Liber
~
¡i¡¡¡¡¡¡IJ!l/lll!l!llllllll.l!l!!llütl'llOOm!:.lll.l?Jllllüi'lll111lllOG1100
P RO P OS l T 1O
X l X.
Problema.
Q:1inmi modiu obfarv1111d.i la1imdinu per
jlellam polarem.
Praxin univeríaliorem propo110 ,nam cómmu-
11is mihi di(plicer. Primo quia noél:urlabium com–
muue divifum tanrum in rumbos, vidcmr non
fa–
tis pnr:cifum , ira ur differenria additamenri in
rombis vicinis lit nonnunquam minurorum 1
f•
s_ecundo noél:urlabiurn exigimus ad íl:ellam ira vi–
cmam polo,
ut
li
vel ramifper in unam partem in–
clinerur facilc errorem inducat femirumbi.
Vellem igitur noél:urlabium paulo majus, divi–
fom non ramum in rumbos, íed in horas,
&
gra–
dus, ica m divilionum charaél:eres procederenr ex
Nord per Eíl: ad Sud, fecundum fucceffionem
li–
gnorum , feu eo modo quo numerarur afcenlio
relta,
Secundo nollem nol\urlabium iníl:ruél:um ma–
nubrio, quia difli"cillime íl:atuicur parallelum a::–
quarori,m2llem illi 2ddi 2rcum divifum in gradus,
cum'•nnulo mobili ,
ut
fufpendererur fecundum
laricudinem a::íl:imaram.
Tercio ut facilius habeatur pr:z: oculis id quod
addendum, 2uc fubcr2hendum eíl: elevarioni íl:ella:
acl
coníl:ituenc!am e\evationem poli , cmu diíl:an–
.ria ejus ª.P?lo lit grad,1. min.10, feu 14o mim1-
torum.D1v1datur urraque
femidi~~r.cer
in 14 por–
~es quarum_q~a::libet
m
~o
fubd1v1fa inrelligamr,
in
roto fcm1c1rculo fupenore ab Oüeíl: per Nord
ad
Oii~íl:
fubtrahendum erir, in oppofüo adden–
dum enr.
Ut habeas pra::cisc rnmbum íl:clla:: polaris,fcicn–
dum eíl: quantum íl:ellz quas adhibcs ab ea di–
fienr, Ec primo quidem qua:: in eduél:ione caudz
tJrfa:: mjaoris lira eíl:, opponi!llr
e
diammo íl:ellz
P.ºl.ari :
~a:
eíl: in femore Caffiopo'iz, eidem rne–
nd1ano fubjacer,Alrerurra fupra horizomcm fpc–
él:abimr.
C~ora
cuíl:o.dum occidemalior eíl: íl:ella polari
grad1bus
15
2
7
quare invento clara: rombo nu–
mera
1
51
gradus cum dimidio, fecundum feriem
fignorum Nord Eíl: Sud,
&
occurrer rombus íl:el–
lz polaris.
~emotior
duarum poíl:eriorum rotarum orie11.
t•hor
~íl:
1
f
gradibus;quare obfervato ejus rombo
regred1endum eíl: 15 gradibus contra feriem
li–
gnormn, nempe Nord Oüeíl:, Sud, Eíl:.
. Op.rimum ramen erit
ad~i~ere
íl:ellz polaris al–
. tuudmem, quando ad mendianum ª"edir,
VI.
269
rn:IG'li~il1llJl!!J'110l:l,IJl
!N.ll!Jlll1lll!l.l\!íG'illl'lilll:lll11·líllll:illlt1M
P R O P O S 1T l O
X X.
Problema.
Se.wiu modm
obfa~vand~
latirndinu per ampli1tco.
d.,,em or1ivam.
Inrer praxes fupra propofüas ad obfervatio–
nem dcdinarionis magneticre , hzc fuir m obfer–
varenrur punlb pixidis magncricz, quibus rcf–
pondct aíl:rum dum oritm ,
&
occidit. Nam arcus
inrer h:tc punél:" inrerccprus divifus bifariam dar
complemenrum amphtudine orriva:: li minor eíl:
quadranre,li vero major eíl: , íubrralHs ab eo
90
gradibus rclinquit amplitudinem orrivam. Ut
fi
arcus inrer onum ,
&
occafum fyderis foerir 140
g.raduum cujus femiffis 70 minar eíl: grad1bus
90,
e¡us complememum io, erit larimdo. Si vero
, hic arcus foerir 210, cu¡us diimdium 105 majus
;~d~r~~:~:~~
90.
Excdfus
1
5
graduum erir ampli-
Data amplicudinc orriva,
&
ejus decliuarione;
qn::=ro in rabu.lis an.'plhudinmn orrivarnm, in qua
lar1rud111e, tah decli.nauo.m refpondet ha::e ampli–
rudo
omv~,
hzc en1m em !adeudo qu:tlica.
Tora d1ffic_ulm
ht~jus
praxis in eo pofüa eíl: ,
quo~
non
~ans
exall:c obfervetur gradus pixidis
nauncz cu1 refpondet aíl:rum dum oritur, ita ut
propter parviratem rofz proclive lir errare femi–
~radu
, 9uanwis hzc praxis przcilionem exigat¡
tmmo enam ur habearur ratio refrall:ionis.
Si careamus rabulis amplirudinum orcivarum¡
folvendum erir triangulum.Verbi gracia
lit
hori-
zon
A
Il,
:rquaror ED polus
C,
aílrum oriens, aut
o~cidens
in
G,
amplirudo orci:va erir
FG, GH de·
chnauo cognita.
fiar ergo,
m
linus amplimdinis ortivix:
FG
~d
linum declinationis
H G,
tta tlnus roms anguli rcél:i
H
ad linum angnli
G F H,
feu arcus
BE,
coin–
plememi altirudinis poli
BC,
ll1l:ll1!1l1!lltllll:l1l'IJl!M~!1ll:l.~1lll!l'llll1lOO~llill.l1IW'lltliJllW
P R O P O S1T 1O X
X
l.
Problema.
Sep1it111u mod
1
u obfervand<t l11timdi11ú
,
per dt1a1
Soiu
,
aut fiel/& elevationes
&
tempiu
inier¡eé/:11111•
Si litmíro meridianam haberemus in mari :z:qui!
L 1
iij
pri:cifam