VBLlVS Taentius afer
Carth~gine
natLJs:íeruiuit
Ro~
Terentio
Lucio
íenatori: aquo oh
inCJenium
&
formam l]prúnftitutus modo Jiberaliter:fedmature manucnitfus. Q_yidam captli
r
eneílc!la
\
H
effe exifbmant:quod fieri nullo modo potuiífe
Fe~eftella ~~cet:quum
.in fine
fe~undi
belli puni
-=-
=-----U
ci:&
ante initiurn tertii natus eíl:
&
mortuus.Nec f1 a num1d1s aut getuhs captus út: ad ducem ro
an.umveruenire
pótúiffe:nu~lo c~m~e~tio interit~licos
8' afr?s.niíi
po~
deletam
cartha~oem. crept~!
·
Hic cumrnultis nobilibus fam1hanter mx1t.Sed rnax1me cum Scip1one africano8' cumLceho: 51u1bus etia
Cor.nepos coq::oris gratia c0nciliatus exiftimatur.Qgod 8'
i~fum fe~eíl:ella ar~uit:co~~endensut~'}l ma1~rem
natu
fuilTe:guanms Cornelius
~~pos
::rquales
omn~s
fm1Te.trad1t:&
P?rtl~s
fuf
p1t~o~e~ d~ cofu~t~dme.
per
hce!
faciat:dum tafciui<irn nob1bum
&
fuccofas lau...es petit:dum Afncamuoce diumamh1atamd1s aunbus: du
ad
r.:
mium fe ccrnitare:&L::rlium putat pulchrum:durn fe amari ab hiscredit:crebroin albanum rapi:ad
Ao
rern
~tatis
fuce ipfis fublatis rebus ad
f.um~am
inopiam
redaél~s ~ft, I~a~
e
co~fp~élu o~niu~.
ab.iitin
~ra:
Súphaliú
ciam in terram ultimam:mortuus eíl:
mfümphalo arcad1ce Qpp1do.N1h1J.J!, Sc1p10
profmt~
nihil e1 Lzhus:
oppidurn
nil Furius tres per idem terllpus qui agitabant nobiles.Faci!lim
e eorumille opera:ne domum quidemhaba
it conduélitiam faltem ut eílet quo referret obitumd
omini fen .mlus:fr.ripfitcomrediasfex: ex quibus pri
l.
mamandriam:quum redilibwdaret iulTus ante cerio
tecitare.a d ccrnantemquum uénilfet diélus eíl: initiú
qui
dern fabulce.quodleratcontemptiore ueilitu fubfe
llioiuxta leélulum refidens:egilfe:poft paucos ucro uer
fas
inuitatus.utaccumberetccenalTe una deinde ccetera percurrilfe non fine magna cerii admiratione:&hác
aut
em:&quin en
reliquas cequaliter populo
~robaui.t'
Qyanuis
uol~atíus d~
Pumeratione ita.
fcri~it:fu~e~
returcecyra fexta ex his fabula.Eunuchus qmdem bisaéla eíl:: mermt<B precimn quantum nulla aba cmuf<;J
comredia:uidelicctodo mtlia nummum:propterea
f
úmo quo'B tituloafcribitur.Nam adelphorum princi1
pium.Varro etiam prcefert principio menandr:::a, Non obfcura fama eft adiutum Tercn.tíum in fcriptis a
Lcelio &Scipione:quibus cum farniliaritcr uixit,Eandem ipfe auxit:nunquam enimnifi leniterfe tutari
CO(
natur ut in prologo adrlphorum.Náquod
tfti
dicunt m11iuoli homines nobiles hunc adiutare affiduecn una
(cribere:guod iili malediélurn uehemens exifumant:eam laudem hic ducit maximam quod illis placeat qui
uobis uniuerlis &pop ulo placent:quorum opeta in bell<J:in ocio:in negocio fuo guiÍCJ3 tempore ufüs eft fi1
ne fupert>ia;Videtor autcm{eleuius defendilfe:quia fciebat Lcelio 8' Scipioni non ingratam effe hancopini
Q,g;Mem onem:quce tamen magis &uf'] ad poíl:eriora
te~pora
ua uit.Q_g.mémius in oratione pro
fe
ait.P. Africa,
m1us ·
nus qui aTerentio perfonammutuatus qnce do'mi lufera fpfe nomine illius in rccenam detulit. Neposau
dore Cerio comperilfe fe ait.C.Lcelium quondam
i
puteolanocalendas rnaftii admonitum ab uxore tem
perius ut difcumberet petüffead ea ne interpellaretur:ferius tandem ingrelfus tridinium dixitre nón ,Í.¡i,pe
iri
fctibendo magis fucceífilfe fibi.deinde rogatum ut fcripta illa proferret pronuntiaffe uerfus qui fünt in
heautontimorumenon fatis poi proterue me fyri promilfahucinduxeruntfatra.Terentiumexillimat fimo
do ín fcribendo ad utoribus indiguerit non tam Scipione 8' L::rlio uti potuilfe:qui tune adolefcentuli füere
§
1
fulpitio Gallo homine doélo 8' qui confalaribus ludislinitium fecerit fabularum dat1darum :ueJ.
