n¡t-
vcluncacis cius hab<ac veram rauonem caufo: linalis,
iom pacet,nam incermedium,;quod avobis bnis voca-
fccundum
íi:
tamen Deo affignamus aliqu1d, quod lit
tur ve lingatis plocdlum in mfimcum non cauíac, nili
vcluci racio volend1 per modum linis, racione cu1us di-
in v1nucepríoris , & defendenter ab illo:ergo
(j
in in·
cirur Dcus vclk vnum pr
ter ahud;ha:c auccm vlci-
finicum procedicur ab vno in alium pciorcm,
&
nun-
rno,abtolucc ac limplic1t<r rauo Coluro cfi iplamcc ef-
quam peruenicur ad finem primum in inccncionc non
(enua Dei :quarc ve nocau1c
S.
Thomas, recre d1cicur
poccruncomnes inccrmcdij quicquam caufa¡c , cum
Deus vcllc allquam creaturam pror-ccr
~
mcupfum,
omncs pcndeant ab 1110 primo,
&
ille nunquam cau-
qu1a fcipfom relp1c1c Deus per modum fiuis, íed non
fet,
v
1
non
lic
necdfario: ergo veniendum
dl
ad ali•
-.elle vnam crcacuram propter aham, tamerli d1cacur
quem, qui lic primus in cauíando in hoc ordine,quem
ve![c vnam crcacuram
elle
propcc1 aham.
V
die cnim
nunc vlrimum vocamus in excquucionc, quia ia pro-
vnum propeer aliud
dt
volunmcm vnius
ctli:
vcluu
grclfu mediorum illic llll:it inquilitio, & ne quis putee
cau am ex pacte finis volendi ahud,& cum
fola
clfen-
in hac racione peci principium fupponcndo dari pri-
tia Dei compar.tur cuin ipfo D o licue ratio finalis,
mum finem declamur lic, non enim Cupponicur, fed
creacut:1: vero comparcutur ve mcd1a,reéli:dictcurücus
probacur clfe aecelfarium,li fumra cll: caufalitas fina•
vcllc creaturas propecefemecipfumJed non velle vnam
lis , ad hancaucem declacationem fumo totam fencm
crca.cucam prop:er aliam, ac vero velle vnuru
die
pro-
fin¡um collcdiuc , vcl illa el! dcpcndens in cauíando
ptec ahud non denotar vnum elle racioncm finalcm
fiualicer ab alio fine ,
&
hoc cll: impoílibile, alias i:vn
volcnd1 aliud,fed vnlunmem ita 11la duo velle,vt vnum
non fumcretur coca colleélio, & pr.Eccrea, quia iam
velit dfc,& defcru1re ad comparandum aliud,quod in-
toca illa non pofscr caufare nili inmxaalceci
a
quo pen-
ter ipía
media
concmgere pocell:, ex hacdoctrmafo-
derc d1c1cur; de qoo cadem ceditqua:l1:10,nam
li
ille fi-
mimr.
nis dicacur efse indepcndens ille ell: vltimus, quem in·
1
S
Secunda efficax ratio , nam
li
vnum medium clfet
q11inmus;dcpcndens aucem poni non potcfi,alias com·
vece caufa fina.lis voluncat1 crcat:z: rcfpcélu alccnus
prd1enfus clscc in priori colleé.'tione,li aurem toca col-
medij vercdicerccur veUc vnum m d1ú propter a.hud,
lcélioell indcpcndcns in cauiaRdo 6nalitcr neccfsc cll:
cumque eadcm proporcione femara Philofophari de-
incra illlm cfse aliqucm finem indepcndenrcm ab alio
beremus de volunme Dei, limiliter dicercmus Deum
priori in caufando 6nalicer impoilib1lc ell: cnim omnia
vdlc vnam crcacuram proprcr aliam , & non tantum
contenta in collcélionc eíSc dependenti2,& totamcol-
velle vnaro
elf~
proprcr aham,
~:
ira quamuis nulla
leél1onem cfse independencem ,
&
eadem racione im-
cccatura clfct Deo vece cauf
a
finalis comparatfone al-
pollibilc cll: cciam omnia contenta in colkllione cfse
terius cccacurz,camen verc vna creacura cllct ratio fi-
dependencia,& cotam collcl"tionem efse mdependencé
nalis diu1uin:c voluncaci comparacione alcerius creatu-
&
cadem racione impoffibilc ell: inchoari caufalicacem
rz •
licue fua iplius dlcncia fua: volunmi non ell: vcrc
nili incollcéHone caufarum fubordmamum aliqua
lit
rario cauí:c finalis,fcd mio folum per modum fin is; di-
indepcndcns.
uinz autcm voluncaci
ex
mente
S.
