4000003575

l N T 1

lt.Lt

.M.

- •H9

booi

ue~it

úmilitudinem:ut

a~pareat

bancabobo pendere.

bono mquam pouus, qu:l.m a mente. Q.i.!ippecum menos

:ifüo

qu~

per formas fit iáeales,terminetur :id formas. Afrio

uero boru, urpoteampli!Sima, ulrra formas defcendateuam

iu materiam,eff1aaté¡; bonorum auidam & capacem.Sed c¡u:í

nunc noco materiam, Plato in Plulebo latiori nomine in6oi–

rndmem nnncupat,dicens ipíum bonum proidmeinlinirndi–

bem ac terminum

peperilfe,fiatim~;

inmcem m1fcuilfe, atq;

ex bacmfrtione cunfra compofüilfe, id efi ex potentia quad:í–

formabili

accedente forma.Potentiá enim formabilé quali

ex fe nondum dc6niram nec perfeéhm uocat iofinitudinem.

Formam uero hui

adh1bitá nonunat terminum:'luod uide–

Jicet indefiuitam potentiam definiat, & in fpecie iam optnr:i_

perficiat. Ex bis ergo duobus & intf!Higibilem mundü proxi–

~Deo

uoluot

elfo

conllatum:& fenfibilé deindl! ab intel–

ligibili ex eifderu uel fimihbus coofümtum. Ita ut inteJleélus

ilfe prorimus muadi uifibilis architcllus, materiam accepe–

rit ab ipío bono quodammodo fpiritalem:

[ed

i:uniam fob fo

in dimeofionem molis degeaerátem inforruemé¡; & uacua:

ac fi forfan ex íemoueamr, abfq; ordine outnmram: fed per

idearum ordinem ab eoderu bono füícepmm,formauerit eá,

sedegerité¡; in ordinem, antequam extra ordinem uagaremr.

Pra:íertim cum animam ipfi rationalc:m in primis infuderit,

motionis ordioauíSima: dom.ioam. Non folum uero mate–

riam per fe informem fore, íed animam quoque fore infor–

mem

ioquir,nifi

Deus urranq; formet.

uero efi in ma–

teria

corporal.is

fpecies , id ratio efi

intell1~entiaé¡¡

in anima:

qua f

i caruerit,m

ateriam inordinate mouebit. Q.i!o autcm id

exprimeret,materiamconfiderauit in formam & animam ra–

tionalem:uidité¡; motum iode fine ordineprouemurum.

bonum,íed optimum boni lilium.

~ero

fi unius cum primo

(ubfianti:i:

dfc:

intdligamus,Platonem Cbrühan:e

theolo~i:c

:l~s

~~oobabimus.

Sed c:cteri Pbtonis interpretes rec a-

S O L, L V X, L V M E N,

P L E

D O R,

calor, gcneratio, fimiliter unitas, bonitas,

ioteUefrus,anima,aatura,corpus

mundi, imago mundo-

rum fupcriorum.

CAP. X.

Aoeat ergo Cbrifüaaa

Mofaica ueritas. Ac interim,

fi pluribus placet intcrpretum,forfan fuerit h;c uel Pla

tonis opinio,uel Pythagora::lntelligibilem mundum inter ui

fibilem atque ipfum bonum

clf~

medium:imaginem quidem

boni,exemplar uero corporei mundi:ita :l. bono pendentém,

ficut lumen extra folcm

lu~c

iatra íolem. Pra:terea produ–

centem ex fe proxime mundi animam, ficut

lumen fundit

fplendorem: peré¡ne animam fingula quot.idie generan

tem , ficut fplendor per calorem corporea gignit.Q¡¡emad–

modum

i~itur

fex hi gradus ordiae difponuntur.Primo qui–

dem ipfa

iólis

fubfiantia:Deinde lux fubfiant.ialis & intima:

