301 / 436
De Conditionibus; JY!otus.
Art. I.
287
nisi ah aliquo distinélo ,
&
sibi con·
junélo. De
hi~
_duab_us cond1tioni_bus
agemus dupltc1 articulo : ln primo
qua:retur , an omne , quod moverur
ab alio moveatur? In secundo, an da-
ri possic aaio in d1stans
í
'
ARTICULUS PRIMUS.
.V1rum
omn,e quod
rnovet.ur, ab afio
.mov
eatur~
CONCLUSIO.
O
M N E
quod movet¡¿r
.ab
afio
movetur.
Ita S. Thomas , Aris·
tot eles ,
imó Antiqu·i
fere
dmnes_,,
si Epi cu reos excipias, qui censebant,
atomos ex
seips1s vim se move.ndi
habere. Bine conclusio axiomatis loco
ha beri soler ; ex quo Aristoteles p ro–
bar, dari primurn M otorem , qui im–
motus ca:tera mov·ea ; nempe , D eus
Optimus Maximus. Verum, quia eo
ariomate pr bari solet .efficac1rer prre–
mot10; qui eam negant., .hoc ipsum
axioma inficiari co:pere ,
id
est, im ·
prndenter subruere scalam expe.ditis·
simam, qua antiqui pr;rci pue .Aris–
toteles, ad unius supérni numinis cog·
nitionem per:enere. !taque ut defen–
dat
ur.
Probatur demostratione S. Tbo–
m:l!,
.&
Arisroteles: ln tantum aliquid
movetur, in qu antum est in potentia
pa s~iva
ad aél um ,
&
terminum mo–
tus ; movet
eró, in quantum · est .
in aélµ; sed fieri ncquit, ut ídem se–
cundum idem sit in potentia pasiva,
&
in aélu: ergo nec ut seipsum mo–
vea t.
ajo r constat: Nam morns est
aélus existentis in ¡;iotentia,
&
move-
· ri ese pati ; Move re veró ese Jgere,
ac mobile in aélum duc-ere : ltaque
in tantum aliq11id movet , in quantum
eH in aélu: movetur .vero quatenus
est in potentia, Mi nor vero non est
minus évidens : Nam esse
fo
aélu
est habelle' aélum ; esse vero in po·
tentia passiva, est non hahere aélum
sed
aptitudinem ad illum ; se
re–
pugnar, ídem simul .habere,
&
Aon
ha bere aél nrn ; ergo
&
esse sirnul in'
.aélu ,
:&
in potencia secundum idem•
Respondent: Jdem posse esse in po–
tent ia Qrmalirer ,,
&
in aélu vircuali
respeélu ejusdem foTrn:e:
Ut
pipcr,
&
u va' sunt vi1tualiter calida,
&
tamen
in potentiam ad calorem formalem,
Unde piper in ore,
&
U\
1
a in dolio
per calorem vütualem .movenr se .ad
calorem formalern,
Sed contra : Duobus tant um mo–
dis intelligí p test, aliquid esse in
aélul virtualiter; primo,· complete,
&
p·erfeéle, .quatenus habet formam al-·
t iorern,
in
qua .forma inferior con- ·
tinetur: Sic Angelus .est virtualiter dis- ·
cursívus, qúia sublimiore virtute in–
telJeéliva
e ntinet bumanam ratio–
nandi vim. Secundó, imperfeéle ,
&
focompl ete, in quantum habet virt u–
tem aliquam
imperfeélam , ex qua
mota ,
&
excita1a prodíre potest ac–
tus perfeélior: ut intelleélus , letiam
durn aétu nihrl intel1igit, dicitnr esse ·
virruaíiter
intelligens. Qua: primo
modo sunt in
aélu virtua li forma:,
non sunt in potencia ad il la m fo rma–
liter habendam , ut con tat : nam,
quod est perfeélissime in aélu forma:,
non est in potenc ia ad illam : At su b–
jeélum per formam nobiliorem per"–
ft.élius est· in aélu respcétu forrra: ig–
nobilioris in ea contentre, quam si
hanc ipsam habere.t, ( perfeélius enim
continetur in forma superior_e, qu 2m
in seipsa ) ergo non ·est in potentia
ad