Disputatio Prceambula.
Qu~st.
I.
Art. I.
b limiori rerum cognitione; quo sensu
íleffiniri
solet :
Cognitio
rerum per
e.lusas altiores
;
Sapientis
enim est,
1·onti.l~rare
sub/imiora rerum principia,
ex Aristotele
r. Metaphys. cap.
1.
Unde ,
quanto quis sublim io ra rerum
p ri ncipia mente conspicit , tanto Sa–
p 1en1ior habetur.
, Porro Sapientia eo sensu dividi po–
test in Naruralem ,
&
Supernatura–
lem. S:iptentia Sup-rnat urali est,
quce
res cognorcit p-er causa¡
,
sei.:
rinci–
p ia supernataralia ;
ut su
t
princip.iafide i,
&
~;heec
pro¡Hie Th ologia di–
i::itur. Sapientia Narurali
e t ,
qu12
procedit ex principiú naturali lumine
notfr
;
&
ha:c
proprie
Philoso–
phia dicitur.
C ONCL U SIO.
Philosophia itaque proprie deffini–
tur :
Cognitio certa,
8
evidens rerum
per altiores causas
,
naturali lumine
parta.
Probatur conclusio : Phil0sophi<e
nomine censetur Sapientia natural is;
sed Sapienria naturalis est cogo itio
certa ,
&
evidens rerum per altiores
causas naturali lumine parta : ergo
h:ec est propria Philosophi<e deffini–
tio. Majo r constat ex
jam
tradita
Philosophi;z nom1nis ex?licatione. Mi–
nor declaratur: Sapientia dici tur in
primis
Cognitio
, quia genus est cog–
nitionis. D icirur
certt1
, .
8
evidens
ut
distinguatur ab errore, qu i esr fal–
sa
cognirio; ab opinione, qua: est
cognitio d ubia ,
&
incerta ;
&
'fide,
qu<e est cognitio
inevidens. Dicitur
per
caurns
altioru
,
ut disti nguar ur
a
scient ia
communiter sumpta. Non
enim qu::evis
sc1entia Sapienria esr,
sed scientia sublimior , non h;erens
Í'l
infi rmis rerum causi , sed ad s114
bfimiura
pertingens. Additur ,
L u–
mine naturali !Jarta,
ut d i tinguatu r
a
Sapienria supernaturali , seu Taeo -
logia.
Vetus etiam,
&
celebris
d~ffi11irio
Philvsopbia:: ha:c fu it;
rerum humana–
ru•n
,
8
divinaru111
, ·
causarumque
q '..t ibu1 bic res
contznen~ur
,
scier¡tia,
Per re d ivinas, non modo Deus, sed
&
Angelí, arque spiri tua lia qua:que
intell1guntur: per res humanas ea om•
nía, qu e sensibus subjacent. Verum
ha:c dcffinitio re ipsa non differt
a
no.sera.
O bjici rur
r. Ea facultas non est
certa ,
&
evidens, qu<e pleraque
fal–
sa , obscura,
&
dub i:i continet: sed.
Ph1lo~opi a
pleraque continet , qure
falsa sunt, obsc ura ,
&
dubia; unde
in
omni fere ejus parte varia: versanruc
opiniones, ergo non est cena ,
&
evi–
dens.
Resp. Dtstinguo majorem; Facuf–
tas non est certa,
&
evidens , qua-con–
tine t falsa, ob cura,
&
dubia,
ut pro–
pria ,
qui bus assentitur , concedo:
ut extranea,
de qu ib s judicar, ne–
go. ltaque ad Philosophiam solum per–
tinet ea , quae ex principlis notis cer·
to,
&
evidente e sequuntur. Ejus ta–
rr¡en mun us est, ita menrem. formare,
ut falsa refutare possit, obscura pro
vi ribus illusrrare, in dubiis assensum
s spendere , probabiles cationes
ita
lib rare, ateas non nisi in eo, quod
rnerentur, precio habeat: Hoc enim
viri sapientis ese
offici um.
Objicitur
2.
'
P.hilosophia versatur
circa cognitionem Dei; sed D EUS
non habet causam : ergo non est cog–
oitio reí per causam.
R esp. D isti nguo rninorem :
DEUS
non habet causam,
qua
sit,
conce–
do: