746346

Liber VII

. '

299

hcret. Deindé véntus ille qui pluviam fequimr

aliunde advenir, quare magis conveniemer di–

cendum foret , quod exhaltadoncs anre pluviam

admiícebantur cum vapore , quatc injeél:is quali

compedibus motum ita facilem haberc non pof–

fonr' dum vero decidente pluvia feparanmr jam

momm concipere poffunc. Hoc quidem commu–

niter in ea opinione dicicur; fed quia non admit–

to, quod hz exlialariones ullum motum habeam

nili per rarefaé'l:ioncm', aut'condeníationem, non

mihi fatisfacit ha:c ratio.

Darnr quidem ratio cur vemo cerfantc (equa–

tur pluvia; quia nempe quamdiu vemus vehe–

mentior fpirar, hoc mom impedir quominus plu–

via concteÍ<at

decidat.

3. Ariíl:oteles putat rarionem reddi in hac

opinione; quate venti polares , nempe boreales

Auíl:rales , & vehementiores ,

frequemio–

res, linr oriemalibus , aut occidemalibus.

Quz

quidem obfervatio veriffima eíl: in regionc , in

qua habitabat Ariíl:oreles,nempc in Grn:cia,

Archipelago , nempe in quo

ta a:íl:ate regnant

venti boreales , hyeme Auíl:rales. Nam in zona

corrida plerumque fpirant orientales , & aliquan–

do occidentales • raro & polares: quomm po–

!l:ea rarionem reddemus. Dicit igimr quod vicií–

licudo annua

lit

accelfüs & receffos

polis. Cum

igimr magis ad polum borellln accedir, ex iis par–

tibus , quz prius gelu rigebant , fol educir hal_í–

tus qui in ventas refolvumur , quarc :ellarc Ípl–

rat¡t boreales venri ; cum vero fol ab eo polo re–

cefferit' & versus alium proceJíerit' pauciilimos

halirns ex borealibus parribus educir , piures ex

auíl:r'alibus; ideoque regnanr

aufi~ales

venti. Sed

J1a:c

ratio 11011 ma,gis probar de exalatione quam

de vapore.

.Prnbarnr quinto.Coeli rubedo lignum eíl: ve11-

ri ; fed rubedo non eíl: in vap0re , fed in exha–

]arione,, qua: tune ita libera cíl:

vaporibus craf–

lis

ut facile

brevi in fhmm refolvenda lit.

Fit enim venms cum corpus tenue circa terram

agitamr;exha\atio autem eíl: corpus tenuiilimum.

Ha:c ratio bonam conjeél:uram contincr, ofien–

dirque quod nubes illz craffiores,

nigrz non

finr cauía fa\rem proxima ventornm ' forlitan ec(

quod radios

lares arceanr ,. limulque rota: 11011

poffint rarcfieri. Ec quod alia: rociares linr aptio–

res ad rarefaél:ionem

ramen íufliciemer

probamr has nubeculas rubeas , erfe exhalatio–

nem liccam. Puro enim quod vapor dum tenuis

cíl:,& non confenus, poílit hanc rubcdinem exhi–

bere , quz non tam eíl: color iplius cxhalarionis,

quam

fole refraéh1s.

Non11ulli mal/: adducunt in confirmarionem

hujus fenrentiz, exemplum Columbi , qui cum

non longc ab America verfaremr , cam ramen

non,viderct, ex ven¡is illinc Ípitanribus , maxi–

mos ibi·e!fe tel!uris traél:us jl!dicavir. Ipli enim

volunt quod ex validiffimis.vemis id indicaverit,

quali validiores lint ven

teqeíl:res, quam 1hari–

ni ' cC. quod

terreis halitibus procedant, qui

cmn lint ca\idi,

ficci , venmm validiorem ·pro–

creenr. Res autem non ita

habem , nec dicimr

ex ve_nro validiore id cognovi!fe , íed limpliciter

ad pttmam auram quz ejus genas affiavir, id dc–

prehendiffe. Cum enim elfer in Íua arre peritiíÜ–

mns,ex taél:u ipfo,

qualitare venti, immó ex ol–

faél:u

difün~uere

poterat venrú rerreíl:rem,a mari–

no, quod ve! mediocres navarchi Catis cognofcút.

Probamr ergo fextó ab eodem AriJlocele prz.

