4000003575

...111

.M.

M P. S

patril!:'. Sola (anltimoni;i eft plena ui"us. Solus uir bbnus,

Jau~

fcnbit in legíbus,Deií

d~cé¡er

feliciteré¡: prccatur.Sola

cCUm íuperis confuemdo beatos fai:it. Ab hac IUgitioÚ-Gmni–

.110

íuntalicni :

tanquam prefani

uotis

facrifici¡o íegrc–

gandi.Pt~

uero

de~enter

ad fopplicandum fccedunt,d11cen-

s 111d.7licet fecum tres przcipue comites, fidem, ucritatem,

charu:arcm . quibus füpati ípem boiiorum cócipiaqt firmli,

~tq;

extra qtera ícé¡; ipíos pofiti diuinz feipí

os lu

ci prorfos

1mmergant.Fruílraen1m Deum quzrirat, qui n.on adhJbet fe

folum íoli ímmobilemé¡; ílabili, & limplicem limpl.icifsimo.

~m.admodum

enim non polrumus cnti per non cns con–

rnngi:

Úc

neq; unitatí per rilultitudincm:& ílabilitati per mo,.

tum: & fimplicitati per mixtionem: fed relabimur potius in

Pppafüum.Hzc Iamblichus atq; Proculus. His additmaanus

'.J'heodprus: Siquis naturas rerum diligentius

explorau~rit,

llluenturum nO'arumas tantum

~tq;

mentes,íed

quodammo~

$lo omnia e:rcepto priip.o

adorar~

.itque uouere,

V N D V M H A B

R E

s-v–

pra

tres caufas: ac depende-

caufa incor-

porea.

CAP' VT

YIJ,

hzcautem

~élis p~ecÍbus

1."imams, q_uia mundum eri

1liinatelfe.faélum,ideoé¡; ab alio faélií,mplicem eius cau–

íam perfcrutatur. primo qnidem efficientem, id eíldiuin;im

mentem: fecundo exemplarem, id eíl idearum feriem diuina

mente cóceptam: tertiofinalem,id efr,bonlí. Mundum uero

dfe ab alío ex eo indic'at, quod etli pro natura corporea per•

feélifsimus eíl, tamen pro abfoluta natura non eíl omnino

perfeélns:cum propter materiam patiatur informia uel defor

mia:propte'r dimenlionem íubeat uirrntis defeéh1 m,d1uilio–

nemé¡; e:rpeaet,fi diuiíor accellerit:propter compofitionem

dilrolutioni fit obnoxius: ob partium repur;nantiam machi–

netur malum :ob motum indigentiam prz fe ferat, & priua'–

rionem patiaturadmi:rtarñ : deniq; ob ipfum e:r:diuerlis con–

greffi1m uno quodá füperiore indigeatcóneacnte: qui per–

feél¡lSime

fit,

quoniá ex íeipfo fit: q_uemadntodum mundus

quia non eftperfeltifsime, co_gnoÍ'C1tur e:r feipío uó

elfe.

mnino autem omnia rerum copofüarum genera reducuntur

ad aliquid<JUodin eo genere non ell: compofitú:ficut dimé–

:úones a

fignum,quoa ex dimenlionious non éóponitur:nu

mer.i.ad

unitaté

qu~

noa fit

e:r:

numeris:elementaad idquod

.e:r:

elemenús no.nmifcctur: ergo

entium uoiucrfos ordo

ad ens,quod

!lª!l

coníl~t

ex entibas. Idautem erit íubílantia

accide!ltibus nu,lfís admi:rt,;a.Igitur neq; quáta erit, neq; qua–

Jis:íc:d tota

imp~ttibilis~;

íubftantia. Neq;

:r: eo

qu.Qd

unicií

firqplipís.~nuim'

eiít

fojum;?i~us

habebit,

c¡u~m

a:pra;–

ter fü9fü1nt1aildl1bc1tnt acc1<fent1a.

PJ!a:

emm in íequentr–

bus accide'ntia ltnc,in firpremo debent.eífefubílantia: & illa

quidem optima.

Q.\!s>

uero plura addideris optimo, eo co"–

ges !ongiu:NJb ipfa optimicate difcedere. Siquidem ex ad–

imixtione noua illic refoltat qualitas;atque

d~enerans.Non

folum

er~o

hic mundus;qúia gmnino compol'itu5 eíl, fed e–

tiam liq1•1s eíl fup.erior,

t~merr

aliquo paélo compofitus,

firp.eriori fü¡;iphcitate.d..

p~ndet.

