Qg_relt.
I X.
Vtrum poflit demon.ftrari dari
vltimum,
t!t.
1P?
licut nequc inter ipfos agcndi modos; vnde licet <>m-
dmll' cíl: vtilc corifcqnendum álíquid
1
fed omne quoci
n es a
él
iones intclledus íint hominis ÍCcündum quod
cíl: vtilc ordinatllt ad aliud:errro nullas ell: finisqui non
tal is ípecificatiue,non tamcn rcduplicatiuc íccundum
poffit ordinad
fo
-alium.
b
'
qu od horno vt talis reduplicar formalcm, & vltimam
Secundo probatur,quia licm nulla e(\ cauíaeffiGicns¡•j
rationcm hominis,qua formaliter,& vitimo coníl:itui•
qure
~on
dependeat ab alia,fic nullus
e(l:
fims,qui non
tur altiori quodam gradu habcme
fe
ex add1tio11e ad
polfü 9rdinati ad alium,
fcd.
id quod ordinamr ad
c:ns naturale.
aliud ve ad fü:icm non
cíl:
vltimumtergo 11ullus efi finis
19
Ad Cecundum negatur maior,quia aéHones creatu.
vltimus.
rarum irrationalium,quibusíeadhuc vt caufo: pcinci–
palcs vidcnmr mouere in fincm funt
a
Deo
tanquam
a
caufa prima imprimentc' tamcn illarum aél:ionnm
principia, & determinante ipía quoad vínm, aél:ioncs
yero creamrarnm rationalium funt
a
Deo e:iam tan–
quam
a
caufa pnma,[ed nó imprirncmc illarum aélio·
num principia determinara quoad víum,
&
ira diffe–
runt pcrediébc eredtutre inrer
fe
quoad modum agendi
pcoptcr finem,vt
p.netex diél:is.
10
Ad tcrtium rc!pondcmr negando minotem ,
&
ad
cius probarioncm rcfpondeo licm ibi refponíum cíl:;ad
obicél:ioncm amcm fubiunél:am d1cimns, quod bruta
non mouentur in media cognofccndo proporrionem
ipforum ad fincm, (cd folum ipíam entitarem fcoíibi–
lem mediorum • in quam nacuralítcr moummr, qúia
natura fuo impetu,& mfiinfru namrali rendir in enti–
tatem
illam
ex diuina ord111adonc,qua: licinfütuir na–
turam irrarionalcm duíquc potemias determinaras ad
bona Íenlibilia libi conucnientia,vd per modum 6nis,
ve\ pet modum rnediorum, vnde brumm tcndit in illa
quamuis non cognofcat ; íicur rcucra non cognoÍcit
propottioncm inccr 6ncm,& media vt dtél:um efi,alio–
quin brutnm componcret , iudicaret , & diícur–
rerer.
Ad ptimam confirmationcm patct ex modo
diél:is.
1
1
Ad íccundum concclfo anteccdcnci ncgarur coníe-
quentia, quia in imcnrionc finis ipÍa criam creatura
rationalis non Íe agit,& mouctin finem,, t ipíi aduer–
farij intclligunt,Íed porius cerco quodam modo moue–
tllr,
&
agirur, qui modus latiffimc explicatur libris de
anima.
~
1
Ad quamun negatur minor quoad gcnus caufalita-
cis caufre final
is,
& ad probationem in conmtium di–
cimus, quod liccc orones aél:ioncs n;ru1ales lint prop–
ter fincm gcnerali quadam.ratione,& marcrialircr,nó
camen rationc Ípcciali ,
&
formalircr íicur connenit
Col is
agcnt!bu~
liberis,& hunc modum agendi proptcr
fincm armbmt
D.Th1.1.q.
1
.art. (.hommi fccundum
quod eíl: homo,implicitc ramen, explicite vc10 in a.1.
illius qua:fiionis.
QV.A:.STIO
IX.
Vrrum poffit demohíl:rari dari vlti–
mum finem íimplicitci'?
SECTIO
L
Senrentia aduerfaria.
1
pRima fcntcntia afíerit nullo modo poffe demon•
firati
dari vltimum finem íimplicitcr talcm, hrec
fcnten.tia amibuitnr Aucr.Socrat.Auicen.& aliis;po–
tcíl: aliqno modo probari;
1
Primo.
~ia
nullus
cfl:
finis,qui non
p~tlt
ordinari
in alium,
r~d
i.niu(modi non cíl: vltimus: ergo nullus
datur vltimus finis.Maior
lic
probarur,quia omnc quod
Ild1Jph d1 Peñafiel,Ph'Hof.T1m, ll
SECTIO
1
t.
