4000003802

13 / 252

Pro~ogus ·
C[AELII Donatigrammatíci darilfimi in fex.P. Terentii Afri comCI'.diJs exatninata interpretatio.
~U?J~ O eta quum primli animum ad fcribendúappulit. Prinripium faélum efl:a cornmendatione per...
~ ~l fona::quod prudens:quod honellus:quod pmdens Terentms: &honore maiorepoetam potíus
·;:¡'j Cj Terentiut?dixi~: ut illu~ hoc ipÍ?no~me:de quo Jahorat ornar_et.«[Poeta guum primú ani,· [ 'Tolo~' f
~ rnum ad fcnbendum appuht:Omms hmus pro.logt 10tent10 hocag1t ut nouo poetx ueniam pa1 C7'
ret:8Cue~eri odium:&ut~maxime ~odeftu'1l:i:iinime'l3 erran~em Terentiuh1 probet. f[Poetaquum pri,
mum imum ad fcnbendqm appulit.lam rnentum po.eta:ded1t poetam eundem d1cendo:&ab animo e1u>
,.. -:< f'f".:.r; 1;•· f • quemdef~end1t.f[Poetaquumprimumanimú ad
ANDRIAE Prologus.. fcribendum appulit.Senfus hic eft: propofüerat qui ·
rom1 OETAquú prímum anímum dem poeta ~ofier:ut inpr?logi~ a_rgumenta ~arra ~
~~ll , , , , , ret:fedhoc1mputat Lufc1olau1010 aduerfano:qm Lufcius
!-~~l Ad fcribendum appuht:id fib1 eu_mf~cere non permifit:quod propofuerat maledi Laainius
~ Negocíí credídítfolúdarí:populo thsfmsa~ refpondendum eun9e!11 prouocans.
V 1 c. ~'rr r b I - e[Appuht:appellarepropried1c1curcumexpelago Appellere
t p acercntquas1e\,,1uetia u as. autfretoqUrsadlit~usacceffer.it.Virgilius.Hinrme V•rgi.
Verumalíter eueníre multo itellígít. digreffum u~íl:ris deus~pp~litorís. ~P. app?lit io
Nam ín fcríbendís prologís onaabutfrur. fecu~da leélione appulitf~it:fed appuht mag1s:ut t~
, _ F , , , renuus.Nam pofteaficammumad uxoremappuht
Non quiargumentu narret.fed qUI m¡iliuolí e[Id fibi oegocii:m ro molefha &cura non la Id fibi ne
Veterís poetx rnaledíétísreípondeat.nunc bore. f[Populo ut rent: ut ne non figntficat_: gocii, Vt
{') • · , , d [~ , - d , . modononeíl:con1unéhout.«[Placerentquasfet1f neoon
xuaremum~ ent9~ oa~im~a uerace. fet:adfeciíTe~rettulitfab nonadplacerent:& é .L..1c->;f'od~ . .
Menander feettandria. & permth1am fi~ura fylepfis.f[Qyas f~. .e ~eciffet.;non fcri: ~CJ\.~ 2-<..;;r0
{') uí urramuís redenorít.ambas nouerít. pfta:et;.Y~de ~oet~ ªfaciendo_d1~1 fu?t auro í o~ pOP.'fX ·
'\- , , , , , ür01Ew.S1cV1rg1hus.Polho&1plefarnnouacarrn1 Vir ~ -
Non ita cli!I1m1li funtargumenro. na.f[Vemm ahter.Sic Virg1lms.Maiorrerum mi g
Sed tamen díffimílíoradóe fút fadx:ac ílílo. hi nafcitur ordo. Maius opus moueo. No enim hoc
{') . , d ,- , hí · fe legiffe dicit:fed quafi exordine ipfo natum hbi ef;
x.ua: conuenere man na ex permt a fe intelligit:quod credimus pleruncg falfum:quod in
Aliter
Vti &abu
ti
Cícero
telligimuscertum eft.Aliter autem contra (ignificat
ut dus aliter uifum eA:.C[Verum ahter euenire rnul
tointelligit:adeo nec pparauerat:nec intéderatquen§!edere:ut fpe fal!us.laceílitufc:n hoc faciat.f[Opera ab1
utitur.V timur fruttibus rei qu~ ab amantibus faluo uíu nobis fubminitlratur.-Abutimur quando deperdi.t
mus:&rem&fruétum.Narn uíui eA: ager domu :abufui uinum:oleum:&cxtera huiufmodi.Cicero. No de