Thom.c vna crea-
Vhima racio principalis
¡
nam
li
procedendo ab in,
1
8
tura non cll: ratio lina!is comparacionc alcccíus,& ideo
tentióhc 6nis ad cleélioncm , vcl excquunonem me-
Deus non diciruc vdlc vnam creacuram propter aliam,
diorum , necefsc ell: ve tandcm lilht clcéHo ia aliquo
ergo lignum ell: inccc ipía media vnum non cJTc noll:rtr
medio,quod lit primum in exequucione,& vlnmum in
voluncaci vcre
cauf~m
finalem comparacionc alcerius,
ordinc inccntionis,qL1ia aliasnunquam pofsec aélio ia-
ac proinde nullum poffc dfc fincm propric nili vi-
choaci,& 1ca frullranca cfset omn1scleélio, quia Íem-
timum.
pee proccdcrctur al> vna cleélionein aliam, & nunqua
i
6
Q!!_od in hunc modum confirmando Ít1pradiéla
perucnirecuc ad vfum,& ica collemur omnis aélio,vn-
probac Arill:otcles i.illo metap.hyf.cap.i._nam
li
inrer-
de qnancum ell
e~·dens
experiencia inchoari
a
nobis
media non polfunc habere rauoncm 6111s nccclfc cll:
inquilicioncs finiu
pcr media;cam ell: euidens in pro-
venire ad vlcimum quoddam, quod
lit
gracia fui,
&
re-
grcfsu 6nis ad me ia lill:i in vlcimo (cu pcimo medio
liqua gatia iplius, h1c auccm cric fin
is
in quo
lic
fiatus
rucfos,quod ab hoc piimo medio
verfu~
6nem cenden-
tanquam in vlcimo
¡
ratio.auccm euidc
ns omniumell:,
do non pollit in in6nicum proccdi. Prol>atur, quia im-
quia
quic~mqu.e auf~rc
vlc.1mum fincm
conccd.en~pro•
poffibile ell: omnia,quz in illa ferie appetuncur proptcr
cdl'nm in mfin1mm m fin1bus auferc de medio 1pfam
aliud appeti:ergo lillendum el! in aliquo, quod appe-
ra.tionem finis,quod
&
ipfum nomé indica1;6nis enim
camr propcer fe:ille ergo e1it finis vlcimus in illa
(crii:;
idem videmr quod vlcimum; ablaco igicur vlcimo au-
nam in illa parcicula proptet' fe includimrnegacio pro-
fercur fin is , imo, qui dicir omne medium appeci pro-
peer aliud , qua: negado ctiam in ancecedcnti íuppo-
pcer aliud,
&
nunquam perueniri ad aliqL1id proptcr
nimr dum aíserimus non pofse omnia obieél:a,Íeuom-
Íe amahile dcll:ruicur cacio boni , quod per fe conllar
nesfincs contentos in vna Íecie propcer aliud appeti,
c!fe abfucdiffimum ; foquela pacct, quia bonnm vcile
vd in aliud ordinaci.
acl
aliad folum ell bonum fecundum quid,
&
folum
Hoc
auccm antecedens probatnr_;
~·~:ve
optime
19
fic
appccibile racione alcerius ad quod ell: vrile, ablato
nocac P.Suar'"2:,& argumentamr opomc In hunc mo-
aucem eo , quod ell: tale limpliciccr nccerfe efi tolli
il-
dum fumo totam finium , & rnediorurn collcélionem
lud, quod (olum ell: rale fecundi.:m quid , prrefercim
(liue enim ha:c finica lic,liue infinita poccll: toca fimul
cun1 folum
lic
cale pcr habitutudinem ad alia.ablaco er-
concipi)de illa ego inccrrogo,an propcer Íe appemur,
go fine proprerfc appetibili aufermr bonum limplici-
vcl proprer aliud non potell dic1 hoc pollerius,
alias
rcr, qnod ell: pcr Íc bonum,& coníequenter eciam au-
extra totam colleél:ionem r.fset a\iquid quod inuoluic
fcrcur bonum (ecundum quid,qula iam non habet vn-
contradiélionem:ergo dandum elt primum:ecgo nccef.
lle
úc
bonum,ncque vnde rcddatur appecibilc, vnde
a-
fario intra illam
coUc~ionem
íiltendum
el\
in aliquo,
T~
..¡.
quod