313 / 436
De Mundo in
comrnuni.
Art.
l.
z99
~o-tat
S.
Thomas.
t.
p. q.
46.
act.
r.
Dicit enim
1.
Top. c.
9.
Qucgda m
eue
{'roblemata
dia
ellica
,
de quibur
ra–
tioner non
habemur
,
ut
,
utn!m
mun–
dMr sit ceternur.
PRIMA
CONCLUSIO.
Mundur
non ert ab ce
terno
,
sed fac·
tus f uit in t.empore.
. C onclu sio in primis constat ex Sa–
cra ScritJtura , qua: Mundi creatio–
nem ,
&
initium aperte tradit. Sed
pra:terea.
Probad potest quibusdam congru-.
entiis : Etenim M undum creari in tem–
pore decebat : Primó , ut Divina:
él!ternitatis singularitas magis eluce–
ret. Secundó , ne daretur occasio pu–
ta
ndi, mund um esse
a
seipso,
&
e.sse
Deum;
ut
putavere Plintus·,
&
Var–
ro.
·Tertió, ne
vid~retur
Deus ex; ne–
cessitate '
&
non ex libertate crea tu–
ras
prod uxisse. Quartó demum ' ut
independentia Dei
a
creatu ris osten–
deretur , qui felix ,
&
sibi sufficiens
per totam a:ternitatem v·xit sine illis.
Q uida m add unt
al iam ratio nem, quam
puta nt demonst
rativ.am , quia ,
in–
quiun t, mundus non potuit esse a.b
a:terno : Venim id discutietur infra.
Addi possunt conjeétura: quredam.
Etenim.,cum genus human um sic non
contemnenda pars mundi, imo , prop·
ter.quam
c~cera:
faétre, instruétreque
viden tur ; meritó porest haberi uc
coa:vum mundo, ac proinde ex illius
exordiis hujus
initia conjici ''alent:
atqui mul ta
indicia su nt
,
qui bus
conjeétari licet, genus humanum non
semper fuisse, sed non ita pridem
cre–
pisse : ergo
&
ídem a:stimandum de
· mundo . Declaratur minor
: Primum
indici um est , ·quod nulla: extaat
p~o-
fana: historia: ; Traja no bello anti–
quiores , imó , quidq1.1íd
tn
iis ha
be.
tur ante Ol impiadas
numerari crep–
tas ;- id est ,
~ nte
annos a b hinc bis
mille quingentos,
fere
totum fabulo–
sum est ,
&
admodum ubscurum. Sa–
cra! veró hi·stori<e , cum Jonge ulterius
procedant , ad ipsa tandem mundi,
ac
generis human i exordia p rtin·
gunt.
Secundum indiciu m est, quod
tra–
ditíone, ac historiis consígnat um ha·
bemus progressum generis humani
;i
balbuciente, rudi que infantia ad viri–
lem sapientiam : Etenim ptíscis tem–
poribus feruntur homines
agrestes,
inculti , gland1bus , ac fruél:ibus syl–
vestribus vicam duxisse , sine lege,
si–
n e civitatibus , sine commercio, sine
ullis vita! socialis
, ad quam natura
sua geniti sunt pra-:sídiis.
Deincep~
pago
, O,Pida , demt'im perfeétas ci-·
vitates legibus , commercío, omnibus
socialis vita:: admíniculis
instruélas,
condidisse
; scilicet , emergendo ex
rudib us initiis ad
formam
perfeélam,
in qua genus humanúm etiam nunc
co·nsístít ; ac permansuru m videtur,
donec prorsüs eKtí nguatur.
Tert1um indicium est , quod om–
nium
fe re
urbi um ,
popu l orumqu~
orígenes recensenrur;
&
quandonam
reg iones antei de:ierta: '
a
qui busve
creperinc habi ta ri ,
&
excoli ; quod
il~
!u tre argumentum est'
a
4uibusdam
initíis profeóu m
genus humanum,
paulatim sese per cerras díffudisse.
Quartum
índicíum est, quod, si
genus huma num
a
tota
:oeternitate
fuisset , jam omnes a-rtes ab innumeris
temporíbus invent:e fui ssent ;
pra:ci~
pue , qu:oe magis .necessa ria sunc , au t
facíle addíscuntur, ac divulgantur ict
omnes nationes, nu ñquar.n obliterara:
Pp
z
fuis-