304 / 436
Physic'ce
prima
pars.
Disp.
III.
Qurest.
VI.
tia virtutís est, cu magens, licet re–
motum, vi rtutem diffundit per me–
di u n, donec pertingat ad passum:
Sic Solis calor ,
&
lux per
mcdmm
ddfusa , donec rerram attingar, i!lud
huic pr<esentem constitu it; non qui–
dem pr<esentia suppositi , sed virtu·
tis. Alterutra pr;;esentia sufficit
, ut
dicatur aétio non fieri in distans. Hoc
supposito , sit
e
ON
e
L
u s
1
o,
.Non datur aélio
in
dfrtaris
;
sed
requiritur
,
ut agens
par.rocorijunga
tur
,
ve!
suppotito
,
ve!
saltem v irtu–
te per medium dijfussá.
Ita Aristote–
les
hic
lib. 7. ca p.
2.
S. Thomas, ac
fere omnes censent.
Probatur
1.
experientía : Videmus
eni m, agentia qu;;eque vim suam in
res sibi conjunél:as exercere , ac pér
eas in re moriores; vimque imminuit
pro ratione distanti.'.e , donec tandem
nulla fiar. Hinc decantara illa sphera
aél:ivitatis certo,
&
agenti circumfu–
so spatio contenta , extra quam agens
nihil potest : Nec intra ipsam potest
aliqu id in partes remotiores , n'si per
medias: Unde , si occurrat medium
inept um ad deferendam vim aél:iv:im
ab agente ad remotiores spher;;e par–
tes, sisti tur aétio; ut cum opacum
cor pus mediat ínter lucidum,
&
ob–
jeétum ab eo illustra ndu m.
Idem
fit
in d1iffusione odoris, soni , coloris, &c.
Quod cene non esset, nisi agens pas–
rn
jungi , ve! per se, vel per medium
vim ejus deferens, postularet; Secus
enim ignis hic existens combureret
stupam R omre positam , perinde ac
.sibi conjunétam : lmo, perinde om–
n ia ·combustibilia ubibis posita ; sic–
que in immensu.m se extene,leret;
ne·,
que enim esset ratio , cur circa hoc
potius , quam circa aliud ageret.
Probatur
2.
ratione:
Agere
sequi–
tur
esse;
atque adeo
illis addicitu r,
qui bus
&
ipsum
esse ;
sed
esse
,
agen–
tis naturalis addicitur certo loco : er–
go
&
ídem add icitur aétio ,
&
virtus
agentis
,
proindeque age re
neq uit
nisi in ea , qua:: ei localiter conjunc–
ta sunt , ac per ea in al ia succeáen–
ter ; servara semper locali conjunc–
tione , ve! cum seipso respeétu pas–
si , quod prius immutat ;
vel
cum
medio
immutato , · respeél:u eorum,
qua:: ' med iantib us aliis a se immuta–
tis, immutat.
Confirmatur: Agens non minas
a
loco pendet ' qua m a
tempore ; ab
- utroque enim limitator : sed distan –
t~á
temporis , ejus aétionem
inter–
rumpir; ita ut, si desinat existe re,
tam in se, qaam in
su~
-virt ute, una
hora, ni)ül agere possit in hora im–
mediate sequen ti: ergo d;stantia quo–
que loci aétionem interrum pir, íta ut
agens agere in loco extremo nequear,
si nec in se, nec in sua vin ure exis–
tat in. rned i0.
O bjici solent qu;edam experienti<e:
Torpedo stupefacit man um pisca toris
distantem, nec videtur aliquid hujus
effeétus in medio producere : ü culi
vetul<e fa scinant pueros dista.ntes·, non
viras propinquiores : Sol producir au–
rum in visce ribus terr;;e, ad qu<e nec
lux , nec calor ejus pertingere .vide–
tur :
Magnes trahit ferrum, etiam in–
terposita tabu la : Aqua lebetis supe–
rius caler, in fundo friget : Laborans
gravi tussi alios .distantes commovec
ad tussiendum,
&
oscitans· ad osci–
tandum : Percusso lyr;;e nervo , alius
distans movetur, si ad símilem
to–
num sit
tensus:
.Dum in Hispania vi-
tes