Q.\!_a!oetiam firpcr aiterni–

tacem e;ictac

qua & in

diui_qi~

mentibus imegrafic aiterni–

tas :

in animalibus rationalibus a:temltas mrxta te1}1pori:

in mundi fpha:ris fempiternitas temporalis.

bis autem

qua: fpha:rarum motu uirtute?jue fium, qua:dam pocúo cem–

poris. QQ_a: igitur fup:Cr anim¡tm cogitantur,femper quidem

funt, &

n~mquam

fiunt. Jpfa uero & eft & fic íemper. Mun–

dus eílquidem nunquam,fedfitfemper.

Qi.1~

in mundo gi–

gnunrnr , íunt quoque nunquam, íed ali<J.uando fiunt. Fi.eri

qui.dell) dicipius tempore cranGg¡.

~mam

uero perpetuo

motu tempqreque peragirnrmundus,1deoícmper tien

iu~catur.~atenus

ero f

ir,nondum ejl:.itaque dicitur

elle

nun•

quam. perindeac

U.in

torrente iugiter

fu.e

refutuaturé¡;

ima~

go mont_is, (emp.erquidem in ipfo fieri duébi; nunquam"in

effe confiílens.

u.ero inter anir¡¡am &:'mun¡)um ;:¡¡/ferre

Pl~tonici.putant:

,quod ccclum

~on

modo peraélionem, íed

et1am pcr efi'entiam conrinue fiat. Anima 11ero per atlionem

~uideru

fiat, per eífcnti¡im u.ero fit potius aDeo, 'luilnt fiat

Deo_:~quoniam

etfentraimpartibilis eíl,babeat

mmqu;¡n~

tm¡pliu~

quodammodo produfrricem, per quam edat

fe1pfa mram propriam atque moturn : Calum

11e~

Q undi–

que pcndeat aliunde. Summatimq.uemadmodumab eod.em

ícopulo_, imer fiagnum torrentemé¡ue fito, aísidue in

fta–

gno

qmd~m

eíl,

corrente uero fit·imago,

euanefcens

i~gicer

recreatur : lid Deo !"er;nper pender imunque, icd a–

Jae• atquc aht_er. Nam ab 1pto amma quidem Íf'<T!per

efi,

~undus

uerq ht(en1per. Sedabali<,> prinéipio ruríus

exór-

diamur.

IV M.

:svM BÓNV_M EST OMNIVM

caufa

t:nagK

quam fequentes

cawa:,

nec ul-

lam

~abet

cum_cztcris propor-

oonem. CAP.

VIII.

Niu_eríun\

hoc·~ Íiunm~ De~;haber~omniª,&aétione

umute.!u pantcr,&

~npam

Platonici omnes abíq;

contro

ucrlia c:ofitentur. !d emm

Platonee:r: omnibus eius

.libr.is

accipiu~t. Aud~unt.&

idem i':' epiílolisconfirmantem.

1 profeéla

utgc:nn

CU!Jl

myíleno tercios effellus

cau–

íam tertiam. fecundos retµlitfo (ecundam :,cunaos uero in

un~m

omnium caufam. Neque diritprimoseffcllus

pri–

mam c.tufam rcducendos : ne pronunciando dunta:r:at pri–

mos íufpicaremureos

C9los

D• pendere,néue Deum no–

~tnando

.caufam primam,fuípícaremur ipíum , &cum ca:tc–

ris cauús

quodam generc¡.conuenire, & cum effeélibus in

quadam dominationis proprictatecongruére. !taque cunlla

ab ipfo procedere.fimul.oílendit:

ipfun:i interca ab omni

procedentium coJnmunio!lc¡,efi'e penitt1s a_bfolutum . Idque

ob abíolutam

úrnplicita~ei:n

nominar ipfutn unum:ob e:rube.

rantem uero beneficentiam , per quam

tanquam principiii

producédo efficit omnia,& tanquam

fin

is eadem perficitre–

~ucendo·,.nom_inat ip~11J1 ~onu~.

Pmat

aut~m c¡u~cunque

fiunt,magrs

1pfo,quam a cztens 9u(¡s dependere. S1qui.

dem ipfüm in quouis o.pere

prius agit,

diutius ,

uehe–

mentius quam reliqua: caufz:& reliqua: quicquid funt,eo

fa_

dente fünt:& quicquidagttl\t,eo.ducéte agunt.Vtauté ofre11

deret fingula ab ipfo magis guam ab alrjs cauGs emanare, rer

replicauit ipfiJm Oll)nium effe

princip~um.

Inquit enim, Cir.

ca omnium regé omnia. !tel}l

~ius

gratia omnia. Rurfus ipfc

omnium caufa,ut

inrelliger~mus

& cunélam:u:iµie inde ori–

ri:& Deum eífc cunaorum effeélorem & exempÍar

finem.