Tenio lumen inde manaes: Q.\!g.rto fpleodor refultaas ex lu

mine:Q!!ioto caloríelcndore fuccenfus: Sexto

generat.io

loris Ragraotia coaletcens: ita (ex alij digerantu

r.Primo qu

i–

dem unitas,deinde bonitas:neque tamen re ipfa duo hrec,íed

ratione quodammodo difiinguanrnr.eadem nanque diuini–

tas:& qma omnia fupereminet,unitas:& quia per omaia rur–

fos exuberat,bonitas appeUemr. Haac utique exuberandi uir

iutem Plato in fexto de Republi. ideamappellatboni. In epi–

flolis uero bonorum, boni quidem,id efi fuijp!ius,bonorum

quoque qua:

ipfo proficiíéuntur. Tertio in gradu ponatur

diuina qua:dam mens quafi lumen de luce manaes ,multifor•

rnesé¡ue, ut ita loquar,ideas in fe concipieos duplici quodam

fopern:c lucis,idea:é¡; unius d.iuina: fomento: nó aliter qu:lm

in lumine rnulti iam radij ex uno lucis radio deriuantur.Non

folum uero in hac mente rerum compra:heodürnr idea! quafi

fome: fed & ad

hane

multi mentium reducuntur exercitus

quafi ducé: ab eadcm uidelicet J.iuina luce,

qua & ipfa !;que

profilientes. Tomm uero id geous mundus liiperior nomi–

namr:íed quanrum ad mentes fpeétat fequeotes, iotellefrua–

Jis mundus: quantum uero ad ducem intelligibilis . Sed ipfa

q_uoque mens dux meotium,partim quidem rntellellus,par–

"tlm intelligibile nominatur. lotelleélus quidem qua rationi–

bus rcrum <lifcernendis incumbit. InteUigibile uero, qua ra-–

uoncs eiufmodi in fu is cont.iaentur ideis. Idea denique bo–

nó modo fuper intellefrum, fed etiá fuper intclligibilere–

gnat.Pofiarcherypum huoc mundum quarto gradu fequamr

corporei mundi 'mima: Mundus iam rationalis ex intelle–

lluali mundo progenims, quafi fplendor ex lumine. Et ficut

fplcndor iam motui permifcemr, fic anima immobiliú idea–

rum ratio

es mobili quodam pallo attingit atque percurrit.

Q.i.!iatus hui

fuccedat gradus , ipfa uidelicet natura rerum,

·rnundus iam feminarius,ex rationali anima: mundo,quaú ca–

lorfplendore refultans. Sexto tádem gradu mundus liic cor

poreus coUocetur,ex feminario ita proximc dullus, ficut re–

rum generatio ex calore. At fi ca:teris

omi(sis

aptius compa–

rare uolueris, cogirabis in architefro quodam fapientifsimo

uim primo bonitatemé¡; namralem.Deinde geometriéÜ coa

•templatoremé¡; intelleélum, communes ratio

es menfurarú

babentem.Tertio rat.iooem,ut aiunt!.Praél:icam iam per ratio

·Des ipías de artificio confultantem.

~arto

imaginationem

figuras iam &modos conducentes operi effingentem. Q.o¿_in

to affcél:um.Sexto mouendi uirtutem. lo eiufmodi uero có–

parationibus uidebis effcllus multo magis ab antecedétibu11

tieri qu:lm feqm:ntibus.

SINGVLI ORDINES AD SINGV–

la capita reducuntur,uniuerfus ordo ad uni–

ueríale caput,aquo omniacom-

ponuntur ex aau &

potentfa.

CAPVT XI.

Eque uero lacere nos debet propria rerum genera ad ca

pita propria, unmerfum genus ad uaiuerfum caput o–

portere referri.Cunéla enim müdi corpora ad corpus unum:

Natura:omaes ad unam quo.9; naturam: Anima:ad animam:

Mentes ad mcntem: ad bonu deoiq; bona.& quia bona,ideo

cunfra.Sic utiq; omnia conuerúooe qu:idam natural.i bonum

2ppetunt ranquam finem: quonia ab 1pfo bono,cómuni qua–

damprocelSione tanquam principio proueoerunt: atq; adco

cunél:a ipfum appecunt,mmareria inlima appetat appetitu nó

infimo . Perpetuo fiquidem

ommbusgeoerandis ad ipfam

M A T

A M N

O N

V I

E I

N O R–

dinatamance mundum tempore,fed qua-

dam ord.inis ratione.

