De Continuo.
Art. 11.
285
contingit grano pulveris, quod, lid:t
sine fine dividí possit , non est ta–
mem n1s1 partícula globi terrre.; i.deo–
qu.e longe minus est ipso•. J-Iuic so–
}u{ioni fa-vet
S.
Tho'mas
3.
pan. q.
1.
art.
3.
ad
3.
Obj. 6. Si partes continui sinl jnfi–
nitre in potentia , continuum erit im–
pertransibile ; nam infinitum est im-
pertransibtl
:
,
Resp. ex Aristotelc hic distinguo:
Infinüum est impertransibile,
secun–
dum id quod eft i11finitum.
concedo:
rec.tmdum
,
id quod en firii.tum,
nego.
C o ntinuum autem est .quidem infini–
turn
in poten.tia secundum cdivisibili–
tat~m
;
&
ideó nunquim peru:ansiri
poteS>t ej us divisibilitas, ica ut in
om–
ne..s partes aélu diviJatur: Est
cam~R
finitum secundum extensionem ;
&
ideó ajus extensio pertransiri .potest.
ARTICULUS
ll.
Sintne
in
continuo vera
indivisibilia?
T
RIA
prrecipue sunt Continuorutn
ge-nera , scilicet, qu antitas per–
manens, t•empus,
&
motus: indivi–
si· llia rnotus dicuntnr
momento,
seu
t11fJtata
esse
;
indiv}sih>ilia
temporis
vocantur .
instantia
:
indivisibilia ve–
ro
quanütat.isper-manentis sunt in
triplici ·difrerentia ; cum e-nim
indi–
visibile sit , quod caret divisione,
&
exten&ione; j uxta triplex genus ex–
tension.is,, scilicet, in longum, .!aturo
&profundum , triplex est
indivisibi–
le. Pr1mum
ergo indivisibile dicitur
punf1um
,
quod caret omni prorsus
exre nsione : Secundum veró rndiv1si–
b ile vocatur
!im a
;
qua! licet s'Ít ex-
- t ensa in Jongum, est ramen indivi –
sibilis in latum : Terüum 1n<livisibile
est
NJperficies;
qu:r Jicet sit di-visibilis
in longum,
&
latum, est tamen in–
divisibiJis
in profundum. Qureritur
ergo, utrum dentur ver.e ,
&
reali–
ter ejusmodi indivisibilia, v.g. punéla
in linea, linere in supeJficie,
superfi~
cies
in corporibus?
CONCLUSIO.
Dantur realiter .in continuo indi–
visibiha, tum terminativa
,
tum
conti·
nuativa.
Conclusio supponit , indivi–
sibilia dari ad duplex munus, nempe,
ad unºendum ,
&
ad
terminandum
parte conti.nui. Qure uniunt, d irun–
tur
indivisibilia copulativa,
seu
con–
tinuati.va;Qure vero terminant'
ter–
minativa.
Probatur
t.
pars: Datur id,
in
qua quatitates contigure se tangunt;
se,!_se tangunt in indivisibilibus ter-:
minativis: ergo dantur. Major cons–
t3t; nam .quantitates ,se
tangere
ne~
que
n~
in eo, quod non est. Proba–
tur minor : Qure se tangunt, debent
esse simul secundum
id
in quo
-s.e
tanguot : unde continua dicu.nmr,
quorum extrema sunt simnl; -sed par–
tes q.uantitatis secundum ·se ipsas ne–
q.ueunt esse simul ; alias se penetra–
rent
~
ergo non se tangunt secundum
se ipsas, sed solilm secundurn_ sua ex–
trema indivisibi lia.
Confirmatur: Terminus extensio–
ni-s ·nequit e-sse aliquid extensum; alias
egeret .alio termino : ergo quantitas
termi.natur aliquo
indi visibili: ergo
dantur in ea indivisibilia
t.erminaR·
ti a.
Accedit experienüa : Nam globus
perfeélus non po·t-est tangere planum
nisi in punélo: c'ylindrus in línea in–
divisibili in latum; duo vero plana
in