Noflra {ententia ponitur
1
&
probatur'!
P
Rima conclulio. Darur vlrimus finis crcatus; h<Ec
~
e!l fenteotia con1m11nis , & apene probatar ab
Arifi.
2
.phyf.c. ¡.vbi definiens caufam finakm inquir,
lnfuper vt finis,h1c aurcm cfi,cmus gratia ai:tera fiút•
vduti deambulandi limitas (fupple cíl: finis)
&
paucis
inrcricél:is h:ec íubiungit,Et
qu~cumqae
alio.moucn–
tc intcr ipfum,
&
fincm fiunt, vr inrer
mrdio.imfa–
nitatemquc,macics,aut purgatio,aut iníl:rumnnu;
vni–
ucrfa cnim hrec iplius fin is grada funt , hrec aatem
verba funt Íecundum translationcm Argyro¡:.oli ,
ex
qoibus euidcntcr cmlligirur omnem fincm,qui vcram
rationcm finis induit elfe am vltimum,aur minimecí–
(c
fincm, vbi loquitur Ariíl:ot. non de fine incccato.
ícd de fine crcaro,& ideo ponít cxcrnplum in íaaitacc:
dum ait • vcluri deambulandi ranitas ' quibus apene
farctur dari vltimum fincm crcamm, fcd vr
magis
apene con!lct mcns Aiiíl:ocdis , audiamus cadcm
ve1ba fecondum uanlhrioncm anríquam,qu:e aliquo–
modo prima: Íentcntire Íaucrc vidctur, & ob quam
S·
Thomas cam Íententiam vidctur Ícqui, qua atfcñc
poffe dari aliqucm propric fincm , qui non
íir
vlrirtms
in cornmemariis illius capiris rcrtij lib.1.phylicorum,
tcxms igitur antiqu:e rranílationis habet hrec verba.
Et
qna:cumquc i;un moucnrc alio intermedia funt fi•.
nis,vc fanita,ris macies,aur pULgatio, aut potioncs, aut
organa; omnia enim ha:c finis gracia fonr; eadem au–
tcm mnílatio,
5.
Mctaphyíic.cap.1. vbi eadcm ver
ha
fcriplir Ariíl:or. lic conuerm,Et qua:cumquc tnouen–
tc alío fiunt infra finem , vt attcnuatio AUt purgatio,
aut Phar acia, aur organa c!lfanc confcifa,
&
cxp\i-·
cata 'ratio; nihil aurem aliud mdius vidcmr fupplcn–
dum quam li addamus
fom
finis , ncmpc quia illa
criam onmia lint fin1s , licue in antiquartanílatione
habctur
2.
illo libro phyíic. cap.¡. ve rcrulimus, ve•
rnm íi reGl:c inípiciamus rcxrum Grrecum, imo etiara
Latinum amiqu:r tranílarionis ,
&
aliaru1n ex
nc~tro loco probari potcfi dari aliqucm finem non vlu–
mum creatum , fed potius ex iltis omnibus probamt
omncm fincm clTi: vltim11111, ac p1oindc media qaa–
tcnus media, feu intermedia non haberc rarionem fi.
nis,
&
primum quidcm fi Íenfus cffec intermedia
illa
omnia e!fe finis, non teél:c quadrarcnt verba (cquen–
tia , omnia cnim ba:c fin is ¡;raria funt,qare habenc.1.
phyf. cap.
¡1
tx
5.
mctaphyl.
cap.
illo
1.
paacis ver–
bis mutatis
,
ha:c cnim omnia elTe gratia finis
non videtur congrua ratio , ve ipía ctiam fine' di–
caomr.
Dcindecumdicirur in antiqua tranflatione
1.
phy-
C
licorum caplt.
¡.
Et
qu:i:cumque iam moaente alio
intermedia (unt
finis , illud nomen finis non clt
appolitiuc in nominarino , ícd in gcminandi cafü,
ac
proindc non
cfl:
hic
(eníus ,.qua:cumque intermedia
funt
finis
,
Ícd podns qu:ecumque intermedia
ÍUnt
gracia
finis
1
vt p;1tet
ex
eexru Gnrco ,
qua: mea quidcm [cmmtia
omn~s
tranllariones me–
liu~
ccmuertare potuorunc ;
texn1s aurem
lic
ha•
Te ,
3
beci