74
QU/EST. III. ART. Ill.
ením est optimus ínter ea qure D eus fecit , propter decentissirnum
ordinem rebus productis
a
Deo attributum; qui quidem ordo exi–
git , ut in mundo sint diversre naturarum species, quarum alia:
animatre , ali:e inanimata:, alía: intelligentes , alía: minime intelli–
gentes sint.
1
i;
3 Ad tertium dicendum, satis esse principium intrinsecum
motus, quod corporibus inesse demonstravimus (
1.),
ne cogamur
affir mare , Deum omnia per seipsum efficere , seclusa quavis na–
tura creata. Roe autem principium in creaturis qu<e ratione ca–
rent , tendit in finem , quasi ab alío motum , quia hujusmodi
creaturre aguntur tantum ' non autem seipsas agunt ' quasi
se
d irigentes in finem , cum non cognoscant rationem fi.nis ;
&
id–
circo inquit S. Thomas (
2) ,
tota irrationalis creatura comparatur–
ad D eum, sicut instrumentum ad agens principale.
Creatur<e vero
rationales se dirigunt in finem per liberum arbitrium; sed
quia ip–
se actus Jiben arbitrii reducitur in D eum sicut in causam
,
ne–
ces
se est, ut ea
qu~
ex tibero arbitrio fiunt
,
divin~
providentice
subdantur ,
ut ídem S. Thomas observat (3)· Ut ergo omnia diri–
gantur in finem , certoque consilio agantur, vel agant , opus non
est principio hylard\ico Morí, aut communi (4) illa
na~ura
geni–
trice Cudworthi.
1
54 Ad quartum respondemus,
in
qurestíone de animatione
crelorum S. Thomam aperte sententiam suam pronunciasse , ne–
gavisseque ce.dos esse animatos
(s).
Prre summa vero reverentia,
gua S. Augustinum prosequebatur ; ut ostenderet ; quemadmo–
dum in pluribus aliis sententiis (6) , se
a
sanctissimi Doctoris,
(1)
Phys.§.
12.sqq.
(2) 1.2.q. a. 2.
( 3)
1. p. q. 22.
a.
2.
a<l
4.
(4)
Postq11.amCudvvorthus naturam illam communem constitue–
Jat , t
a.ndem cit. diss.
§.
22.
concedit esse in animantibus singulis na–
turam quamdam particularem ; imo concedit in rebus etiam inanima–
tis esse fortasse aliquam aliam naturam pra:ter illam communern. Quid
yero natura communi erat opus , si siagulis corporibus singula: natu-
~a:
possint inesse
?
(
5)
1.
p. q.
70.
a. 3.
&
alibi.
· (6) Vide ib. q.66. a.
I.
ubi de informitate materia: an t empore pra:–
cesserit formationem ipsius , propter S. Augustini anctoritatem, nulli se
addicit sententiz. Et q.
67.
~.
4 ; ubi non audet recedere
a
S. Augus–
tini sententia arbitrantis , nomine co:li initio G .en. intelligi naturam
spiritua!lem adlrnc informerr.. Et q. 74. uhi de diebus prima: product'io–
D·ts
qu
a:rens an distincti fuerint ,
::in
vero unus dies , ut S. Augusti–
:a'us
<l
~cuer.at, ait
~
ut
ntutri
unt~nti~
pr11jt1diCftw·, lttriu.u¡,1u 1·atio-