76 / 652
68
QU.JEST. lll. ART. III.
non potest, quasdam mundi partes animatas esse. Fíeri autem
nequít, ut partes habeant quod toti deest, alioqui totum dete–
rius e3set suis partibus. Si ergo aliqure mundi partes anima vi–
gent,
&
mundus ipse deb t esse anima przditus
(r).
143
II.
lnter
a qure Deus fecit, mundus est optimus, ut
dictum est
(2).
Animatus igitur, imo intelli_gens sit, oportet: nam
animatum opus inanimato est prél:stantius, ut
&
non intelligehce
id
quod intelligit
(3)·
I44
IIL
Dari necessario vis quredam
debet.jnmundo, sive
natura fictrix , qu::e Jicet rationem earum
rerum quas efficit,
ig–
norat; in ii
tamen efficiendis ordine ,
&
vía
progrediatur ,
&
ad
certum finem, certoque consilio operetur ex pr::escripto men–
tis cujusdam, seu intelligenti::e, rationis,
&
sapienti::e; nisi enim
hrec natura admittatur , aut negandum erit, ullam esse mentem,
a
qua effectus illi procedant; aut affirmandum, Deum per ·seip–
sum , exclusa quavis natura creata, omnia efficere. Primum est
impium; alterum demonstratum est
(4)
esse fal um. Datur ergo
natura quredatn ,
ive principium creatum, generale, totius mun–
di
pr::eses, universitatemque rerum animans : hoc est, anima mun-
di (5)·
145
IV. S.
Thomas srepe in qurestione versatus de
c~lestium
corporum animatione, ::epe etiam in ancipiti versatus fuit (
6),
prél:–
sertim vero
q.
un. de anima a.
9.
ad
4.
ubi concedit ,
inter .rubs–
tantias intelJectuaJes
quce
per auxitium gratite conservat<e sunt,
ne pecc"arent, posse atiquem ponere animas corpornm cwlestium.
Et ibid. ad 5. ubi cum S. Augustino concedit ,
quod
ú
corpora
ca;Jestia sunt animata
,
anim~
eorum pertinent ad societatem
An–
gelorum.
Quod si igitur animata ponantur corpora crelestia ,
quid–
ni
mundus?
(1)
Ita Stoici apud Lactan.
l.
2.
Insti. c.
6.
(2)
Not.pag. 55.
(3) Ex Alcinoo. de doct. Plat. c.
14.
apud Stanlej. Hist. Philos.
tom.
r.
(4)
Phys.
Gen.
~·
12.
sqq.
( 5)
Est h:ec tata ratio, qua Morus,
&
Cudworthus nituntur : nam
reliqua Cudworthi :irgumenta extrin eca sunt , ex Aristotelis aliorumque
'•e.terum Philo ophorum testimoniis petita ; quz etiamsi vera forent,
infirma essent; non enim ex Philosophorum anctoritate , sed ex
ra~
ratione procedimu .
(6)
2.
con. Gen. cap.
70.
&
QuodL
12.
ar. 8.
&
2 .
de C«lo lect.
3.
13. 18.
&
19.