211 / 436
De JY!otu.
Art. I.
1
97
sa:pe dicit'
quot! amo
J
&
puuio sunt
unus riumero
mor
us.
Secunda vero pars , distinguí , sci–
licet modaliter ,
probarnr : Tum,
qu ia aétio.,
&
passio constituunt dis–
tinéb pra:dicamenta , motus vero ex–
duditur
a
pra:dicamentis : Tum, quia
rnotus ese
tendentia ad
terminum;
aétio veró est egressus. effeétus ab
agente; passi-o demum est receptio
efft!élus .in passo; qua: tria diversos
saltem modos significa nt. Unde
s~pe
ait S. Thom. aétionem,
pas~íonem,
&
mocum esse quidem eandem substan–
tíam , seu enritarem ; distinguí
ta–
rnen secundum habitudines. Hoc de–
clarari pocest farnil iari exemp!o: Sic,
1
icet idem
~ir
l'inum, quod effundi–
tur
a
Jagena
in
scyphum atramen
egressio
a
lagena' receptio in scypho,
&
renden tia
a
la ge
na in scyphum sunt
dive rsa: ejus modalitates: Ita pariter,
Jicet sit eadcm calefaétio , qure egre–
ditur (non quidem localíter, sed cau–
saliter)
a
virtute ignis ,
&
recipiiur
in
potentia ligni, ipsumque ducít ad
calo rem, ut ad
termí num, attamen
sunr modalitates distinéb: :
prima
constituir aétionem, secunda passio–
nem, tertia motum,
TERTIA CONCLUSIO.
Motu1
,
1altem modafiter, di1tin–
guitur
a
termino.
Probatur: Via ,
&
tendentia dís–
tinguitur ab eo ad quod tendít; sed
mot us est
~
ia ,
&
tendentia ad termi–
num: ergo ab eo distingu itur. Dein·
de: forma est in diverso statu , dum
ac uirítur,
&
dum habetur; acqui-
1itur enim ut habeatur: unde acquísi–
ºtí0 ordinatur ad habendam formam;
sed motus est ipsa fo rma
1
ut in
ac~uiri
1
seu acquisítio ejus; tertninus vero est
ipsa forma, ur habita : ergo motus
saltem modaliter
a
termino distingui·
tur.
AR
TICULUS
II,
De
1ubjef10
motu1
,
~
prrecipue
,
ac–
ti9nÍI cum
motu
ident ificatie.
F
Requenter asserunt D. Thomas,
Aristoteles,
&
alii P hysici , ac–
tíonem identificari cum motu, solum·
que modaltter distingui; idque cons–
tare satis videtur ex diéhs. Ex hoc sta–
tim facile inferri videtur , esse in eo–
dt!m subjeéto:
Qu<e
enim sunt idem
entitative, nequeunt dividí ,
&
esse
in diversis subjeétis ; attamen , cum
circa subjeétum motus vix ulla sit
difficultas, circa subjeétum aétionis
controversia est ínter Aurhores, cui
Jocum
fecisse
videtur a:quivocatío,
seu ha:c vox
A&io
in diversis sensibus
usurpata, ut magis infra dicendum est.
PRIMA
CONCLUSIO.
Motu1
1ub}ef1atur
;n
pano
,
1eu
mobili.
Conclusio est communis con–
tra pau cos, qui volunt motum, sal·
tem localem,
in
spatip subjeélari.
Probatur: Propríetas subjeétatui:
in eo, cujus est proprietas; sed mo–
tus est proprietas corporis mobilis:
ergo subjectatur
in
mobili. Deinde:
motus subjeétatur in eo , quod mo–
vetur, seu mutatur ;.sed mobile, seu
passum , est id·, quod mutatur: er-·
8º
motus in eo subjeétatur.
Circa secundam,
&
pra:cipuam dif–
fi cultatem de subjeéto aétionis, re–
colendum , quocl non semel diximus,
aétionem esse du plicem : U na dicitur
immanens
1
aliít- transiens. lmmanens
est,