Proinde unum:ipíum, atquebonum elle fuper effcntiam o–

mnem

imelleélum,

at~;

elfe

caufa

m 11rriuíq;, in fe:r:fo Rei.

publi.itque in Parme¡iide.&:Sophiíla euidenteroílendit.CQ

ftat autcmj dem eíl'e unum atq1bonum:ne ú.diuerfa fint,duo

cogátur elfe principia fumma.Princ;ipi'!m profeélo

fimpli–

ciísimum ell'e debet

optimum.Nihilautem uel unitate

ú,.

p,licius,uel melius bonitate.

Ne~;

etiam umras mcliorboni–

tate,nequebonitas unitatefünphcior.Vnum ergo funtambo

fummusé¡ue D.eus. Idé¡;'totum fuper eflentiam elreatq; men.

tem,puis in .Theologia

alibí confumauimus.

DE.

DEPEND~NTIA

MATERtAE

;:ib

ipfo bono :

de aélione

m~ntis

animz

in materiam:& de mundo intel-

li~piji,

CAP.

tx.

l!:

hoe utlque

u.o~

bono<¡; foper omneru cfiCotiam emi

nent.e Plato in P¡¡rmenide & SophiílªOll)nes entiií de–

ducir gradus: tum eorum qua: ucre fünt,id eíl, formarum íe.

paratarum.:

tull)

eoru~

'Luz non uere funt,id efr, formarnni

materia:

inhzrétium:~um

iníimum materizgradum.

Q.!!i

uf–

que .adeo non uere.eíl, ut pro:rimus

lit,

quod fingitiu iam

· J1ere non eífe. Hanc.utique ruateriam i1<1

Parmeni~e

ab ipio

bono in ultimo rerum,_gradu.depuébim, accipit in Timzó

quaff iam ganitam

:.~

arChiteélo mundi ;id effeaum munda–

ni operis f¡¡b.ditam.Sed nunquidDeus mundi autor, ídem

materi~

eíl effeaor?Refponilebithic Ammonij

Origenís

fchola,eunde¡h efie.Edn Parmenide quidem traébiri,quem–

admodummateria eífe :\'óeo ;¡ccipit':

Timzo ÚCfro,quara

tione ab co<lcm acci¡>it bene eífe, prius autem quodammo–

quam bene effc; e;cogit.lri. Refpondi::bit alitercom–

nmois P.latonicorum fcho

!:¡:oon eunc;lcm

eflé

Deun1, c¡ui ma

teriam fucit:

qui form:¡

tpro:rime.Imo

materiam

{ummo

quidem bono.dfe : ab intdleétu ner.:i

mari :ab anima po–

firemo moueri.Imo uero omnia h¡i;c

primo: íed cfie

pri–

mo tantum.Formari

~primo

per iotcllcaum:moueri,Bc mo–

uenc!o f

ornuri mobilitcr,a primo per intelleélum úmul

;¡–

nim.im

. Perindc ac fi fingarnus figulum quendam, qui manu

pro

pria lutum faciat,faélum eerrotam f<?rmet¡formando li–

gneo.quodam difünguat pefünearque liguret. Nemo uti9;

aixerit uasa pcélineatq;

ro~

magis lieri qu:im

afigulo:qu~

uis a figulo per rotam fiat

peltinem. Vniucríum-hoc

~~1-

!iteral:i il?fo bono iudiapt per intelleélum 'luendam

~uuuí

.ani¡namque uniuerC,:

proceq~re.

Merito ab 1pfo munqµ

pro–

:rime fien mari.IIJ.e unum,

~b-ipfo

bono

manmebon~m, ~t

quoniá uüibilis hic

m4n~ús

ob multiplicem pamq

d1~t1.:0

qualjtatum

repugnanti~,effeé

luií

diuediwcm, niaten"h¡¡

deformitatem,n.egµ~

ma:r:ime

un.ns

efi:,

neq;

nµ:ri~e_boq¡~,

ideo antebiíc =i!fimáttt):i

ipf~

itare

boni¡~eé¡; di~rna m~dum alterum P.ro:rime emanare.

prout natura

r.~ot~

q!l'l–

nr:nili.mu.m,nqf!

uift~peni.s-~idem,

íe!i intel.ligibileru, JOt¡:ll¡:

ffualeniq¡,~x:~m2la~1a

o_rumum

qua;inhocgignnntu~~l>~n

~cm.~m

quidem diuinií

in~ellcélum

noJIU11ant,

ni~:~~