746346

Líber

VI.

277

fer~

irineris peralH , aur nunbi rationern habere–

mus , auc falcem in tabulas referrc non effer ne–

ceffe,íalcem curCus noíl:ros perfclH: corrigeremus,

certÓ<¡!le locum ad qnem perveniffet navis in

mappa

exhib~rerrm~. Conj~ng~n?~

cnim obíer–

variones long1tudm1s,

laurnd1ms, hoc eíl: cog–

nira longimd1nc,

lacitudine loci ad quem per–

venimus , nullus effet amp\ius ambigendi locus.

Supponamus e11im me ob[ervalfe lacimdinem bo–

realem graduum ; o , cercmn eíl: me verfari in pa–

ralicio rrigefimo horeali. Supponamys obfervari

poffe longicudinem,Íeu qnanwm meridianus meus

di(kt

pruno, interfeltio illius meridiani,

pa–

rallclicrir locus qni quzrimr.

Difficulcas ex eo pericm quod cre\nm ah orm

ad occafom Ípeéhrum illum habear punlh11n

fi–

xum, quod

lit

quafi bafisobíervarionum, uc po\ns

immobi\irate Íua, reddit \atirndinem faci\em ob–

fervatu. Acqne il\ud poíl: celebre problema cnjus

folucio tancopece

nauris expetimr, cui íolvendo

toe Mathemacici his duobus Ía:culis incubuernnr.

Tanti aurero znimamr lrnjus qua:íl:ionis folurio

lit

Hollandi pr.,mium

quinquagillt~

millia fcanco–

rum ei coníl:irnerinc, qui problema íolverir.

10~·1l1l!l1l!l!lml~ml1Jli001.llNJllll'llml!l<:lllJ1il!1il!lll!!lil!lll

PROPOSITIO XXXVI.

Problema.

Parii modi

obflrvand~

longi1t1di11ú.

Ailronomi differentiam \ongirudinum, feu di–

fianciam unius meridiani ab alio per Eclypfes in–

vcfüganr. Uc

duo Afhonomi obfervenr 9ua

hora incipiat eclyplis Luna: in duobus locis, ho–

rarum differencia in gradus redalh exibebir di–

fianciam mcridbnorum , ur li unus cam obíerver

hora prima poll mediam noél:em,& alter hora íc–

cunda,mcridianQrum

diil~nda

eric unius horre Íeu

grad.15.

Pariter li íuppuma lt1crir Eclyp!is pro uno me–

ridiano, camque obfervcs in alío, differemia inter

horam Íuppmaram , & obfervacam in gradus

minnra du diíl:antiam meridianorum,

Ha:c ramen 111ethodus in ord ine ad navigatio–

nem ell inucilis, primo quia raro admodum acci–

dunt Ec\ypfes, fecundo quia calculus noílcr aíl:ro–

nomicus fofficicntem non haber przcilionem,

Jea umts ex Patribus nollris longimdinem afi.

quando obfervavit, Habebat Ephemcrides in qui–

bus habuit horam plenilunii pro aliquo meridia–

no ; Ponamus exempli cauía pro meridiano Pari–

iienli , cemun eíl: aurero quod die Plenilunii Sole

occidente Luna orimr. Cum ergo primum Sol

horizo11cem íabiit,coepit numerare micariones ar–

teria: cribuendolingulis minutis olloginta,habuir

ergo rempus inrerjelh1m inrer Sulis occafum ,

orcum Lunz,ponamus effe

minma,nempe unum

gradum

el~

dimidio, lingulis amem horis conli–

cir

fupra Solem dimidium gradum ; igirnr jam

tr'.bus horis f,1erat ple11i\unium. Poterat all[em

fc1re 9ua_ hor:>. Col occideret ; ponamus fuirfe ho–

r".m

íeprnnam vefpertinam, igimr fuerat plenilu–

lllum hora quarca pomeridiana; ponamus ftliífe

noiatum in Ephemeridibus pro hora olhva veí–

pcrtina..

~irnr !'~ra

olbva Parilienlis

ir quarca

pro mend1a110 1lh11s loci ad quem pcrvcnerat na–

vis,igitur erit meridianus ille occidenralior Pari–

íicn!i quaruor horis. Accid1c aurcm tft Pacer

ille

defeccri'.

veto.ranrum uno

gtadLi,

nempe eun–

. dem

fer~ mcnd1a~um

nat\:us cíl: , que<n fer bat

a:íl:nnario nauc\en.