CAP.

XJI.

X his omoibus colligcrc polfomus materiam non

elfc

requalem mundi fabro:non elfeante muodum ullo tem

fDris interuallo, licet origine quadam & ordine: non iaUari

mordinateante ordincm, fed erramram fuilfe procnl

ab.or

–

dine,quantum in fe efi,oifi fiatim dcfopr.r ordinata

fui lfct.A t

ne qms huncloquendi modum improbet in Platon

e fingen–

te materiam ante müdum ioordinate iaébtá, audiat& Moy–

feo ante muadi difüuéHonem dicentcm tcrram fu1fre inané

&incópofitam,& fuper faciem abyfsi tenebras cxtitiíf'e.Mit–

·to in prreíentia poeticum chaos. Adducere iuuat in mcdium

Philonem fod:i:um fimilibus uerbis Moy!is Gcnefim

expo~

·nentem. Si qms caufam quare uniuerfum hoc creatum fit,ue–

lit

exquircrc,non errabit meo iudicio, fi id exifümabit quod

quidam ex ueteribus promlit:bonum efre creatorem ipfum

& genitorem,&autorem uniuerfi:& boniratis fua: gratia nul

li llibfiantia: inuidilfc,qua: fua natura nihil boni haberet,& ta

men fieri omaiapolfct. Eratenim fua ipúus natura inordina–

ta,informis,inanimata,omnfoo uaria, incongrua, inconcin•

oa,inconfians,apra qua: in contrarium mutarcmr,& optima–

rnm rerum rationem fuícíperer, forma: uidelicet,animatio-

~~~;:::/!i:~~;:~·~~~.Y;~~~~~sf;~~~d~i~~1ifd:e~LJt~i~:l~~~'t

ne, Cum, inquit, creator fübfiantiam inordinata¡n

~natura

fua confuíam in ordinem e·x inordinatiooc, & in difcretione

ex cófufion

etradu'1am

formare ca:pilfer:terran¡ atq; aquam

medio loco

firmauit.Ha:

c Philo.P.romde fi gradus rerií tex in

fuperioribu

s addufros c

onfideraueris,perípicies fo;te quam

fimilis lit Plato Moy!i,(ex dicbus muodi Gencfim abfolucn–

ti: qu:l.m fimilis &J.'ythagoras, probaos fenarium numerurn

Gencfi nupt1jsq; prorfus accommodari. unde & Gamon ap–

pellat:propterea quod p;mes

fu~

iuxra palita: ipíum gignanr,

firnúem~ue

redd;µit genitum gcnitori.

D V P L E X O P I N I O D E O R I-

gine muadi.

CAP. XIII.

I quis interroget nunquid apud Platoncm mundus fucrít

íempiternus: ltefpondeo equidem imcrpretibus Scuero

& Attico,& Plutarcho,alijsé¡; ut Proculus oarrat muIris, non

fuilre fempcr.Sed intcrptetant.ibus Crantore, Plotino, Por–

pbr,rio,lambHcho, Proculo & plerifque alijs,fempcr quidcm

fo1fre,& fu¡ífe femper :\ Deo, 1mo llunífo.Deií enim lcmper

c!feaiunt.Muodú ucro ficri fcmper, & Buere. Ac fi inicio ré–

poris carentem confideraueris,ingenitum dici mundum:fin–

aurem perpctuum

Deo cius effluxum,aúidue genitum:nc–

que mmus ex Deo pendcre,fi dcpeaderit pcndeaté¡; femper,

qu:lm fi ali<¡,uando ca:perit depeodere,uel dcfinat.Q!!.emad–

modií Jume nó minus a íole ducit originé,oec¡; mmus fcruit

foli,fi femper,quam fi aliquádo proflurerit,eflluatq¡

:'I

folc;.

Q_,.

Triplcx