746346

Kebec in nova Francia.

Adrriaflumina.

Liber

A ME R I C A A U

T R AL I S.

capnr Caribnm in linn Pari:r.

Ad ofiia fluvii Amazonum;

ÓT

Pone delire.

In linore Chilenli.

ll8:~(j¡j:l1.\1!l!lllil!l!lllll1lmlil!lll!l!l!ID!l:il:mmll!1:!2/J1111.!l!l!llll.l

De Ventú.

R O P O

IT l O X

Venms

e.fl:

perennis ai:ris

con:modo.taél

f~n

lib1lis.

Hxc

m1hi videmr dcfinmo faus clara per

Ce.

Nam dnm f!abello commovemus acrem eodem

prorfus modo ,fficimnr , ac dum vcnro manum

exponimus, ergo,verc tune adeft id totum quod

vemum vocamus. Certum cft aurem quod flabel–

lo n;hd 2lind efficimus , qnam aeris commotio–

ncm ;

ergo ver/: aeris commocio taél:u percepti–

b1l1s· venms eft. Addidi has voces taél:u parcepri–

bihs , quia hempe femper aer eciam dnm maximc

quiecus viderur, aliqnam commotionem parimr,

quam cciam viíu percipim!1s , in Colari radio pcr

fencftram tranfmiílo; hanc tamen commotiuncu–

lam licer vifu percepribilem venrum non voca–

mus: ergo hac vecé intelligimus ú!ris morú caél:u

percepcibilem. Ira etiam latine dicimus flabello

fibi vemum facerc.

•Ex quibus fcc¡uitur venrorum materiam

elfo

ípfom acrem , fonnam aurem

elfe

ipfum momm:

unde venms ab acre non nili accidenralicer diffe–

rer, quod mimn1 non eft , cum pleraqne meteora

linr mixra imperfeéh , qua: tanmm accidemalitcr

iis corporibus differunt ex q •ibus producun–

cur.

Videtur quidem Arifloceles

e{fe

in comraria

fenrentia, qui dicit erfe inconvenirns

contra

communem

~~nfon\,quod

vocetur vcncus quorieí–

cumque eft acr1s commono, m dum aliquis mo–

Vecur aCrem commovet, nemo tamcn dicct

ll'e

propcerea vemum; ergo ad hoc m dicatnr vcmns

requiriiur aliud, ficnt non dicimr flnvius ctiamii

magna aqna: copia movearnr, nili dcrnr aliquod

principimn quod ralem fluxum aqua: perenncr.

Ha:c tamen alrercatio in qu:rftionem de nomi–

ne degenerat, vemnm voco ipfam perennenl"acris

commotionern,principimn amem

quo calis com–

motib procedit non erfe formalirer vemum con–

rcndo , fed canmm ejns caufam, Sicut fh1vium

diíl:in~~imus

fonte

lic~t

nullus lit fluvius qui

propnc vocemr hoc nomine, qui fontem non t-ia.

beat, unde aqua.fluens li pcrennis non fit dicetut

torrens.

Videmr autem Ariíl:oteles exiñimare limul cutn

~ere

commoto miíceri cxhalarioncm, qn:i: acrem

1~.í~m

fecum crahar,

id~o

non potuit iimplicem

aeris commononem ve11cum vocare, quia tamen

concroverfnm

eQ,

an m omni vento talis exhal _

~io

inveniarur; ld<

p~cius

definitio rradenda

fo~,

m qua omnes convemrem quarn qua: uni tarÍmm

opinioni trfec accommodara,

Di~.o.prirno

mu.leos vemos dari poíl'e, qui in

fola acns commot1one polici fim,íine ulla admi _

tione exhalationisullius. •

Tom, 111.

VII.

