746346

Liber

quali reparar,

concoqnit , donec exhau!lo toro

illo fermento perfeéh quies

fequ~tur: ~od

au–

tem res ita fe babear ,

quod h1 fp1mus quali

reíorbeanmr', affert llgnulll aliquod Arillotelcs,

nempe quod roto tempor"!"

~110

viget

i~la

morns

terrellris periodus,nulh venn vehemennores nul–

la: rempcllates

excitenf~r'.

Ced fomma_vige_ar

cr~n

q\tilliras. Nempe

fpmrns terr:z: v1fccnbus m–

clnli, acrem non commovem.

ln acre Jimilem alrernationem obfervamns.

Primo venri currnnr,

recurrunt,Íecundo quili–

bct v.enms non eodem rrnore ad(pirar ' fod per

vices, modo vehemenrioribus modo remiilloribus

flatibus. Ur plmimum

fept~mus

1101111unqua111 de–

cimus maximus e!l. Ur autem ab h1s u111veríal1-

bns ad particularia exempla

hujn~

fennemationis

dcfcendanms , Vin• non tantum 111 cupa dum ad–

hnc uvis permixta fonr,Íed criam in doliis reco_n–

dica

fundo commovent omnes freces ,

qu1d–

quid acinoru1n,

pellicu~arum,

íor~imn' permi~rnm·habe1it crnll:ant , 1dque porentms quo mag1s

fuerint generoía. Immo fer anni decutíum,

al~quando agitantur,pnt:Íemm vero dum florent Vi–

tes. lmmo affinnanr renopola: dolía fommc pléna

nonnunquam uno dígito doficere , pollea vero

il–

lud damnum reíarcire.

In cervilia paulo minor obfervarur v_icifficudo.

Senlibilior in fimo, qui ubi per d1cs

a~1quor

coa–

cervams,

quierus permanlir, calore llltuS aull:o

fpiriribufque (enlim

cra!Iiore materia_

fc~rcus,

aut per divilionem materia: in partes mmut•ores,

minus momi reli!lenres , hanc molero agttant,

plurimiqne erumpunt, remittirquc illc ferv?r?8o–

nec reparatis viribus rurfos

motu~

conc1p1an:.

lnnumera habemus exempla etiam m rebus qm–

bufcumqne obviis hujufmodi peridioce iterara:

eruptionis,pra:cipue ubi corpou heterogenea per–

inixta fuerint.Animadverti enim fa:piillmc dum in

aliquo horti angulo reponunrur variarum herba–

rnm folia,

caLtdices, ut crambes, ca:pa:,allii,

braffica:, & aliorum ur compmrefcanr, licct

0111-

nia permixra lint idcmtidem ramen unius ranmm

generis odorem affiari, pollea vero alterius gene–

rís, ira

lit

ha:: materia:

ÍU'\S

habeant vices.

Hanc fermcnrationem ranquam unum ex pr..:–

cipuis fu..: anis principiis chymici agnofcunt, qui

muhum reponunt indu!lria:

lit

harnm periodorum

fines ,

circuirus obfervent, iiíque fe accommo–

dent. In plantis enim

animalium íeminibus

ovis, ita funt llatuta tempora, ut ea pra::verd

non poffint: ita videmus frumenmm in America–

nis iníulis, etiamli feramr,herbam ranmm produ–

cere, eo quod

continllo calore nimis urgeamr\

nec poffit fofficiemer fermen-rari, quod in his re–

gionibus per hyemem pra:llat.

aliis plerifque hujuíinodi periodos animad–

verrimus , ita poma humeél:annm,

compurref–

CUf1t, quo tempore fui generis arbores florere

ío–

lem. Carnes item qu..: fale condit..:, roto anno

f~rvamur

, eodem intcrni humoris profluvio vi–

r~antur

, quo .i:empore pecudcs e¡ufdem fpeciei in–

c1cancur ad venerem.

an~m~lib,us

quam vaci..: obfervenmr humo.

r!J~)

pmoda Medid omnes.tellamur , celeberrima

enun ell qua?ngenaria humorum periodus , di–

c~ntur ,grav1~..:

mulieres qúadragelimo quoque

d~e

ma.lc

affic1, ita

lit

Ít

quadragelimo quocumque

dae{a;ms

luccm prodeat, vitalis elfe non poffit.

Solee item munclatio qu:rdam humon1m ,

pnr–

gano quadragelimo die co1niogere. Hinc in mor-

VI.J.

