Liber
I
l.
44~
proprio loco
J
&
c~nfequemer
fine ulla mulcipli–
ca~~'~·dl
tamcn-diffimu!andum hunc m.odum ex–
'plicandi non omnino
famfacer~,
fir .emm
tran.li–tus
ob
co cafu in quo
hor~pteris
rano
Cu
a~ v1mobciner,
ad
aliuln
ca~um
,
m
quo nullam v1m ex
. rincipiis fupra poli
ns
habet.
.
.
.P
Ncque. enim univerfolem. fec1mus !1oroptens
doé1:rinam; fed eam coaréhv1mus, ad c1rcumíl:an–
tias , in quibus facilc per incerjeél:a corpora de
vera objeé1:i diíl:aníl:ia nulla poffec haben cerca
cognicio. Deinde rationern atmlirnus,
~~o~
ocu–
lus
[e
confonnaret objetl:o ad quod dmgtC axes
opcicos;quod in
h~c caí~~
locmn non
hab.ec; cum
enim rnyops, verb1 grana, admovec
oculis legen–
das charaé1:eres,licct ob nüniam viciniam non poí–
lic axes unire in unum objeétum , quod percinet
ramen ad dilarationem , auc coard:ationem cry·
fl:allini ; vece fe accommodat objetl:o vicino ;
quod legere conatur ,
&
d~ ~él:~
non ob.ílance ea
confufione, qua:
ex
muluphcanone omur , lc–
gir
·r
ideoquc nulla vidernr
effe racio.
prop~er
quam mulcipliceneur objeéh ,
ncq.uee111m
~bJe·
&a rransfert in horopcercm, f
ed v1dec ea v1c111a
cffe. Excogitanda igimr eíl: aliqua racio univcrfa–
lior , qua: eciam horopteris doé1:tinam poccrn
confirmare.
·
1
Sine igimr oculi
A
&
B.
axes optici
AC, BD;
fine aut paralleli , am fere parallcli , fitque obje–
él:mn
C,
in uno axe opcico, vidcbitur fccundum
lineam
A
e '
&
quia íufficientcr cognoÍciLUr
ejus diílantia , eo quOd oculus fe accommoda–
veric ad illud vidcndum diflinél:e , vi illius
cogni~
tionis , quam um1s oculus haber de objeél:o valde
vicino , poceric videri in proprio loco ; nempe in
C.
Sic alius axis opticus
BD ,
longius abcrrans
~
punll:o C, quare valde obliqui fine radii CE,
• CF; ineelligacurque per cenerum retina:
G,
duél:a
linea CGH. Coníl:at radios valde obliquos poíl:
lemes vítreas non bene uniri cum perpendiculari.
Ergo radij CE,
CF,
qui in tali caíu Íum obli–
quiílimi' longius aberrabunt
a
perpendiculari'
. CGH,
uniamur ergo in punélo
K ,
Cupra am in–
fra punll:um H, ducacurque linea
KGI;
íed
(ptr
6. primi hujiu
)
vidccur objeél:um in linea duéb
ab imagine, per centtum retinre ; igicur videbi–
tut objeél:um íecundum lineam
K G I;
ergo mul•
tiplicatum ;
&
hoc ita evenire comprobar ex pe–
rientia, Nam oculus
A,
videt objeél:um in
C ,
&
oculus
B,
videt il\ud in
1,
alcernato lim ; ita
m
(¡
claudarnr oculus dexter , delinat objeél:um videri
in
parte dextra,
In
quo unum notari poteíl:, accidere plerumque
ut objeél:um ab uno oculo videatur valde di!hn–
tl;e,
ab alio valde confufe. Ut in propoGto el'1em-
plo ' cum ?bjeél:um C •ab oculo
A,
videamr pet
b~em
Opttcum
(per
16.
l.
h1<i•'1 )
diílinl\e vide.
uur '
cu~
autem _ab oculo
13 ,
non videatur pee
axem.opncum,
i~mus
di!\inl1:c vidcbimr. Addo
·ulterms fa:pe acc1de
re , ita confofc videri obje–
élmn ab uno.oculo,
ur.ad,eam vií1onem vix prre–
beat~1r
anem10, pr:
rc1puequo~do
in eodem
¡
0 •
'?
~
alter oculus ob1ell:um ahud dit\inlU: per–
c1p1r.
1
e
.1)
Reílanr duo
ble
explicanda quomodo non tan·
tum illud objeél:mn , quod in uno rnnrnm axe
oprico pofimm eíl:, mnlciplicamm·viJeamr: fed
CtÍam a\ia omnia , qna: non rtmt in horop<C·
re. Sine igitnr
m
prius oculi
A,
&
B,
axes
AC ,
BD.
Objeétum E , ínter ucrumque axem. lntelli–
gacur pcr cencrum retina: uuiuíque oculi, ncmpe
L
&
M,
duél:a: linea: EL!, EMO , cum imago
objeél:i E , inoculo
A ,
Ge ad Gni!l:ram rerpeél:u
axis optici,
&
in oculp
B, ad
dexcer•m rerpeél:u
axis optici , contra confi1ernm morem·. Jam éx
co capite porcíl eífe hallucinaíio ;
LH
quando in
crucem díípolitis duobus digitis cjufdcm mam1s¡
C
E
'~E
A
nempe
AB, CD,
globulum E, cum aliquo
rt10·
ru cangimus, ille globus geminants appare1; q
la
li
digiti more ordinario exrendcreneur, impoílibi–
le
eífec,ut panes illre
B
&
D , qure exteriores
C.mrtangerenc limul, nili duos globos dillinél:os •tque
adeo poffec eo capite peri ratio l¡ujus hallucina·
. tionis , íed adhuc habemus aliam racionero magis
plaulibilem.
Cum radii
EF,
EG, vi quorum videtur obje'·
él:um E , in oculis A,
&
B , non unianeur perfe·
l\e cum lineis per centra retinarum duélis, nem–
pe cum ELI,
EMO,
red cantiíper aberrent, er–
rorque lit in contraria
9
parces; co quod fervemr
uniformicas refraétionum ; nempe li
.rad1.usEF;
cadit ad liniílram linea:
El,
verbigrac
ia,m
pnn·
él:um
K,
radius EG cadec fiipra pimclturn O ad
dcxceram,
m
in punél:um
H;
fi
ducanmr per cen–
era recinarum
L
&
M,
linea:
KLQ' HMP , (
per
J.
priml h
11
jm)
objeétum
E ,
videbirnr_in lineis
kLQ, KMP,
&
quia
ocult~s co~1atur
fe
accom•
modare objeélo
E ,
.q~oad. d1la.tat1on~m,
aur co·
nr€tationem cryftall1111, v1deb1t per lineas
HMP;
KKk
iij
KL't
,