197

Probarnr.Dt1~1

~amino accei\dic~r

ignís,Cen–

mur ventns fans

v~hdus ad

jannam,au,cfeneftrant

cub1c.ul1, prxcipue fi

pac~um

fuerir: qui venrns

ram?1t1

perfev~rar

, .quandm cominnamr ignis in

camino: fed m cah vemo nulla e!l exhalatio ad–

mixca : ergo nonnunquam damr aliqnis venrns

fine ulla exhalatione admixca, fi enim ventus h'k

admixram'haberet exhalacionem: crfet ea qua: a\;

ignc procederec ; fed

ha.ne

non haber admixram;

Si cnim exhalatio ab igne procedens hunc ventum

cierer,egrederemr pcr januam,fed venrus in con–

tratias partes fertur,

ingredirur cubiculum:ergo

nihil haber admixmm.

Ita

amem fe res haber:

ignis parces ligni attenuar ,

in exhalarionem

acre leviorem commutat,

cum

acr

non poilic

facilc defcendere ad excrudelldam eam exhalatio–

nem, aliunde ingredimr uempe per januam ,

exhalationem furfum extrudir.

Idem evenit dmn incendtmrnr 11gri,attt

atundi~

neta paluftria, exciratur vemus foc1s vehcmens ad

locum incendii accurrens, qui venrns admixtam

non habet hanc exhalarionem , quia loco incendii

potius fpirarcr venrns.

•

Pariter dum alicubi pluere iñcipit excitatur

ventus ad .Parrem i.n qua lic phivia,dclatus , q1Ía

Cllln derepente infrig1decur

aer

in ea pone , mi–

norcmque locmn occuper , dtbcf•alius undique

accnr~·e:e

'..

l.o~um

ejus .Cubftimamr

nempc

cum 1b1 acr mfng1datus m11111s comprtU1ooi

~!:)

alio foél:a: reíiftac, deber neceílario ab alio acre

in aoguíl:ias redigi,quod fieri non potell: line aeris

commotione.

Qumo dum

calefit~olipyla

Ccmíplena aqua¡

expirar venrnm Cacis validum per ícmihoram in–

tegr2m:red in rali caC.1,nulla eíl: exhalatio pcrmix•

ta, fed folus vapor, qui majorem íibi locum

qua:~

rens aerem propulfat

commovet, qnarc dacur

vemus,licet nullá exhalari9né permixram habeat;

Idem dico de cavernis, in quarum adim fentirnr

vencus, in his antem cavernis, live aer

condeníe~

tur,

externo acri lornm faciat, Cive per calorem

celluri innatum aqua: larenrcs in fpiritum abeant¡

fcmper feqtiirur íine exhalacionibus vemum pto–

duci porfe, acque adco .eam non omnis v·enti ma–

c.eriarn.

Non eft etiam dubiurn quin exhalatió am ac–

ccnfa,

fubica rarefaétione fe exrendens pof- ·

íit.etiam vemos validos producere: experimur

enun nitrurn accenfum in venrofam exhalationcm

commurari , ita

pulvere pyrio dum acccnditur

cmmpit validiilimus ventus, idem cciam in aliis

exhalac!ombus fobito rarefcenribus contingere

P'.obab1le cíl:. Excepta amem fubira rarefaél:ione

v1x puto etiam in ip!is exhalacionibns vim ullam

effe motivam.

Pot~cre

enim quod

e~halatio

ubi

feparata eft'a vapore vim mo¡:ivam h2brat ;, hoc

non focis percipio , nifi deorfum cadat, li foerie

acre gravior, am furfurn eniracur, li acreJevio(

fiierir. Si vero Íllhito condenfetur, aut rarefiar,

faris intelligo quod in .eam parcem fererur,

in.

qu'-"

mmorem inveniet difficulcarcnl , ft'u qua: 111111us

ejus expaníic;mi re'fiíl:er.

Q!1od vero dicicur venrus ex!iccotc,qnod

pr~prium eíl: exhalationis,qu::c calida

el1

licca.

D!–

cendum cíl: primo, m11lros vencos

humid~s

effe

humefaccre. Vcnti' áurcm exíiccanr, eo q•1od

corporibus hurnorem

211~era~H.

E:_ hoc proba–

rnr; nam

quis linremn

1pfo aore cornmo–

vear

am benc exficcabit, ac

venn1s in limemrl

incutrerer; Sicur currenc!o venrurn fentirnus,

qua&