746346

Liber

aes

abe~,

ve! ii pamm inchoata fucrir poterit

ln–

vcrri arcnarium m pars refluat ,

incerca nume–

rabunrur vibraciones penduli.

Si habercr horologium auromarnn pendulo in–

fhultum cxaltius,

facilius tempus illud habe–

rerur; dico ergo per hoc rempus facilc innorefce–

re latitudinem.

Demoníl:mio.Alquator

fü

A B,C

D parallclns

qucm Sol aur !!:ella defcribir, ejus declinatio

vcrbi gracia graduum

60,

iirque rempus quo fub

horizonte

!amir hora

rum

cujus fcmiffis

hor.

erit G D,

quara.GH

, aut O M erit paritcr crium

horarum fe

L1 graduum

45,

G M declinacio nora.

Fiar in triangulo GOM,ut OM reliqunm fex ho–

rarum ablaro fcmiarcu noliurno , ad linum to–

tum, ita rangens declinationi.s G.Mad _rangemem

arcus

complementi elevat10111s poli.

!01!1ili!ll"llOOllil1!1!1!1!1l111ll51l!l'!!liWl!lllli!!lilll1NJ:1!001!1!1ll:i

PRO P O S I

I O

X X IX.

Problema.

DrcimUJ quinrsu modH4 obflr-i,and& quocttmq/

umpore lattrndinu, per hnr»fph&ritmi

na11ticum.

~iamvis

tradiderim multas praxes , ad obfcr–

vandam quocumque cempore latitudinem,curn ta–

menaccepcrim mechodum cornmunem f:rpe ufor:

pari non poffe oh nubes in zona corrida ,

cum

pler:rqne praxes trigonomecric:z: nauclerorum ca–

pmm ut plurirnum fuperent, alias licet non ita

pr:rcifas proponendas cenÍl1i. Si enim verum lir,

audivi Í:rpe per piures hebdomadas alcirudincm

Solis meridianam obfervari non potuiffe, aliqua

praxis obfcrvand:e latitudinis , licct non ufque

adeo pr:eciía, aliquid commodi atruliffer.

Nonnulli uíi

fom

ad hoc, hcrnifph:i:rio n.ami–

co, ita dill:o' eo quod navigarionibus dirigendis

~cé:ommodatum

videatur. Con!ht autcm circulo

horizontali, femimcridiano,femia:quatore, qui at·

tolli aut deprimí poffit , variirque latit11dinibus

accommodari, arcus quidam parvus declinarioncs

Solis pr:rfcrens circumferemiam :equatoris per–

currcre poteíl:.

_lJfus

hcmifph:erii nautici fucilis eíl:, fufpenÍL1m

emm dirigimr acu magnetica fecundum lineam

Nord

Sud,elevamrque aut deprimirnr :equator

doncc radius folaris, per exigm1m foramen tranf–

miffus incidat in gra-dum declinationis,Solis, rnnc

a:quator indicar latirudineln. Hoc ramen infl'tu–

memum nimis compoiiwm eíl:, expenfofque re.

quirie , qu:e fuperem opcs nanclerorum com–

munium.

Tom.

! ! l.

VI.

173

ídem ferc

reci~it

pars hemiíphitii concavl;

m~hl oíl:en~a

.ººº

ta p

ridem

Domino Blauf

D1eppcnÍI, is 1pfe eíl:

q.ui

horologia Azimutalia

fo.

lec

def~nbere.

Ccnp

fc'.ar !n fegmemo globi

concav1 :rquarorem,

hinc mde viginti tres pa–

rallclos , fcu circulos dcclinacionum Solis. Hoe

hemifph:erii concavi fcgrnencum in cicculo hori–

zoncali ita collocar

arcolli,

deprimi poffir

fe•

cundum latimdinem rcgionis : ei iccm infigit l!y–

lum cujus cxrrcmitas cemrum hemiípherii pra:–

cisc occupcr.

Uíus facilis eíl:, nam :rquilibratur horizon,

acu magnctica accommodacm linea: meridiana:,

tum arcol limr, am d¡!primirnr hemifph:rrium do–

nec umbra extremitacis íl:yli, in circuli declinatio–

nis incidat. In tali füu iníl:rumentum latitudinem

indicabir. Videmr carnen non elTe facis íimplex,

fed nimis imricamm: nec facilc parabilc.

-m

ff9-m-i'.lliw.

tet·E<****·

eet,

·¡@

P R O P O S l T I O X X

'.X,

Problema.

DecimH4 [cxttu modm obfarvand& lati111dinu

pe)'

horologi"m po!arr; aut mrridianum.

Facilius parabimr planum , quam ft1perficies

fpha:rica , círculos ergo creleíl:es in aliquo plano

defcribarnus omnibns latitudinibus fucile

accom~

modabili. Planum a:quinoltiale videretur fatis

aptum, fed circa :equinoltia cum oblique illumi–

nernr, vix illi paralleli infcribi poffenr.

Unus ex Patiibus noíl:ris non ita pridem re–

dux ex Cayana infula horologio polari non inuci·

lirer nfus eíl:.

Habcamur duo arferes uno pede cum dimidio,

aur duobus pcdibus

longi,conveni~merq;

lati, qui

ad angulos rcltos cújungantur,&fuperaltcrome–

dia pars horologii polaris,dcfcribmir

ncmp~

me–

ridic ad horam quartam veípertiná,altero allerculo

vices íl:yli obeumc,addita tarocn lamina a:rea per–

forati. Horologium amem polarc pr:ecer linca11l

a:qninoltialern dcícriptos habeat hinc inde

parallelos, fcu circulos declinacionum , per íingu–

los gradus. In fecundo arferculo defcribarnr qua–

drans circuli diviCus in gradus, immo ctiam in mi•

nuta, fed loco perpend1culi, addamr regula :rrea,

addiro infra pondere gravi.

Mcrhodus defcribendi ralis horologii

Gno·

IT\onica repetarnr.

Ufos facilis erit. Dirigmu hoc inftn1me11tmn,

ita ut limbus eius inferior congruat cnrn line&

Eíl:

Oüe!l; pixidis nautica: corrcll::e,íitq'.1e

i~i

a:quilibrarus

cum limbo maris congmar, 111clt–

nerur ramen rotum planum", ita ur radius folaris

pcr lamime foramen trajeéh1s , incidat in paraUe·

lum declinationis folis pro co die, tune

regu.la

peníilis iníiíl:et ¡:radui latimdinis , eumque

quadrancis circumferemia indicabir.

Sed ulrerius progrediamur,

a11quid

d uc

limplicius proponamus. I:Iabeacur

affe~cul~~ i~fl~

pedes longt1s,

convementer larns'

.Íimidio,

ges íl:ylum longum unum pedem cum

b1jus cxrremiras erit lamina perforara,

_per.pe

íl:yli ducatur linea a:quinoltialis'

ne md

e lJ

circnli declinationum per iingulos fcihcct gradus.

Dcfcribatur in eodcm plano

ma_g~us q.uadr~ns

circuli , in gradus,

in minuta d1v1fus , m

~LIJllS

cenero regula

a:rea

penfilis,

pondere grav1s a(.

figatut,