210 / 436
I-96
Physic'ce prima pars. Disp. III.
Qu~st.
I.
jeélum, durn est sub primo gradu
1
habcat aliquid de aétualitate
form~,
att amen in illo non sistit, sed per
illum ad petfoéliorem sibi VÍC;lm ster–
nit. Alío modo,
&
clarius dcffiniri
potest motus ,
Aflualis tendentia
rnobitis ..id terminum;
qu<e
deffinitio
patet ex d\étis,
&
coincidit
cum
pri–
ma.
Colligitur
1.
Duplicem esse motum
scilicet, instantaneum,
&
successivum:
Eorum enim, qua: acquirunt aliquam
formam '
&
transeunt
a
potc.ntia ad
aélum, quredam id consequuntur in
instanti, nt aer orto Sole in instan–
ti
fit
lucidus; vcul us in instanti .reci–
pit speciem objeéti ; mat.eria_ in ins–
ta~)
veterem formam substantialem
depe rdit,
&
novam acquirit: Alia ve–
ro paulatim '
&
successive ad forrnam
perveniunt ut lignum paulatim ca–
Jefit, puer
success~ve
crescit ,
&
via- ·
tor paulatim ad terminum pervenit.
Prima mutatio vocatur
motus instan·
Umeur;
secunda vero
rnOtMS
!UCCess~'VUf,
Quamvis autem motus deffini–
tio s ucdessiva: mutationi potius, quam
i nstantanea: conveniat , accomoda–
ri tamen potest etiam istis mutatio–
nibus
repentini~;
Ut sunt generatio,
corruptio, illuminatio. Licer enim
in illis fieri,
éi5
fa fJum esse
sint in eo–
dem instanti reali ; attamen distingui–
rnus duos status, duoque insrantia
n atur<e; unum in quo forma conci–
pitur fieri;
&
alterum, in qua con–
c iprt ur faéta : ut in generatio ne ho–
minis distinguimus unum instans na–
tur;e, in quo materia acquirit for–
mam homi n1s; & aliud , in qua quie–
te ,
&
stabiliter est s b illa ; siegue
sa!vatur ratio,
&
deffin itio motus, in
quantum primum instans
~st,
quasi
via ad alterum.
Colligitur
2.
Dcffinitionem motus
non convenire aétionibus immanen–
tibus,
ur
visioni , auditioni, imagi–
nat ioni, &c. Q uamvis enim in illis
intercedere solear quidam corporalis
motus , v.
g.
receptio speciei ; aélio
tamen ipsa form alner sumpta non est
motUS p.r·oprÍe diétus ,
& ·
Ut
a
nobis
deffinitur; quia non sig nificat aliqujd
tendens ulterius ; sicut genera tio,
&
illuminatio
si~nificant
tendentiam ad
aliquos aélus ulterio res , scilicet , ad
formam substantialem,
&
ad lu.rnen;
sed significant aélum· ultimum
ulte–
rius non ordinatum
i
nam visio u!ri–
mus potenti<e visiv;e aélus est : unde
non convenit ei, ut sit aélus existens
in potentia ad ulteriorem aétuin;
nec
proinde
~otus deffinitio~
SECUNDA CONCLUSIO.
Motus, <Jéfio
,
~
passio, licit sint
idem entitative, modat;ter tamen vi–
dentur distingui.
Conclusio est com–
munis
pr~cipue
inter Thomistas quam
expresse tradere videtur D. Thomas
1.
p. q. 4)· art.
2.
ad
2.
Ubi air:
Ac–
tio,
~
pas.rio conveniunt in ....t.ubsta11-
tia
(1d est entitate)
motus,
S
diffe–
runt
so:Um
secundum diversar habitu–
tlines:
quod ídem s.:epe aliis ·in Jocrs
repetir.
Prima pars ,
quod
scilicet , sint
idem entitative , patet : Nam una,
&
eadem entitas, v. g. calefaého,
prout concipitur egredi ab igne, ut
d1ffu sio caloris ejus , est aélio ignis;
prout ve1ó recipitur in Jigno, ut im–
mutatio ligni , dicitur· ejus passio;
prout demum est via,
&
teridentía
ad terminum , scilicet , ad calorem,
dicítur motus: ergo ista c-mnia enci–
tative
sunt ídem.
Uude
S. Tbomas
sa:·