1000000220

309 / 436

De Mundo in C'ommuni. Art. I. 2 95
natis partibus, quas Dei providentia
regit , & quasi vivifira t ; un de cense–
tur , quasi anima mundi. C<Eterum
pr<Eterea dari alium spirit um , quo
animeJUr, ac immediate regatur mun–
d us, n ec necesse est, nec ulla evinci t
ratio nec: satis congruit his, qu<E de
rnundi creatione Scriptura Sacra do–
cet ; ut nihi l necesse sit' illud insom–
nium hic refellere.
. Epicurei e contra Mundum babue–
re, ut confusaneum A tomoru m acer–
vum, sine providentia , & rat ione,
casu, & t eme'r~ con Bat um. Sed ha::c
impietas omniu m in eos odium con–
cita1. it; ac pa lam refutatu r sapientis–
sima Mundi partium disposi tione,qua::
illum non casus, sed suprema:: ratio–
nis opus esse , e idente r convincit.
Sane si Ty pographi·ci s caraéteribus
casu , & tem ere conjunétis , Poema
Vi'rgil ianum fieri nequit ; aut horolo–
g i'um ex met allo · temere liquato, ac
·null~ arte traélato ; qu1s putet, ex
confuso , ac temetario A tomorum
corn;: ursu opus adeó mirabile, ut mun–
dus est potursse constim i : at id jam
fu sius demflnstravimus prima pa rte,
ag endo de Causa Fi.nali.
Porró, Compages illa corporum,
qu;:e Mundi nomine designatur , sitne
u na, vel multiplex, inter Antiquos
acriter . agitatum fuit. Quidam, piu–
r es esse Mundos, asseruere; tamque
a osurdum esse, in immen so spatio
u num- dumtaxat dari Jvrundum , ac in
vasto agro unam frumen t i spicam. A t
guot· essent, :.egrius deterrninabant.
Alii, finiws numero esse, dixere; alii
innnitos : Qua de re Anaxarcu m
edisserentem cum audi ret Alexander,
collacrymarus ad amicos doloris cau-
- sam rogantes: An non, inquit, dignum
jlerr, si cum Mundi 1in1 infinit i,
t1ondum unius dominf simus ? Hanc
sententiam, cum ex Yeteribus aliqui
timide pronuntiarent, Epic urei ut cer–
tam asseruere; tanta confülentia,ac si
recens ex eis lVlunclis reduces advenis–
sent. Quam stultam in re adeo inex–
plorata fiduc iam in quodam deridens
D iogenes, Jepide ab eo quresivit: Ex
quoto nemp~ die taque e:¡¡; iltis iVlun–
dis, lnterminandisque adveniuet, un–
de fa ffas res sibi obvias ita memoriter
re/erre? Ca::teri cordatiores , pra::ci–
, qui mundum a D~o produélum
censuere , unicum asseruerunt. !ta–
que sit.
PRIMA CONCLUSIO.
Possibiles quidem sunt piures Mundi;
At reipsá unicus existit.
Prima pars fide, ac r·atione constat:
N am, c1;1m Dei potentia sit infinita-,
nec exhaur iri queat ; piures, ac per–
fe étiores effeélus semper producere
potest ; prciindeque alios, etiam eo,
in quo sumus , perfeéliores Mundos.
U nde nec ve re, nec pie censuit Carte–
sius, plu res Mundos esse non posse,
boc inani nixus argu mento : quod ut
ait 2. Part. Princip. n. 22. hujus Mun–
di materia occupet omnia, etiam, qua:
mente,aut imagtnatione fi ngí possu r t, ·
spatia, urpote cum sit indefinite ex–
tensa ; nec proinde locus sit alteri
mundo: Q uasi ve ró liberum Deo 0011
fuerit , tantum mareri;:e , qua ntum
placuerit , creare; arque ita non nísi
finitam aliquam materiam finit o spatio
contentam; reservaui sibi potesrate,
aliam, & aliam, in aliis , & aliis spatiis
creandi: A t bree jam supra cum de
Vacuo, & Infinito ; ubi , nec quiclem
esse posse ullam quantitatem aéfu in–
fi nitam ostendimus.
Se-