29f

bis pefüfcr_is detrgendis quadrage(imus dies ex

pell:an~t

.' Ita m

i1ura hunc diernm nume

r{iu'.11. 111h1l effic1a·t , ctffct omnis hujus mali

fu.

p1c10.

S_ed

nu~la

m•gis pcriodica fcrmomatio in ocu•

los

111c11rr1~

cum materia propofita fimilirudi-

11~)1,

af'.initarcm

majo~cm

habct, quam periÓ–

d1cus frbmnn recurfus ,

quo duos fcrmematio–

nis morns exprelfos obfecvamus. Spidtus cnim

quali refluunr, íeu ad imeriora ferumuc fibrafque

mufculos quodam rigore pedhingum ¡ hin¡;

frigus, pallor tremor, rotiufqne corpotis concuf–

lio, oris hiams, brachiorm:n dillenlio litis,&c.Se–

quirur alter morus priori quali contrarius, nempe

fluxus :1:1l:us , Ít1dor , dolor capitis. Hoc exall:o

fluxu, quali exhaufüs viribus, erit quies, donec

ll:amra die,

hora idem parl•tifmus redcar.

Clarum aurem ell caufam hujufmodi periodo–

rum in fennentatione polimm

elfe,

qu..: quali du–

pliccm motum haber , unum contraél:ionis , alce.:

rum diffulionis cernan cll: irem in corporibus

roa~

gis mixtis dimurniorcm

elfe

periodum, ita ut

fpi~

rirus expurgati ab omnibus hetcrogeneis hanc

vim fermentationis m1llam habeanr. Ita aífenmt

Theriacam ex multis heterogcneis compoliram

non nili decimo anno fcrmérnri.éum ergo corpus

hnmanum quamor pr,.cipuis humoribns abundec,

mirum non dl:

fcrmcnrarionem in eo mulripli–

c~m

ob[crvemus , immo prout pra:valet aliquis

humor crcbrius am tardius fermenrarur. Aífe–

rum nonnulli pituiram lingulis diebus, bilem al–

tero quoquc die, melancholiam tertio fermenrari,

fanguinem vero effc commune horum humorem

vehiculnm.

Ex hoc humomm partiali fluxu, orirur feptima

quaque die commocio generalis quam crilin Me–

did communiter nominanr. SLmt icem aligua: cri–

fes qu..: in feprennium differunmr,ita ut feptimus

qnifque anmts propterea dicatur criticus. Nequ4

vero abs re foerit aperirc breviter quomodo ge–

nerenrnr febres,ur ex earú analogía aliquid ad no::

llrú inllimrú detorqueamus. Febres igimr produ–

cir crallior

peregrina matetia,primariis humo–

ribus permixta,eifq; fermenti inllar adha:rens.Ex–

traneus ille foccus concoquitur,

ubi fulliciérer

fermentallls cll,inundar.

~tia

ramen crallior en.

quam m facilc tenuillimos meacus pcrmeet, ob·

ll:rnll:iones efficit , claulifque pra:cipue capillariq

venularum mearibus, prohibet ne Canguis arre–

riofus venas fnbeat. Hinc detumefcunt ven..:,

arreri..: intumefcunt. Subtilior tamen hujns ex–

tranci Íticci halims reccdenti Canguini íuccedir,per

venafque

nervos permeans vellicat

pungir,

momfque convulftvos efficit, frigufque illud_&

pallorem. Interca vero cor affiatum hoc maligno

haliru fibras rellringit , accelerar motmn , mul–

túmque íncalefcit , & obllruélionibus difíolu–

~is

lit arteriofi fanguinis imindatio: Ha:c

alía

111

febribus notare licct. Sed ut ad inlliturum re-

deamus.

Dico ergo fermedrationem

elfo

caufam a:füis

muis.

Explicatur. Sunt in globo

terraque~

quamor

qua(i humorcs,nempe aqua,humidtlll)

p•r~ue,~e11

bitamen,mercurius,& nicrum fcu fal.H:i:c

111

m1x–

toru111 compolicione akerantur, fa:cefque

íor–

des comrahunt, arque adco nili

cxco~uanrnr,.&

expurgcncur, ad ulreriorem compoli uone.m recl–

dunrur inmiles. Recept-aculum commnfic

111

quod

confluunt hujufo1odi humorcs,ell mare. Aqu:¡ eft

O o

iij

omniu¡n