Z .prima
pan Disp. III.
Qurest.
I.
Huic pri1noi.¡;>:io riititu1r omnis att- portionem pellit, qua: ipso minus pon-'
geoda~u_m
.viri:tim motricium pe-ritia: derat, atque adeó usque emergitur,
~empe
m
1
eo sita est, ut duo corpora donec tantum loci occupet , quantum
sic aptentur ., u.t •eQdem tempore unum parís ponderis aqua occuparet ; at ubi
velocius,
afo11d
tardius moveri neces-
eó
ventum est, ultra non mergitur,
se
si.e.
Ut
iin
Rota mota partes extre- sed reliqua sui parte e mi ne
t.
Hinc na–
mre
·dtius,
medja:
tardfus moventur; ves in gravioii aqua minus mergun–
i•n
V
eétis,.
vulgo
palanca ·,
pars bre- tur; ut in marina minus , quam in
vior, ac
fulcro
vicinior, lente , a c fluv iatili. Hinc, qua: sunt
latior.esc.a–
parum movetur , dum longior citó, rina!, minus aquam subeunt, quia la–
&
multum movetur. Itaque maxima tior carina parum immersa multum
v.i
opus est ,
ut
brevior longiorem, aqua: extrudir, Hinc fieri potcst navis
eique appensum pondus moveat.; At qua: aquam tota
sub~at,
&
ad nutum
minore, ut longior breviorem, eique deprimatur, emergat , aut in mediis
appensum pondus attollat,
aqu is perstet: Nempe, si undique aqua:
Qu:l:!res
2.
Cur metallum, licet impervia, pond:!ribus ita Jibretur, ut
aqua gravius,
§ Í
ducatur in tenuissi- tantum loci occupet, quantum a:9ua–
mas !amellas, aut-:acus, non merga- lis sibi aqu:e móles, immergetur qui–
tu r? '
~f m ~
sed ímmersa e-Od:m qn loco sta–
" Resp. Q uia carpus grave in aquam
bfí t.
At, si levior redJatur, emerget;
descendere nequit , nisi eam dividat, si gra.vior, aescendet. Porro gravior
c:¡uod sine altqua vi fieri nequit. Por-
ef~ci
potest, appensis iri laquenri pon•
ro aCUS, aut Jamella tantam VÍm non deribus; levior vero, si
ha!C
pondera
habet,
ut
subjeél:am aquam dividat. demíttantur in marc per foramina sac-·
Hfoc anim:alia , licet 'aqua graviora, ciSl'corii molioris instruéla,; qui cum
.natando non merguntur ;. repetitis illis ponderibus nunc in mare trudi,
enim iétibus, a.quam, sua: divisioni nunc ex eo in navim reduci possint,
i:esisten tem , pellendo , se sustinent. atque stringi, aut laxari
"ut
opus
fue–
§.IV.
De Motu Elastico.
Eodem modo aves vol:atu i.n aere
fo-
rit.
r:untur : Ob eaciem causam pulvis,
pi1amre,
festucre lentius cadunt in aere,
pra::cipue
~ras.siusculó
;ri
&
vapido;
regrius enim · 11lud dividere po'Ssunr.
Elateríum, vulgo
Rerorte
, dicitur
corpus' quod
a
suo statu dimotum,
in
eum se restitnit: impetus , quo id
fit,
didtur
'l>ir
elastica;
motus veró
ille,
motus
ela1ticus.
Id tribus .modis
maxime co.ntingit: Pri:nó, cum cor–
pus vi compressum'
ea
vi amota' se'
extendit, ut pressus aer se explicare
nititur. Secundo,
~um
vi tensum se
reducit; ut fides testi.tudinis per vim
t-ensa
lon8ior
tit
~
eá
mota,
se
ad
mi-
Bine glohus
e
tormento transflumen
explosus, languidiorem iétum edit;
nam
a
vapido fiuminis aere' a:grius
diviso, vis ejus , frangitur-
Quares
3.
Cur lignum , licet aqua
levius 1ei tamen aliqua sui parte im.:..
.rnergatur?
1
Resp: Quia majus pondus minus
pellit, út centrnm petat.
Porró
toti us
Hg<11í majus pondus est, quam mod·i–
,cre
co,pire
aqu<t: ergo
lignum
aqu~
'J
1
"'!-l.;
- 110--