Secund~

methodus

Luna

m etiam adhiber,nem–

pe proced1t per e¡us

re.ce

(Íum ab aliqua ilella,

Supponamus vcrb1 grana per calculum Al\rono–

micum me cognofcere Lunam per a\iq11em meri–

dianum mrníeuntem decem gradibus ab !leila de–

cerminarn verbi gratia ab oculo Tauri rece{Ii(fc,

dum vero meum meridianum attingir invcnio no–

vem tanrnm graduum diítan¡iam cum Luna

Gn–

gulis diebus

ilellis recedat per 1; gradus. lníl:i–

tUO

regulá

rrium,~

dico:Si 1; gradus danr

ho–

ras, unus gradus dabir fer

duas horas ; ergo me–

ridiauus in quo veríor diíl:ar

meridiano verfus

orrnm grad1bus ¡o.

Ha:c praxis Ípeculativc loquendo poffet legiti–

ma videri, Ícd !i obíervatio mea erraret uno gra–

dn,errorem inveherec ¡o graduum.Cum ergo nulla

obíervario

faél:a

in mati hoberi poffic , qua: non

falmn errori plurium mim11orum

lic

obnoxia,hui

mcthodo minus lidere poffumus 9uam a:llimario–

ni communi, Adde quod nulla haél:enus hypd–

thefis lunaris excogiraca fir, quz

lit

omuino pra:·

ci(a. Effer pra:terca ratio h•benda parnllaxis, quz

cauciones Íuperanr capcum nauclerorum.

Vidimus Parifiis anno

1676.

a\iqucm 9u

pu–

taret fe problema longirndinum íolviffe.Ut<batur

aurem duarum ilellarum,

Luna: altitudinc li–

mulcanea; quia

tamen

foam methodum non ape–

ruir, nec auíus eil eam examini fobjicere,ideo eam

illegirimam rcjicio.

Sarellires Jovis íunt quacuor parvz ilellz, qu:r.:

affidue circa hunc planecam circumvolvunrnr,

Prima intra

horas (uam periodum abíolvir,

fe–

cunda intra tres dics ,

tres horas, tercia inrra

dies,quarca intra íexdecim dies & horas 18.H.I!:

ilell:z: Ízpe in hujus planeta: umbram incidunr,

ira

lingulis

foe

noltibus aliqua

his ilellis

eclypfin

patiarur.Si

ergo earnm morns ita effer ad

calculos ailronomicos revocarus,

111

liccret hn•

julinodi eclypfes pra:dicere, pro a\iquo ri;eridia–

no , li

in alio quovis meridiano obíervarcnmr ,

differemia horz obfcrvara: , & tabulara: meridia•

norum diilanriam exhiberer.

Quia ramen nonnifi longiori c&ícopio hz ilcl·

lula: videri polfunr,hic modus navigarioni accom–

modams non ceníetur.

Idem jud'dum ello

macula quz aliquandiu in ]ove

ap~aruit,

& quat

intra feprcm horas Cuam circulationcm abfol·

vebar.

líillfi!!tfll1\l:~ll.!llill1\l/.lll¡;¡rn¡jml!IDOOQ!iSQ!J1ll!Nll1:!i1ll!.W

P R O P O S I T 1O X XXVll.

Problema.

Obflrvario longiwdinú per horologi11,

Ccnum eil quod

menforam remporis exa•

ll:am haberemus , facili: propolicum P.roblcm

folveremus. Nonnulli clepíydram

adh1ben~ara

cenfuerunr. Dudleus pleraíquc praxcs nauuca!I

in horologio Íuo mcrcuriali coníl:iruir; vcllec auj

tem

lit

fluxus mercurii tcmpus merirernr • quo.

exemplo JEgypciormn qui rriorus cctlelles przc1-

pu« vero íolis

fkllorum,

aCcen~~nes relh~

cle–

pfydris dererminabanr, cum mend1anum amn¡?.e–

renr. Prius frullr• uforparac Tycho bra.che,

Ced

przrer expenfas non modicas ,

a:q~~b1\1s f\ux~s

11)