'[_gm,

/ /.

c1pu~

contraeos qui ita volum in fola aeris com–

mot1o?e. litam

~!Te

venrorum naruram '

hali–

rns 111h1l effic1anr. Cecrum e!\: copioÍtores clíe

v~nto_s

ab una parre quam ab alia, Íed

¡¡

halims

111h1l

vento efficeret, non effct porior ratio cuc

p~rm_s

ab h_ac parre , quan; ab alta; ergo halims

altqutd effic1r. Probatut m111or.Ade!\: ubique •"r

fol eodem modo fe haber , quare ve\

ven~u;

orienralis femper fpirarer ', vel íempcr aliquis

alius. Varietas

~rgo

ventorum qnz tanta e!\: in

zonis temperatís , ur nulli regulz univeríali fob–

jacear , oíl:endit petendam e!fc hanc diverÍtta–

tem ex varie>are haliruum , qui in bis regionibus

qnam'in aliis freqncntieres exprimuntur ,

a·

moncibus,linnbus,aliiíque locorum circunfiamiis

retinenrur, impellunrnr, ,refleél:untur.

H>t: Cunr rari_ones pra:cipnz, quz exhalationi–

bus calidis ,.& liccis ventonim vim motivam tri–

bunnr, rcíl:ar ramcn prn:cipua diflicultas,

quomo~

do acrem moveant in tranívcríum,

cum nul"

lnm immomm, alreri momm dare poilir , prreci–

sc ,

immediatc , quzrendum reíl:ar quomodo

ipfre exhalaciones mornm concipiam. Er primo

quidcm íl:amir caufam morns cranfverfalis venro–

rum,non in ipf2 terra,íed in fupetíoribus quzreñ–

dam cffe ' eo quod exhalatio

relime motum

habear furíum rendenrem , nempe morum

levi–

rate om1111. Ergo li poíl:ea alium haber is prope

ceflurem non eíl:;quxrendus igitur eíl: in fuperio–

ribus. czyznam autem

lit

hic qua:rimns, nempe

qua:nari¡ lir caufa moveos oblique exhalaciones.

Ratio difficulmis eíl:, quod in rebus inanimae

tis Cola facultas motiva videatur e!Te gravitas ;

aut levitas' , qu:e tamcn obliqne non movenr,

C irca hoc punél:um in vorías obivere fenren–

tias Philofophi, quas hí'c ,recenfeo, & rcfello;

Nonnulli cenfuerunt

Deo, aut Angelis moveri

vemos , & affenmmr fatis expreffa Scriptur.z lo•

ca , quibus hoc probemr ,

muho expreiliora¡

quam qu:e pro immobilirare renz communiret

profcrunrur. Quamvis autem Deus

Ahgeli¡

ut Sanél:onun orarionibns annuanr, Ízpe vemos

aut fedent , am excitenr, licut

magi, ut dicun–

rur nonnu\li

effe,

qui vemos vendanr, pileo

ev0&

cent ,

Rex Al.olus alias eos in urrc tradebar,

~amvis

ítem videamr patitas iníl:itui polfe

éurñ

Angelis coelorum mororibus, nihilominns in re•

bus phylicís

corporeis ad caufas Ípiriruales re•

currere, indignum Philofopho cenfemr. A Deo

quidem petimus vemos, licut

pluviaqi , liceE

non ncgcmus proptcrca vim aél:ivam rernm cor-.

porearum.

Mitro comm fententiam, qui venh1m dixernnf

e(fe telluris reípirarionem, in qua fen,rentia vide

rnr elfe Keplems qui rotam limilimdinem profe–

q~imr

, dumquc rc\lurem magnum animal_tagnó·

fctt , nos tanquam pu!ices in ejus cnti inh!l!ren•

tes efficit.

Prima fententia quz non ira abfona vícierut,

corutn eíl:, qui volunt exhalationem abíolure

te~·.

ream

effe,

eod~m

modo, quo vapor fublaro_

ex:

trinfeco agente

ad priíl:inum

fr(g~1s

reducit,&:

recidit;ita criam exhala

o ídem cjlic..r,& relabt

rnr in rerram, morum ramen obliquum

ha_b~2t

a~re

qui c_ircnlariter moverur raptos Íctltcet

.ª

coelo. H a:c ramen ínter

non coh:trenr , qma

primo fallitm cíl:' quod

.c:r

rapiamr

coelo''

fe.

cundo li rapererur

ccelo

i~ O~ca'.'tm

tanmm ten:

dcrcr, morumque ranrnm m O cc1deQtCITI

exhala~

tioni rribuerer,

Í'

gecundb