Q_g.
Fabio labeone:&.M.Pompilio confulari
utro~
ac poeta.Ideo ipfumnon muenes defignaffe qui fe adiuuaf
fe dicerent'.Sed uiros quorumoperam
&
in bello
&
in ocio
&
in negocio popuJus fit expertus. Poft editas
comcrdias guintumac trigeíimú egreífus annú caufa euitandce opinionis:quia uidebatQr aliena
,p
fuis ede
re:feu percipiendigr::rcorum infütuta: morefcn guos perinde exprimeret in fcri¡;tis.egreffus eft. necn·am'llC
V
olcatius plius rediit:;Oe mor te eius Volcatius fíe trad1t.Sed ut afer rex populo'.edidit comrediasiter hinc in afiam ft:
cit.Nauimquum femel confcendit uifus nunquam é:fic uita uacat.Q_y.confetius redeuntem e gr.reía peri•
iífe in mari dicit cum centum
&.
oélo fabulis conuerfisa menandro, Cceteri mortuum effe in arcadia
'ftim
pbali fmu reucadia: tradunt.Gn.Cor.dolobella.M.Fuluio nobfüoreconfulibus morboíimplicitumacri dol'
lore:ar tedio amiífamm fabularum quas in naui_prcemiferat:ac fimul fabularum quas nemas fecerat. Fuitre
dicitur mediocr: ftatüta:gracili corpore.colore tufco.Reliquit filiam qu:E equitl ro.nupfit .ltem hortulos,
xx.iugeruM uia appia a
i
martis uillam:quo magis miror portium fcribere.Sc1 p10 nil profuit:nihil ei Lcelius
nil furius. Tres per idem tempus qui ag1tabant nobiles.faicllime eorú ill« opera ne domumquidem habuit
tonduélitfam faltem ut e
lTet quo~eferretobitumdomini femulus. Hunc afraliius quidem hominibus co/
rnicis
pr~fert
fcribens in
copitalibus.Te:-entio rion fimilem dícens
quempiam,.~ Volcatiu
s auté nonfolum
neuio 8' PIauto 8' Cecili
o.fed liuio guo'] 8' Attilío poftponit.Cícér
o in límone haélenus
laudat.Tuquo<JJ
g:folus kélo
f
ermone Terentii c6uer
1
1Jm
exprelfum
~ latina uoce in menandrum.inme
dio populi fedatis
uocibus dfers:Qgid
g_,
cornee loquensac omniadulcia
dicens.C.Ccef ar.Tu quo'Bfummíífo'dimidiate me
nander Poneris:&merito puri termonisamator:Leni
bus at'Butinam fcriptis adiunéla foret ds comita ut
requato uirtus {")lieret honore Cumgre:is:ne'l1 in hac defpeélus parte iaceres:Vnum hoc maceror
&
do.1
Suetoniusi leo tibi dee[e Terenti.Hcec Suetonius tran3uillus.Namduos Ter
entios poetas fuilfe fcribit Metiusquorú
alter fregellanus fuerit eren.libertas.Alter libertmus Teren.afer
patria.dequo nunc loquimur:Scipionis
fabulas ed1d1ífeTeremValegius natione ait. Ha: qure uocantur fa
bulce cuicefunt non has qui iura populis
recenfent1bus dabat fummo honore affeélusfecit fabulas.Duce ah
A
pollodoro tranflatcr. elfe dicuntur
coi
mico.phormio 8' cecyra.Q!!atuor rehguce a Menandro: ex quibus magno fucceífu & precio"ftetit Eumv
chus fabula
i
Aecyraf::rpeexclufauixaétaefh
lNlTIVM ¡Tragcrdice 8' comcrdlce arebus diainis
dl '.inchoatum : qoibus pro fruélibus uota foluentes
operabantur~
antiqui • Nam incenfis iam altariY
bu
s;,8C admc;ito
~irco
id genus carmints :
~uod
facerchows reddebat libero patri tragredia dicebatur
uel
ctt.üoiov
i
pcijov.hoc
cft ab hirco bolle uinearum 8' acantikna:eius ipfius rei
apud
uirgi.plena
fit.~i