bet inquit ea mnlier:cuí uír bonorum fuorum ufumfru1um !egamf:éellii uinariis plems reliélis potare 1d ad
fe penínere.Víus enim non abufus legatus eft:ea interf trarta:hoc in tropicis habetur. C[Non qui
argumentum narret:quod uere prologi eíl: officium.f[Qgi.pro ut.gui ergo modo noitrfi pronorné.C[Sed .p ut
qui malmoli ueteris poetre.Primú anatura maliuoli:deinde a tempore:uel ab inuidia uetcrís:a figno remufa, s
tionis poet~.Vetus plerun~ refertur ad 1laudem:interdum ad uituperationtm ut hic:& ahbi. Vetus ueternó
fus {enex.Veteris pro cariof1:&quafi rancidi pofuit:atcg ideomaliuoh non crimimbus fed maled1élis.Q!!{d
autr.m inter malediélum&cr(men interfit:docet Cícero in_tufculanis.Veteris ratio mutdire:poeta: cau'a in
{eétationis.C[Malecliéhscriminatioaduerfarii.f[Veteris poetre ma!ediéhs refpondeat: quia fenex Lufcias
edebat fabulas:adoleícentulo tune Terentio:8' eleganter maliuoli malediélis ueteris.córnendatio poetz a p
Cona aduerfarii.f[Refpondea is:gi non obf1fiat:fed refpond.eat.f[Nunc..9.uam rem:
quamqualem.C[Vitio dent:uituperent:culpcnt.Vituperare eft mala uitio dare&etiam bona: tLNunc quá
rem uitio dent.Vtrum nuncanimaduertite:an nunc uitio dent:&oi:atorie qu·(i multa fac1t cum unum füpra
dixerit:ut Virg,Defifie malum cómmere teocris.f[Oua:ío prrepofitio eft.t[Aduertite leo-itur: &·attendi–
te:unde manífeílum eíl::& aduertite 8' attendite non eíl'é plenumniíi addideris animum.fLMenander fecit
andriam &perinth1am.narratio elt.& pro¡;rie fecit:fcribit enimTerentms:qui uerba adhibet t.anturn: facit
menander:qui etiam argumentum componit:fed fxpe ad laudemTerentii:fecit ab eo quod eas tranltolit.
C[Vtráuis.prima (crena perinthire pene iifdem uerbis:quibus anciria íctipta eft.cxtera d1íf1milia fünt: excu
ptis duobo~ locis:altero aduerfus.xi.alteroaduerfus.xii.qui in utra'B fabula fcripti funt:f[~i norit uná am
bas nouerit:omné rem uno uerfu nouerit.f[Vtráuis:deeft harum.4[Non ita áiíftmili í.int argumento. Or
Vituperar
Virg~
Qyrefo
Aniaduer,
tere
do:ita non funt:ergo ita fubd1llinguendurn:fed tamen diícretio efr a fuperioribus:& eft non
enim íupra pofuit quidem:non ita diífim1lífunt oratione.C[Ita:pro ualde &caute.Potu1t enim dici:guomo; Ita
do ergo funtdu~ d1íTimili oratione:i,ta ne menandrum culpare uideatur:ita adiunxit quod laudis eftf[Ora 0 ratio
tione ac íl:ilo:oratio in fenfu eft:fülus in uerbis.oratio ad res refertur:fhlusad uer~a:íl:das non eíl: in tempo · Stilus
re:fed prolata oratione.Oratio autem eíl: &in cogitatione& in profatu:orationem in lententiis d1cunt eífe
fhlum in aerbis:argumentum in rebus:ergo in poemate ora:io elt.C[Qyreconuenere in andnam. apparet
nonde indufhia:fed cafu eífe tranílata ea qua: ex perinthia in andná eodé {enfu:iífdemqi uerbis pfet 1pra fue
runt.~ conuenere m'.a1ldriá.unam ergo no duas tranfrulit.Qure cóuenere in andFiam:qu::eapta8' com
moda fuenm~in anqriam latiná non grrecam fatetur tranfiuliífi°Sed quare fe0;1erat Tcrétiuscum poíttui